Mülteciler ve Eğitim

NEŞE YAVUZ

Mülteci Hakları Merkezi’nin Amerikalı sivil toplum örgütü Refugee Solidarity Network ve Hollanda Mülteci Konseyi işbirliğiyle ve ABD Dışişleri Bakanlığı Nüfus, Mülteciler ve Göç Bürosu’nun desteğiyle yürüttüğü proje kapsamında mülteciler eğitim hakları ile alakalı bilgilendiriliyor.

Arapça, İngilizce ve Türkçe olarak 3 dilde hazırlanan kitapçıkta Türkiye’de yaşayan Suriyeli mültecilerin eğitim konusunda sıkça yaşadıkları sorunlar ve merak ettikleri konular cevaplandırılıyor.

Mültecilerin Türkiye’deki eğitim ve diğer imkanlardan yararlanabilmek için öncelikli olarak, ‘geçici koruma’ kaydı yaptırması gerekiyor. Bu kayıt sonrasında elde ettikleri kimlik belgesi ile belli koşullarda ilköğretim, lise, üniversite, Türkçe eğitimi ve mesleki eğitim hak ve imkanlarından yararlanabiliyorlar.

GEÇİCİ KORUMA KAYDI YAPILMALI

İlköğretim çağındaki çocuklarını okullara yazdırma sırasında akıllarına, ‘Ücret ödeyecek miyim? Çocuğumu devlet okuluna yazdırabilecek miyim’ gibi birçok soru takılan mültecilerin yapması gerekenler şu şekilde anlatılıyor: “Geçici koruma kimlik belgeniz ya da yabancı tanıtma belgeniz veya ikamet izninizle birlikte ikamet yerinizin bulunduğu devlet okullarına kayıt yaptırabilirsiniz. Kayıt usulleri her ildeki İl Milli Eğitim Müdürlüğü bünyesinde tesis edilen İlçe Eğitim Komisyonu tarafından belirlenmektedir; ancak genel olarak beraberinizde çocuğunuzun daha önceki eğitim seviyesini gösteren belgeler varsa bunu kayıt sırasında sunmanız önemlidir. Böyle bir belgenin olmaması halinde İlçe Eğitim Komisyonu mülakata ya da sözlü veya yazılı sınava dayalı bir seviye tespitinde bulunacak ve gerekli yönlendirme ve yerleştirmeyi bu değerlendirmeye göre gerçekleştirecektir. Bu noktadaki önemli husus yalnızca çocuğun değil; aynı zamanda veli olarak görünecek kişinin de ‘geçici koruma’ kaydının yapılmış olması gerektiğidir. Ancak ‘geçici koruma’ kimlik belgeniz veya yabancı kimlik numaranız henüz bulunmuyorsa yine de kayıt yaptırmanız mümkündür. Bu durumda çocuğunuz ‘misafir öğrenci’ olarak kaydedilecektir. ‘Geçici koruma’ kaydınızı yaptırdıktan sonra edindiğiniz kimlik belgesi ile çocuğunuzun okuldaki ‘misafir öğrenci’ statüsünü değiştirmeniz mümkündür. Devlet okullarında eğitim ücretsizdir ve eğitim Türkçe olarak ve Türkiye’deki müfredata uygun bir şekilde yapılmaktadır. Geçici eğitim merkezlerinin bir bölümünde ise ücret talep edilebilmektedir. Son olarak, devlet okullarında okuyan öğrenciler başarı koşullarını yerine getirmeleri durumunda diploma alabilecektir. Milli Eğitim Bakanlığı denetimindeki geçici eğitim merkezlerinde de öğrenim durumuna ilişkin belgeler ile başarı gösterilmesi halinde geçerliliği bulunan sertifikalar verilmektedir.”

Geçici korumadan yararlanan mülteciler, Türkiye’de üniversiteye gitmek için ise, şayet eğitimlerini

Suriye’de ya da Türkiye’deki geçici eğitim merkezlerinde tamamladılarsa lise denklik belgesi almak zorunda. Bunun için de Yabancı Öğrenciler Lise Yeterlilik ve Denklik Sınavı’na (YÖLDS) girmeleri gerekmekte. Bu belgeyi aldıktan sonra ise başvuruda bulunulacak üniversitenin açtığı Yabancı Öğrenci Sınavı’na (YÖS) girerek yeterli akademik başarıyı göstermeliler.

TÜRKÇE ÖĞRENMEK İSTİYORUM

Türkçe öğrenmek isteyen mültecilere, bulundukları ildeki veya ilçedeki Halk Eğitim Merkezleri’ne başvuruda bulunabilirler. Ayrıca, bazı sivil toplum kuruluşları da ücretsiz Türkçe dil kursları açmaktadır. Mülteciler, Mülteci Hakları Merkezi’ni arayarak bulundukları şehir veya ilçede böyle bir kursun mevcut olup olmadığını öğrenebilirler.

Mültecilerin bir diğer merak ettiği, “Meslek eğitimi istiyorum. Hangi imkânlardan yararlanabilirim?” sorusuna ise, “Bulunduğunuz il veya ilçedeki Halk Eğitim Merkezleri’ne giderek buradaki

mesleki eğitim kurslarına katılmak üzere başvuruda bulunabilirsiniz. Halk Eğitim Merkezleri’ne kayıt olmak için bir ücret ödemeniz gerekmemektedir. Her Halk Eğitim Merkezi o yıl açacağı kursları kendi belirlemektedir ve talebe göre yeni kurslar açabilmektedir. Bu sebeple bulunduğunuz yerdeki Halk Eğitim Merkezlerine giderek açılan kurslar hakkında bilgi edinmenizi tavsiye ederiz. Halk Eğitim Merkezlerine kayıt yaptırabilmek için geçici koruma kimlik belgesi gerekmektedir” şeklinde cevap verildi.

Mülteciler bu ve bunun gibi birçok konu hakkında bilgi edinmek için Mülteci Hakları Merkezi’ne ulaşabilir.

Mülteci Hakları Merkezi

Türkiye’nin neresinde olursanız olun, Türkiye’deki hak ve yükümlülükleriniz konusunda her türlü sorularınız ve Türkiye’deki sığınma prosedüründe karşılaştığınız sorunlarla ilgili olarak ücretsiz hukuki danışma ve destek hizmetlerinden faydalanmak için hafta içi her gün 10.00-17.00 saatleri arasında merkeze ulaşabilirsiniz.

Telefon: 0 212 292 48 30, 0 212 292 48 33

Mail adresi: info@mhd.org.tr

Haber Merkezi