Kimsesizlere kucak açan konaklar Basmane’de sahipsiz kaldı!

SULTAN GÜMÜŞ KAYA - ÖZEL HABER

Tarihi hanlara, konaklara ev sahipliği yapan İzmir’in Basmane semti, değerlerini bir bir kaybediyor… Define avcılarının mesken tuttuğu Basmane’de sıklıkla tarihi motiflerin işlendiği kapılar, pencereler çalınıyor; İzmir’e değer katan mekanlar tarihten silinmek için gününü bekliyor! Özellikle 1960’lı yıllarda kimsesiz çocuklara ev sahipliği yapan, yetiştirme yurdu görevini üstlenen konakların günümüzde sahipsiz bırakılması geride acı bir tablo oluşturuyor.

Pazaryeri Mahallesi 945 Sokak ve Akıncı Mahallesi 1299 Sokak’ta bulunan konaklar, durumu özetleyen iki örnek. Osman Paşa ve Nebahat Tabak ailesine ait konaklar, sahipleri tarafından yetiştirme yurtlarına bağışlanmış; 1962 yılından itibaren ‘TC Belediyeler Birliği Merkez Yetiştirme Yurdu’ adıyla hizmet vermiş. Bahsi geçen konaklar günümüze ulaşana dek harabeye dönüştü. Zamanında kimsesi olmayan çocuklara kucak açan konakların sahipsizliği yerel tarih araştırmacılarının önemsediği konulardan biri olurken, İzmir Büyükşehir Belediyesi ile Konak Belediyesi’nin ihya amaçlı herhangi bir girişimde bulunmaması eleştirilere neden oluyor.

MAALESEF BAKIMI DA YAPILMAMIŞ!

Durumu bizlerle paylaşan Kent Gözlemcisi Mehmet Ozan Semerci, şunları kaydetti: “Basmane semtinin Osmanzade yokuşunda yer alan Osman Paşa Köşkü bugün bir çöküntü halinde. Bodrum ve iki kattan oluşan, geniş bir bahçeye sahip bu görkemli ve tescilli tarihi yapı, 1960’lı yıllarda Sosyal Hizmetler Müdürlüğü’ne bağışlanmış. Ancak aradan geçen bunca zamandır kullanılmamasının yanı sıra maalesef bakımı da yapılmamış. Ve terk edilmiş tüm değerli yapılar gibi bir hayalete dönüşmüş. Fiziki durumu epey kötü olan yapı birçok kez yağmalanmış, ağaçları kesilmiş, havuzundan ise eser yok! Köşkün, Hatuniye Meydanı’na yönelik geliştirilen ‘Sosyal ve Kültürel Merkez’ projesi ile ilişkili olarak restore edilmesi ve işlevlendirilmesi düşünülüyor. Umarız ki bu proje hayata geçirilir ve sokağın kalbi yeniden atmaya başlar.”

HERKESE SORUMLULUK DÜŞÜYOR

Genel olarak Basmane’de sahipsiz bırakılan diğer yapıları da değerlendiren Semerci, “Eski İzmir evlerinden insanlara zarar gelmemesi için etrafı demir korkuluklarla çevriliyor, oysa bu masraf evin sağlıklaştırılması için yapılmış olsa daha başarılı olurlar. Enkaz sökücüler, kendilerine özel boşluklar yaratıp, bu evlerin içerisine girip, bodrum katlardan, evin içindeki o mimari değerlerin hepsini çalıp satıyorlar. Yaşanmışlığın tüm izleri burada, bu sokaklara nasıl kıyarsınız? Öykülerin yok olmaması için yerel yönetimlerden kurumlara, herkese sorumluluk düşüyor. Tarihi sokakların ‘çıkar sokak’ haline getirilmesini istemiyoruz. 1922 İzmir yangının yakamadığı yerleri göz göre göre kendi ellerimizle yakıp yıkmayalım” dedi.

Yetiştirme yurdunda bayramlaşma

 
Osman Paşa Konağı

Basmane'de bir yetiştirme yurdu - Eski hali