İstanbul Valiliği’nden turistik bölgelerde hanutçuluk önlemi: Müşteriyi rahatsız eden esnafa ceza

İstanbul Valiliği, turistik alanlarda esnaf tarafından uygulanan ve “hanutçuluk” olarak adlandırılan müşteri rahatsızlığı davranışlarını önlemek için yeni kurallar getirdi.
Buna göre, turistik işletmelerin tamamında, dışarıyı görebilecek şekilde yerleştirilen ve ses ile görüntü kaydı yapabilen kameraların bulunması zorunlu olacak.
Ayrıca iş yeri sahipleri ve personel, işletme önünden 50 santimetreden daha ileriye geçmeden yalnızca müşterilere “hoş geldiniz” diyerek davet etme hakkına sahip olacak; başka herhangi bir yaklaşım veya müdahale yasaklanacak.

VALİLİK’TEN AÇIKLAMA

Valiliğin konuya ilişkin yapmış olduğu açıklama ise şu şekilde:
"İlimiz, sahip olduğu tarihi ve kültürel değerleriyle her yıl milyonlarca yerli ve yabancı turisti ağırlamaktadır. Turistlerin ilimizde huzur ve güven içinde vakit geçirebilmeleri, kamu düzeni ve şehir imajımız açısından önem arz etmektedir. Ancak, bazı iş yerlerince sergilenen ve “hanutçuluk” olarak da bilinen davranışlar; (müşterilerin iradeleri dışında yönlendirilmesi, rahatsız edilmesi veya ticari baskıya maruz bırakılması) hem ilimizin turizm imajını olumsuz etkilemekte, hem de esnafın genel itibarına zarar vererek turistlerin güvenlik ve huzurunu tehdit etmektedir.
Bununla birlikte, ticari faaliyetlerde dürüstlük kuralı çerçevesinde; iş yeri önünde yayaların serbest geçişini engelleyici veya turistler ile vatandaşlarımızı rahatsız edecek şekilde ısrarcı, yüksek sesli ya da fiziksel temas içeren müşteri davet yöntemlerinden kaçınılması gerekmektedir.
5326 sayılı Kabahatler Kanunu’nun 37. maddesi: “(1) Mal veya hizmet satmak için başkalarını rahatsız eden kişi, elli Türk Lirası idarî para cezası ile cezalandırılır. (2) Bu kabahat dolayısıyla idarî para cezası vermeye kolluk veya belediye zabıta görevlileri yetkilidir.”
Mezkur Kanun’un 38. maddesi:“(1) Yetkili makamların açık ve yazılı izni olmaksızın meydan, cadde, sokak veya yayaların gelip geçtiği kaldırımları işgal eden veya buralarda mal satışa arz eden kişiye, belediye zabıta görevlileri tarafından elli Türk Lirası idarî para cezası verilir.”
2559 sayılı Polis Vazife ve Selâhiyet Kanunu’nun 8. maddesinin (f) fıkrası: ”Her türlü denize elverişli araçlarla günübirlik tur düzenleyen veya her türlü mal ve hizmet satanlardan, müşteriye faaliyetlerini duyururken veya müşteri kabul ederken çevreyi veya müşteriyi rahatsız edecek yöntemler kullananlar, Mahallin en büyük mülkî amiri tarafından otuz günü geçmemek üzere geçici süreyle faaliyetten men edilir.”  hükümleri uyarınca, söz konusu fiillerin önlenmesi amacıyla idari yaptırımlar uygulanabilmektedir.
Ancak, turistik bölgelerde faaliyette bulunan bazı iş yerlerine, hanutçuluk yapıldığı gerekçesiyle Emniyet birimlerince uygulanan cezai işlemler hakkında Valiliğimize muhtelif şikayetler ulaşmaktadır. Bu kapsamda, haksız şikayetlerin önüne geçilmesi, iş yerlerinin daha huzurlu ve güvenli çalışabilmesi, denetimlerin şeffaf şekilde yürütülmesi ve esnaf ile vatandaş arasında güven ortamının oluşmasını teminen;

1.  Turistik bölgelerde faaliyet gösteren tüm iş yerlerinde dışarıyı görecek şekilde yerleştirilmiş, sesli ve görüntülü kayıt yapabilen kamera bulundurulmasının sağlanması,
2.  Esnaflarımız arasında mesleki etik ilkelerine göre ilkesel iş birliğinin sağlanması ve ilgili esnaf odaları ile meslek kuruluşlarının işbu Genelge hakkında bilgilendirilmesi,
3.  Belediyeler ve Emniyet birimlerince, kendi sorumluluk alanlarında, kamu düzenini bozucu ve ticari ahlaka aykırı bahse konu eylemlerin önlenmesine yönelik düzenli denetimlerin kararlılıkla sürdürülmesi,
4.  Emniyet birimlerimiz tarafından yapılacak denetimlerde yaka kamerası ve drone kullanımının sağlanması,
5.  İş yeri sahipleri ya da çalışanları tarafından iş yeri önünden 50 cm mesafeyi geçmeyecek şekilde müşterilere hoş geldiniz diyerek davet etme dışında hiçbir eylemde bulunulmaması,
6.  İş yeri sınırları dışında ikramda bulunma ve ürün tanıtımı yapılması, fiziksel temas ve yol kesme gibi davranışlara izin verilmemesi ayrıca iş yeri sınırlarında dahi olsa yüksek sesle, ısrarcı, rahatsız edici konuşmalara ilgili denetim birimleri tarafından kesinlikle müsaade
edilmemesi,
7.  İş yerlerine kesilecek faaliyetten men cezalarının kademeli olarak artırılması (ilk ihlalde 3 gün, ikinci ihlalde 5 gün , üçüncü ihlalde 10 gün) gerekmektedir.
Yukarıda maddeler halinde belirtilen konuların başta Kaymakamlarımız olmak üzere sıralı/sorumlu amirlerce titizlikle takip edilmesi ve uygulamada herhangi bir aksaklığa meydan verilmemesi hususunda; bilgilerini ve gereğini önemle rica ederim."