Özelleşen fabrikalar çiftçiyi düşündürüyor

NURETTİN BAKİ-ÖZEL HABER
Geçtiğimiz yıl, Türkşeker’e ait 25 fabrikadan 10 tanesi daha özelleştirildi. Türkiye’de üretim yapan 33 şeker fabrikasından Türkşeker bünyesinde yer alan 15 fabrika kaldı. Türkiye genelinde pancar eken çiftçi sayısı 2011 yılında 172 binden 2018 yılında 106 bine geriledi. Türkşeker için ekim yapan çiftçi sayısı da aynı süreçte 118 binden 40 bine geriledi.Özelleştirme süreçlerinin şeker pancarı tarımına yapacağı olumsuz etkinin göz ardı edilmemesi gerektiğine dikkat çeken TMMOB Ziraat Mühendisleri Odası Genel Başkanı Özden Güngör, “Şeker pancarı tarımı aynı zamanda melas üretimi demektir. Melas, bünyesinde fazla miktarda organik madde, mikro ve makro iz elementler barındıran bir maddedir. Bu nedenle gübre ve hayvansal yem fabrikalarında tüketilir. Türkşeker’in melas üretimindeki payı 2002 yılında yüzde 71’den 2018’de yüzde 29’a geriledi” dedi.



ÇİFTÇİ SAYISI 40 BİNE GERİLEDİ
Türkşeker’e ekim yapan çiftçi sayısının 118 binden 40 bine gerilediğini belirten Güngör, şeker üretiminin, yurt içi ihtiyacı karşılamak üzere şirketlere belirlenen kota çerçevesinde gerçekleştirildiğini ifade etti. Güngör, “Şirketler kendilerine belirlenen kota kapsamında sözleşmeli üretim ile pancar ürettiriyor. Türkşeker kendine belirlenen kotanın yüzde 90-100 aralığında şeker üretimi yaparken 2018 yılında bu oran yüzde 72’ye, özel fabrikalarda yüzde 100’e yakın iken yüzde 94’e, Türkiye genelinde yüzde 90-100 aralığından yüzde 86’ya geriledi. Türkiye genelinde pancar eken çiftçi sayısı 2011 yılında 172 binden 2018 yılında 106 bine geriledi. Türkşeker için ekim yapan çiftçi sayısı da aynı süreçte 118 binden 40 bine geriledi” ifadelerine yer verdi.
HAYVANCILIK İÇİN OLUMSUZ
Güngör, şeker pancarının, şekere dönüşmesi için şeker fabrikalarında yapılan işlemlerde yan ürün olarak çıkan melasın hayvancılık için önemini de vurguladı. Melas üretimin gerilemesinin hayvancılık için olumsuz olduğunun altını çizen Güngör, “Şeker fabrikalarının özelleştirilmesi sürecinde Ziraat Mühendisleri Odası olarak yaptığımız açıklamalarda kamuya ait şeker fabrikalarının sadece ekonomik yönüyle değil, sosyal yönüyle dikkate alınması gerektiğini, özelleştirme süreçlerinin şeker pancarı tarımına yapacağı olumsuz etkinin göz önünde tutulması gerektiğini açıklamıştık. Şeker pancarı tarımı aynı zamanda melas üretimi demektir. Melas, şeker pancarının, şekere dönüşmesi için şeker fabrikalarında yapılan işlemlerde yan ürün olarak çıkar. Melas, bünyesinde fazla miktarda organik madde, mikro ve makro iz elementler barındıran bir maddedir. Bu nedenle gübre ve hayvansal yem fabrikalarında tüketilir. Melasın üretim miktarları ise işlenen pancarın yüzde 30’u kadardır. Türkşeker’in melas üretimindeki payı 2002 yılında yüzde 71’den 2018’de yüzde 29’a gerilemiştir. Türkşeker 2017’de ürettiği yaş pancar posasının yüzde 66’sını bedelsiz olarak üreticiye dağıtmıştı” şeklinde konuştu.
UCUZ ETİN YOLU ŞEKER PANCARINDAN GEÇİYOR
Türkiye’de hayvancılık maliyetlerinin yaklaşık yüzde 60’ını yemin oluşturduğunu belirten Güngör, “Kaba ve karma yem açığımızın bulunması ise üretim maliyetlerini yükseltmektedir. Şeker fabrikalarının özelleştirilmesi sonucunda şeker üretimine bağlı olarak melas üretimin azalması, hayvansal üretimde maliyetlerin artması sonucu et fiyatları yükselmiştir. Fransa; şeker pancarı üreticisine asla yeteri kadar üretin demez, çünkü şeker pancarı üretiminin hayvancılığa olan yem katkısını çok iyi bildiği için halkına ucuz et yedirmenin yolunun şeker pancarı üretiminden geçtiğini çok iyi bilir” değerlendirmesinde bulundu.