İnternet siteleri spotçuları bitiriyor!

SULTAN GÜMÜŞ / ÖZEL HABER
‘Sahibinden ev’, ‘Sahibinden mobilya’, Sahibinden elbise’ cümlelerini artık çok sık duyar olduk. Çünkü zaman ve teknoloji ilerledikçe her şey internet üzerinden sergilenmeye ardından satışa sunulmaya başladı. Vatandaş ve satıcı ise bu durumdan oldukça memnun. Ancak İkiçeşmelik Spotçular Çarşısı esnafını ziyaret ettiğimiz zaman perdenin arka tarafını görüyoruz. İkinci el ürünlerin satışa çıkarıldığı sitelerde büyük bir oyun oynandığını iddia eden spotçular, kendi dükkanını eve dönüştüren insanların, hiçbir vergi, kira bedeli ve eleman ücreti ödemeden ürünleri sattığını iddia etti. Haksız bir kazanç elde edildiğini kaydeden spotçular, vatandaşın mağdur olması neticesinde gidebilecek bir yerinin dahi olmadığını vurguladı. Çünkü onlara göre ne bir teftiş numarası var ne de fatura. Mobilya, teknolojik aletler ve elbiselerin dışında artık ‘evlerinde’ siteler üzerinde satışa çıktığını aktaran esnaf, yetkili kurumların acilen denetim sağlamasını talep etti. Yılların esnafı, “Spotçuların çoğunun dükkanı kira. Devlete aylık 3 bin stopaj ödüyoruz. Eleman ve vergi parası da cabası. Zaten yeni yönetim tarafından kaldırılma durumumuzda var” diyerek daha fazla zor durumda bırakılmak istenmediklerini söyledi. Spotçuların ardından konunun muhataplarından biri olan İzmir Emlak Kulübü Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Rıdvan Akgün’ünün de görüşlerine yer verdik. İnternet sitelerinin ne yazık ki tüm emlak sektörüne bir darbe vurduğunu kaydeden Akgün, kendilerini yenileyemedikleri için dijital atraksiyonlara karşı mağlup kalan esnafı, internet üzerinden bir portal kurmaya davet etti.



“VERGİ YA DA KİRA ÖDEMİYORLAR”
37 yaşındaki Süleyman Çokoğlu, 98 yılından bu yana bölgede esnaflık yaptığını belirterek, öncelikle şunları söyledi: “Durumu olmayan vatandaş buradan uygun fiyata eşya alıyor. 100 TL’ye kanepe arayan insanlar görüyoruz. Mağazaya gidiyor 8 binden başlıyor. Asgari ücretle geçinen insanlar var ve burası onlar için bir velinimet. Biz buraya vergi veriyoruz, kira veriyoruz. Elemanlarımız var, onların her türlü ihtiyacını karşılıyoruz. Ama letgo’da gayet serbest. Herkes alıp, satıyor. Evlerini ya da depolarını dükkan gibi kullanıyorlar. ‘Sahibinden satılık’ deyip ticaret yapıyor. Aslında orası adamın işletmesi, ancak dükkanı eviymiş gibi gösterip ürünleri satıyor. Biz ise devlete aylık 3 bin stopaj ödüyoruz.” 52 yaşındaki Mehmet Fidan da, “Aşağı yukarı 30 senedir burada spotçuluk yapıyorum. Baba mesleğini yıllardır sürdürüyorum. Telefonda, bilgisayarda letgo denilen bir şey var. Biz zaten bu site yüzünden mahvolduk. Büyük bir mağduriyet yaşıyoruz. Ben dükkan kirası veriyorum, eleman parası veriyorum, stopajını, vergisini veriyorum. Öbür tarafta letgo’ya bakıyorsun herkes her şeyi alıp gayet güzel satıyor. Hiçbir vergi ya da kira bedeli vermeden” dedi.



