Temiz Giysi’den iç karartan rapor

SULTAN GÜMÜŞ

Temiz Giysi Kampanyası Derneği, Kovid-19 sürecinin başından itibaren tekstil sektöründe çalışan işçilerin karşı karşıya kaldığı yeni koşulları belirleyebilmek adına bir araştırma yürüttü.

Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi’nden Prof. Dr. Saniye Dedeoğlu ve Dr. Öğr. Üyesi Aysun Danışman araştırma sonrasında bir rapor kaleme aldı. Dedeoğlu ve Danışman raporda pandemi sürecinde işçilerin değişen çalışma koşullarının yanı sıra, işçi sağlığı ve iş güvenliğine yönelik riskleri, işbölümünün yapısını ve ücretlerde ortaya çıkan değişiklikleri ortaya koydu.

60 tekstil işçisiyle görüşülerek hazırlanan raporda varılan sonuçlar arasından dikkat çeken hususlardan bazıları şöyle: “Hükümet tarafından çıkarılan ve işçilerin mağduriyetini giderme adına uygulamaya konulan ücretsiz izin, kısa çalışma ödeneği, işsizlik maaşı haklarından yararlanabilmenin belli şartları vardır. Her işçi, bu haklarda yararlanamıyor olmakla birlikte, ilk şart sigortalı çalışan olmaktır. Tekstil sektöründeyse kayıt dışı istihdam yüksektir. Görüştüğümüz işçilerin yüzde 66,7’si kayıt dışı istihdam edilmektedir. Devletten ya da başka bir kurumdan yardım almadığını belirten işçilerin oranı 23 kişiyle %88,5’tir. 34 kişi bu soruya cevap vermemiş, sadece 3 kişi yardım aldığını söylemiştir.”

RAPORA GÖRE GEÇİM SIKINTISI DERİNLEŞTİ

Kovid-19 sürecinde işe nasıl gidildiği ile ilgili soruya yüzde 65,3 oranına denk düşen bir grup işçi, ‘Yürüyerek’ yanıtını vermiş. Rapordaki diğer değerlendirmeler ise şu şekilde: “Bu yanıyla, raporun en dikkat çekici bulgularına biri, kayıt dışı çalışan işçilerin hiçbir haklarının olmadığı ve hiçbir hak iddia etmedikleridir. Bu durum, kayıt dışı çalışan işçilerin sokağa çıkma yasağının olduğu günlerde işe yürüyerek gidip gelebilecekleri çalışma alanlarını tercih etmesiyle de görünür hale gelmektedir.

Kuralların hiçbiri geçerli değil diyenler yüzde 50. İş yerinde fiziksel mesafe, maske ve hijyen kurallarına uyulup uyulmadığı sorusuna 24 kişi (yüzde 50) ‘Bu kuralların hiçbiri geçerli değil’ diye yanıt verirken; 18 kişi (yüzde 37,4), kuralların tamamına uyulduğunu belirtmiştir. Yüzde 45,6 oranıyla 26 kişi, asgari ücretin altında maaş aldığını; yüzde 73,6 oranıyla 39 kişi, maaşını elden aldığını belirtmiştir. Bu veriler de kayıt dışı istihdam oranının yüksekliğini kanıtlar niteliktedir. Kayıt dışı çalışan işçilerin tamamı, geçinmekte zorlandıklarını; devletten kısa çalışma ödeneği alan işçiler ise ödenen tutarın kira ve fatura gibi ödemelerin yapılmasına dahi yetmediğini belirtmiştir.”

Raporun bir diğer bulgusu ise işgücü piyasasına dair alınan önlemlerin, sektördeki yüksek kayıt dışı istihdamı kapsamamasının yanı sıra sigortalı işçiler için de yetersiz olduğudur. Bu önlemler ile işten çıkarmaların yasaklanması, işçilerin ücretsiz izne çıkarılmasına sebep olmuş ve geçim sıkıntısını derinleştirmiştir.

Haber Merkezi