88 yıldır ağızları tatlandırıyor

E. ÇAĞLA GENİŞ-ÖZEL HABER

69 yaşındaki İhsan Helvacı, Basmane Anafartalar Caddesi üzerinde yaklaşık 88 yıldır hizmet veren helvacı dükkanının üçüncü kuşak temsilcisi. Babası Mehmet Helvacı’dan ona kalan dükkanı ilerleyen yaşına rağmen hala tek başına ayakta tutmaya çalışıyor. Daha önceleri Basmane’nin arka taraflarında helva -tahin fabrikaları olduğunu fakat zamanla kapandığını söyleyen Helvacı, “Zaman içerisinde ustalarımız emekli oldu, bazısı da vefat etti. Ben ayakta olduğum sürece burayı bırakmayacağım. Burası benim babadan kalan mirasım. İleride bırakırsam bile yine helvacı olarak kalmasını istiyorum. Bu geleneği yaşatacak birine devrederim”  dedi.

BASMANE’NİN EN ESKİ DÜKKANI

İhsan Helvacı, lokum, tahin, pekmez, bal, helva gibi geleneksel lezzetleri 1928 yılından beri İzmirlilerle buluşturan dükkanın hikayesini paylaşıyor: “Dedem Akşehir’de helvacıymış. Babam, amcam ile birlikte 1928 yılında çalışmak için İzmir’e gelmiş. Baba mesleği olduğu için bu helvacı dükkanını kurmuşlar. Onlar vefat ettikten sonra mesleği biz devam ettirdik. İmalathane Akhisar’da, ürünleri oradan getiriyoruz. Özel olarak yaptırıyoruz. Bunlara tezgah helvası deniyor. Marketlerde satılan helvalarla bizim helvalarımız farklıdır. Marketlerde ne satılıyorsa hepsi katkı maddesi içeriyor. Peynir, sucuk, helva, tahin, pekmez… Hiçbiri doğal değil. Bizim özel kavrulmuş tahinimiz var. Onu herkes satmaz, bulması da zordur. Kabuklu susamın kavrulmasıyla yapılıyor. Çifte kavrulmuş diye de geçer. İzmirli, İstanbullu, Ankaralı pek bilmez.” 

“GENÇLER TAHİN NEDEN YAPILIR BİLMİYOR”

Basmane’nin en eski yerleşim ve ticaret yerlerinden biri olduğunu belirten Helvacı, günümüzde azalan ilgiden şikayetçi. Müşterilerinin genelde emekli kesimden oluştuğunu ifade eden Helvacı, gençlerin ise tahinin neyden yapıldığını bile bilmediğini söylüyor: “Buralarda eskiden daha çok Konyalılar vardı. Onlardan önce ise yani 1900’lü yılların başlarında Yahudiler varmış. Ege Bölgesi’nde ne kadar helvacı varsa hepsi Akşehirlidir. Ben helva yapmasını bilmiyorum. Nasıl yapıldığını biliyorum ama bizzat başında bulunmadım. Ama helvayı tattığım zaman içinde ne yabancı madde olduğunu bilirim. Çünkü bunun içine çok yabancı madde koyuyorlar. Sağlığa zararı yok ama soya yağı gibi şeyler koyarak maliyeti düşürüyorlar. Normal fiyatı 10 liraysa 7-8 liraya satıyorlar. Büyük sanayiciler helvacılığa el atmıyor. Çünkü mevsimlik bir olay. Ben burada 6 ay çalışıyorum 6 ay oturuyorum. Ayrıca yeni jenerasyon helvayı bilmiyor. Hiçbiri gelip satın almıyor. Tahinin neyden yapıldığını bilmiyorlar bile. Benim müşterilerimin yüzde 90’ı emekliler; maaşlarını aldıklarında gelip helva satın alırlar. Gençler ise anca anası babası yollayınca gelir. Gençler pizza, hamburger, kola falan tüketiyor.”

“BASMANE’DEN YENİLMEZ İÇİLMEZ DİYE BAKIYORLAR”

İki dönem ticaret odasında meclis üyeliği de yapan Helvacı, Basmane’nin eski dokusunu kaybederek çok büyük değişime girdiğini şöyle anlatıyor: “Oğlum iki üniversite bitirdi bir bilgisayar firmasında çalışıyor. Kızım da bir bankada üst düzey yönetici. Helvacılığa girmediler, ben istemedim. Basmane eski dokusunu kaybetti. Arka tarafa birahaneler yapıldı. Yıldız Sineması’nın ilerisine. Bunlar hep Basmane’nin imajını bozdu. Evvelden burada İzmir’in en güzel aileleri oturuyordu. Oteller Sokağı önceden çok nezih bir yerdi. 1985-1990 sonrasında buralar çok büyük değişime girdi. Namazgah’tan tutun buralara kadar 2 bin 3 bin civarı Suriyeli oturuyor. İzmirliler, Basmane’den yenilmez içilmez diye bakıyorlar. Belediye ve hükümetin el ele verip Basmane’nin kalkınması için çalışması lazım.”

Haber Merkezi