“KORSAN EMLAKÇILAR TÜREDİ”
“Evet, vatandaş yararlanıyor bu durumdan. Ama belli bir kitle de memnun değil” diyen Eyüp Deniz de şöyle devam etti: “Çünkü satın alınan ürünlerin çoğu arızalı. Adam yıllarca kullanmış, onu siteye yüklemiş. Bir başkası da ev eşyası diye alıyor ama iki, üç kullanımdan sonra bozuluyor. Spotçuyuz biz. Şikayetleri geliyor kulağımıza ya da bizzat ürünü getirip bize gösterenler var. Mağdur vatandaş daha fazla. Letgo hakikaten spotçuları bitirdi. Sadece bizi değil emlakçıları da bitirdi. Adam ‘Satılık ev’ deyip evini koyuyor. Site yüzünden korsan emlakçılar türedi. En büyük zararı ise aslında devlete. Devlet vergi alamıyor. Ortada büyük bir haksız kazanç var. Yetkili kurumların bu noktada acil bir önlem alması gerekiyor. Kesinlikle denetim sağlanmalı. Haksız kazançlar ticarete hızla dönüşmeye devam ediyor. Hiçbir şekilde vergi alınmıyor. Bozuk eşya satılıyor. Bu mağduriyet sonrasında hiçbir tüketici haklarını korumak amacıyla Tüketici Hakları Merkezlerine gidemiyor. Ne bir teftiş almış ne bir faturası var. Bu yüzden de vatandaş hiçbir yere müracaat edemiyor.”



“ÖNCELİKLE BİR YENİLİK ŞART”
İzmir Emlak Kulübü Derneği Yönetim Kurulu Başkanı Rıdvan Akgün ise konuya ilişkin uyarılarda bulunarak şunları söyledi: “İkiçeşmelik’te ya da muhtelif yerlerde ikinci el ürün satan spotçular, kendilerini dijital ortama göre yenilemeli ve artık letgo gibi bir sistem kurup o sistem üzerinden ürünlerini satabilmeli. Kendilerini yenileyemedikleri için dijital atraksiyonlara karşı mağlup kalıyorlar. Burada öncelikle bir yenilik şart. Onun haricinde gayrimenkul ve menkul satışlarında çeşitli enflasyonist saldırılar yapılabiliyor. Emlak firmalarının, çeşitli gayrimenkul ve menkul satıcılarının tüm bunlara dikkat etmesi gerekiyor. Çağa ayak uydurmak şart oldu. Gayrimenkul sektöründe letgo, zingat, Hürriyet Emlak, Sahibinden.com gibi 200’den fazla emlak satışı yapan siteler zaten emlakçıların bir numaralı rakibi konumuna gelmiştir. Sahibinden satışlar emlak firmalarına, emlak komisyoncularına kesinlikle darbe vurmuştur ve yıllardır bu devam etmektedir. Emlakçılar kendilerine bu tarz siteler kuramadıkları için adaptasyon sağlamak adına sadece sanal ortamlara ilan, reklam vererek tatmin olmaktadır. Durum böyle olunca tabii ki sektör ciddi zarara uğruyor. Emlak sektöründe emlak satışı ile ilgisi olmayan bu tip sitelerin, emlak satışı yaparak farklı sektörlerden de kar payı alma peşinde olması emlak müşavirlerine zarar vermektedir.”



SPOTÇULARA ‘PORTAL’ ÇAĞRISI
“Spotçular halen orada oturuyor, halen ‘müşteri gelsin’ diye bekliyor” ifadelerini kullanan Akgün, “İnternet üzerinden gerçekleştirdikleri bir olay yok. İzmir’de bulunan bini aşkın spotçunun derhal dernek veya kooperatif kurarak internet yazılımları üzerinden bir çalışma gerçekleştirip pazarlama ile alakalı portal açmaları lazım. Ve buradan ‘ikinci el ürünler’ adı altında, ellerindeki menkulleri veya mobilyaları satabilirler. Yani internet üzerinden bir portal oluşturarak cazibe merkezi haline gelmeleri gerekiyor. Kimse artık ‘Hadi İkiçeşmelik’e gidip bir ürün alalım’ demiyor. Vatandaş artık her şeyi internet üzerinden hallediyor. Ve kaldı ki sadece satış değil, satış sonrası desteği de vermeleri gerekiyor. Lojistik anlamda alınan ürünü sağlıklı, temiz bir şekilde, ekranda göründüğü gibi teslim etmeleri lazım. Sırf satışla bu iş olmuyor elbette” yorumunda bulundu.