Tarihe sahip çıktı

TANER UYANIKER-ÖZEL HABER
İzmir’in Konak İlçesi’ndeki, kentin tarihi ve kültürel mirasının simge semtlerinden Basmane’de bulunan iki eski yapı, Hurşidiye Mahallesi Muhtarı Enis İpek’in kişisel girişimleriyle restore edildi. Tarihsel süreç içinde konut, ticaret ve konaklama gibi farklı yaşam alanlarına dönüşen Basmane semti, bölgede yaşayan değişik kültürlerin birbiriyle örtüştüğü kesişim noktası olmasıyla dikkat çekiyor. Semtin tarih kokan sokaklarında kültürel mirası günümüze taşıyan eski yapılarının görüntüsü harabeyi andırıyor. Hurşidiye Mahallesi Muhtarı Enis İpek, yaptığı açıklamada Basmane semtinin İzmir’in hafızası niteliğinde olduğunu ifade etti. Basmane’de çok sayıda tarihi yapı olduğuna dikkati çeken İpek, bu yapıların yok olmaması için muhtar olduğu 15 yılı aşkın süredir mücadele verdiğini belirterek “Ben muhtarlıktaki dördüncü dönemime başladım. Geçtiğimiz süreçte de yapıların bir plan dahilinde restore edilmesi için yerel yönetimler başta olmak üzere ilgili diğer kurumlarla da irtibatımız oldu. Ancak ciddi anlamda bir sonuç alamadık” diye konuştu.
SEYİRCİ KALAMAYIZ
Bölgenin ayağa kaldırılarak turizme kazandırılması için çabaladığını dile getiren İpek, memleketi Şanlıurfa’da ailesinden kalan bir araziyi satarak bir kaç eski konağı ve tarihi yapıyı varislerinden satın aldığını belirtti. İpek, şöyle konuştu: “Mahallemde harabeye dönmüş ve yıkılmak üzere olan çok sayıda eski konak bulunuyor. Bu tarihi yapıların kaybolmaması için milli mücadeleyi gören lale fırını olarak bilinen yapı ile Fransız bir aileye ait konağı gerekli izinlerini de alarak kendi imkanlarımla restore ettirdim. Bir tarihin göz göre göre yok olmasına seyirci kalamayız. Bu nedenle örnek olması açısından bu tarihi yapıların ve konakların restorasyonuna öncülük etmek istedim. Yerel yönetimlerle bugüne kadar çok konuştuk. Ancak şu ana kadar bir sonuç almış değiliz. Restorasyonu yapılan bu konağın arka kapısı avluya açılıyor. İki katlı ve dört metre tavan yüksekliği ile dikkat çeken konağın zemin katında ise evin sahibi ailenin hizmetlilerine ait bir bölüm ile avluya bakan diğer kısımda bir de hamam bulunuyor. Sinema ve dizi sektöründe de kullanılabilecek nitelikteki bu konağı istenilmesi durumunda kültür merkezine çevrilmesi için yerel yönetimlere de devredebiliriz.”
İZMİR’İN TARİHİ YOK OLUYOR
İzmir Otel, Pansiyon ve İşçileri Odası Başkanı Mehmet Gönen de Basmane oteller bölgesi olarak bilinen mahalledeki tarihi yapıların yaşatılması için uzun yıllardır mücadele ettiklerini dile getirdi.
Başkanı olduğu odada aynı zamanda yönetim kurulu üyesi de olan Hurşidiye Mahallesi Muhtarı Enis İpek’in çabasının örnek nitelikte olduğuna işaret eden Gönen, “Basmane semtinin tarihi ve kültürel mirası günden güne yok oluyor. Bu konuda acilen harekete geçmek gibi bir zorunluluk görüyoruz. Çünkü burada yok olan aslında İzmir’in tarihinin yok olmasıdır” diye konuştu. Basmane’nin 1922 büyük İzmir yangınından sonra günümüze kadar ayakta kalan kentin hafızası niteliğinde olduğuna işaret eden Gönen, şöyle konuştu: “İpek Yolu’nun başlangıcı burasıdır. Dünyanın en eski kemerli köprüsü denilen Kervan Köprüsü Basmane’ye komşudur. Burayı gözlemlemek için bir seyir terası gerekmektedir. Semtte günümüzde bazıları otel olarak da hizmet veren çok sayıda tarihi konak mevcuttur. Buradaki evlerin altında gizemli bir tarih yatıyor. İzmir’in en varlıklı aileleri ile sanatçıların, entelektüellerin yaşadığı semt burası olmuştur. Anadolu’nun ilk tren garlarından olan Fransız yapımı Basmane Garı da bu bölgededir. Anadolu Selçuklu hükümdarlarından Gazi Umur Bey’in komutanı olan Emir Sultan’ın mezarı da Basmane tepelerindedir. İzmir Mevlevihane’si de buradadır. Osmanlı dönemine özgü sadaka taşları da Basmane’nin her yerini süsler ama sahipsiz ve bakımsızlıktan kaybolma tehlikesi altındadır. Kendine has cumbalı evlerin her biri ayrı bir taş ve tahta oyma işçiliğine sahip mimarisi de çok özeldir. Evlerin altında kalmış Roma kemerleri, Helenistik sur duvarları da gün ışığına çıkarılmayı bekliyor. Bu tarihi evlerin çoğu mirasçılar arası anlaşmazlık sonucu hukuki problemler, yangınlar, hurda hırsızları nedeniyle yıkılmaya yüz tutmuş durumdadır.”
ATATÜRK’ÜN KALDIĞI OTEL
Tilkilik Oteller Sokağı girişinde Atatürk’ün eşi Latife Hanım’ın da 1975 yılına kadar kaldığı dedesine ait Uşakizadeler Konağı’nın da yıllarca otel olarak kullanıldıktan sonra bakımsız ve kaderine terk edilmiş durumda olduğuna dikkati çeken Mehmet Gönen, “Bu konak Tepecik semtinden Basmane’ye doğru gelindiğinde göze ilk olarak çarpar. Burası yerel yönetimler eliyle ilk olarak restore edilirse diğer bölgelerdeki restorasyonlar da başlayacaktır. Basmane’yi güzelleştirmek bu konaktan başlar. Bölgede ayrıca Mustafa Kemal Atatürk’ün de kaldığı Emniyet ve İstiklal otelleri de vardır. Atatürk’ün dans ederken görüldüğü fotoğrafın çekildiği Emniyet Oteli’nin bugünkü hali içler acısıdır. Büyük Önderimizin kaldığı bu otelde şimdi ise tinerciler barınıyor. Bu değerlere acilen sahip çıkılması için ilgililere çağrıda bulunuyoruz” şeklinde konuştu.

Haber Merkezi