İzmir’de zam furyası 

KEMAL ÖZKURT – ÖZEL HABER 

Türkiye’de 7 milyondan fazla çalışanın merakla beklediği asgari ücret, 2023 yılı Aralık ayının son günlerinde 17 bin 2 TL olarak açıklanmıştı. Geçtiğimiz yıllarda olduğu gibi asgari ücret zammının ardından gıdadan ulaşıma birçok alanda zamlar yapılmaya başladı. İzmir’de ise ekmekten çaya, gevrekten saç tıraşına birçok alanda zamlar arka arkaya geldi. Yapılan zamların ardından açıklamalarda bulunan oda başkanları, artan enflasyon ve girdi maliyetleri karşısında esnafın zor duruma düştüğü için ücretlerini arttırmak zorunda kaldıklarını belirtti. 

DOLMUŞ ÜCRETLERİ 

Yüksek enflasyon haricinden mazottan, araç giderlerine birçok kalemde artış yaşandığını ve bu sebeple İzmir’de şehir içi dolmuş ücretlerine de zam yapmak istediklerini belirten İzmir Minibüsçüler Esnaf Odası Başkanı Mehmet Kayışdikici, “Basmane’den Ödemiş’e giden bir Devlet Demiryolları treni 112 kilometrelik alana bir yolcuyu 90 liraya götürüyor. Bizim Aliağa’dan Ayrancılar’a 112 kilometre giden bir İZBAN 32 lira. Bu ikisinin arasında yüzde 300 fark var. Biz şu anda dolmuş ücretlerine zam yapılmasını istiyoruz ama ESHOT zam yapmadığı sürece biz de ücretlerimize zam yapamıyoruz. ESHOT’un da zam yapamama sebebi de İzmir Büyükşehir Belediyesi meclisinde bulunan AK Parti grubunun zamlara karşı gelmesinden kaynaklanıyor. Hiç olmazsa trafik cezalarına gelen yüzde 58’lik zamla asgari ücrete gelen yüzde 49’luk zamların ortalamasına göre bir artış yapılmasını talep ediyoruz” şeklinde konuştu. 

SAÇ TIRAŞI 750 TL’Yİ BULACAK

Asgari ücrete gelen zammın ardından İzmir’de zam furyasına katılan bir diğer sektör ise saç tıraşı oluyor. İzmir Berberler Odası Başkanı Şükrü Bilgin, geçen yıla göre saç tıraşına yüzde 80 – 90 oranında zam yapıldığını açıkladı. Artan enflasyon sebebiyle berberler olarak zor durumda olduklarını belirterek yapılan zammın vatandaşlar tarafından da anlayışla karşılanacağını umduklarını söyleyen Bilgin, “Fiyatlandırma bölgelere ve sınıfa göre değişiklik gösteriyor. Taşra yerler üçüncü sınıf, Konak- Çankaya ikinci sınıf, Karşıyaka, Bostanlı da birinci sınıf oluyor. Birinci sınıf bölgelerde saç kesimi 300 TL’ye yükseldi. İkinci sınıflarda 400, birinci sınıf bölgelerde ise 750 TL’ye kadar çıkabiliyor. Sakal kesimi 90 TL en yüksek 180 TL. Ortalama en düşük saç sakal kesimi 250 TL olacak. Ankara ve İstanbul gibi fiyatlarımız Türkiye ortalamasında. Rakamlar vatandaşımıza büyük gibi gelebilir ama bu koşullarda kazandığımız para buhar olup gidiyor” diye konuştu. 

GİDERLERİMİZ ÇOK ARTTI

Berber giderlerinin çok arttığını ve çırak bulmanın her gün daha da zorlaştığını ifade eden Bilgin, “Ne kadar para kazansak da maliyetlerimiz çok yükseldi. Önceden kazancımızla ev-araba alabilirdik. Şimdi ise 10 bin TL’den aşağıya kiralar yok. Bağ-Kur 6 bin TL. Giderlerimiz 25 bin TL. Bizler de diğer vatandaşlarımız gibi mesaiden sonra normal yaşantımızın içinde aynı masrafları yapıyoruz. Onların aksine giderlerimiz ikiye katlanıyor. İki elektrik, iki su, iki doğalgaz kira ödüyoruz. Ayrıca personel çalıştırmakta da zorluk çekiyoruz. Gelen personelin giderleri bir yana yetişmek istemiyor. Çoğu berber dükkanı çalıştıracak çırak bulamıyor” dedi. 

BİR BARDAK ÇAY EN AZ 10 TL

Yılbaşından önce kuru çaya arka arkaya zam yapıldı. Geçtiğimiz 6 ay içinde yaklaşık yüzde 110 oranında kuru çay fiyatlarına zam geldi. Artan girdi maliyetleri çay ücretlerinin de zamlanmasına sebep oldu. Kafe ve çay ocaklarının zamlar sebebiyle çaya zam yapmak zorunda kaldıklarını belirten İzmir Kahveciler Esnaf Odası Başkanı İsmail Hakkı Kırdı, “Girdi maliyetlerimiz her geçen gün artıyor. Kuru çaya, tüpe dükkân kirası neredeyse yüzde yüze yakın zamlandı. Bunların sonucunda asgari ücretin de açıklanmasının ardından biz de çaya zam yapmak zorunda kaldık. Yılbaşı itibariyle çay, ocaklarında çay 10 TL, kahvehanelerde 12 TL, daha büyük kafelerde ise 15 TL olacak” diye belirtti. 

EKMEK ZAMMI 

İzmir’de temmuz ayında 5 liraya satılan 210 gramlık ekmeğin gramajı 200 grama indirilirken fiyatı da 7 TL’ye çıkarılmıştı. Asgari ücret zammıyla birlikte birçok kalemde artış yaşanırken ekmekte bu zamlardan nasibini alması bekleniyor. Yeni ekmek fiyatının maliyet hesaplamasının ardından belli olacağını belirten İzmir Fırıncılar Odası Başkanı Kemal Sırtı, “Maliyet hesabı yapmadan ekmekle ilgili bir fiyat veremiyoruz. Maliyet çalışmalarına başladık. Hafta sonuna kadar maliyet hesabımız tamamlanır. Ortaya çıkan fiyatı içeri sunacağız. Vatandaşlarımızı, fırıncılarımızı düşünerek ona göre bir fiyat belirleyeceğiz. Yaklaşık bir hafta içinde ekmeğin yeni fiyatının belli olmasını bekliyoruz” dedi.

TAKSİ ÜCRETLERİ SABİT KALDI

Asgari ücret zammıyla birlikte taksi ücret tariflerinde bir değişiklik olmayacağını belirten İzmir Şoförler ve Otomobilciler Odası Başkanı Celil Anık, “Biz asgari ücret zammında önce taksi ücretlerine bir zam yapmıştık zaten. Şu anda gündemimizde bir zam konusu yok” dedi. 

GEVREKTE DURUM BELİRSİZ

Asgari ücret artışının ardından İzmir’de kahvaltıların vazgeçilmezi olarak bilinen gevrek fiyatlarına gelecek zam ise vatandaşın en çok merak ettiği konular arasında. 2023 Ağustos ayında gevreğin fiyatı 7 liradan 10 liraya çıkmıştı. Her kalemde yaşanan artışın ardından gevreğe de zam gelmesi beklenirken İzmir Pide, Gevrek İmalatçıları ve Benzerleri Esnaf Sanatkarlar Odası’ndan alınan bilgilere göre gevrek ücretlerine yönelik şimdilik herhangi bir zam konusunun konuşulmadığı şeklinde. 

HABER MERKEZİ