Geleneksel Türk el sanatı “Ebru”

ONURHAN ALPAGUT-RÖPORTAJ
Ebru sanatı en eski Osmanlı kağıt süsleme sanatıdır. Avrupa’daki adıyla Marbling diye bilinen Ebru 17. yüzyılda Avrupa’da Türk kağıdı olarak ortaya çıkmıştır. Ebru, Türkiye’de cilt sanatının yanı sıra, hat sanatında zemin ve pervaz olarak kullanılan bu sanat, sanat atölyelerinin de çoğalması ile birlikte sadece fonda kullanılan desenli kağıt zamanla birlikte değeri artarak çerçeve olacak kadar değerli hale geldi. Biz de Osmanlı’dan günümüze kadar gelen süsleme sanatını siz meraklıları için detayına kadar inerek, Ebru Sanatçısı Funda Güre Aydın ile konuştuk.



Sizi kısaca tanıyabilir miyiz?
1965 İzmit doğumluyum. Deniz subayı olan babamın görevi gereği değişik şehirlerde büyüdüm. Hacettepe Üniversitesi büro yönetimi ve halkla ilişkiler bölümünden mezun oldum. 2 sene dış ticaret müsteşarı olarak çalıştım. Eşimin görevi nedeniyle 3 sene Prag, 3 sene Cidde’de yaşadım. 15 senedir ebru sanatıyla ilgileniyorum. İkiz oğullarım var.



Ebru sanatına ilginiz nasıl başladı?
Bu sanata 15 sene kadar önce Necdet Akbaşlı hocamın atölyesinde başladım. Zaten eliniz bir kere o tekneye ve boyalara değince bırakmanız mümkün değil bende de öyle oldu. 11 sene hocamla yaklaşık 4 senedir de kendi atölyem AtölyeMartı’da hala aynı aşkla devam ediyorum. Bu arada başta Gülseren Sönmez, Hikmet Barutçugil, Osman Şimşek ve daha birçok hocamızın desteği bu aşkımızı daha da güçlendiriyor.



Bu sanatın tarihimiz ve kültürümüzdeki yeri nedir?
Ebru sanatının nerede ve ne zaman başladığı kesin olarak bilinmemektedir. Ancak 13. yüzyılda Türkistan’da, Semerkant’ta ve 14. yüzyılda İran’ın doğusundaki Herat yöresinde yapıldığına dair bazı kaynaklar bulunmaktadır. Ebru da aynen kağıt gibi İpek Yolu ve diğer ticaret yollarını kullanarak doğudan batıya yayılmıştır. Gelişimini bizim topraklarımızda yapmıştır.



Ebru sanatında ustalık nerede gizli?
Ebru sanatının aslında en büyük zorluğu, ustalığı hazırlık aşamasındadır. Kıvamlı suyun hazırlanması, boyaların öd ayarının yapılması çok önemlidir. Bunların iyi ayarlanması sayesinde boyalar suyun üzerinde yüzebilir ve akmadan kağıda geçer. Bir de sabır... ebru sanatı size sabırlı olmayı ve olayları akışına bırakabilmeyi de öğretir.
Farklı ebru tarzları olduğunu biliyoruz sizin tarzınız nedir?
Ben ve arkadaşlarım 15 senedir ebru sanatında temeli klasik yöntemlere dayanan ama bu sanata çağdaş yorumlar, boyutlar getiren yöntemler geliştirdik ve buna heyecanla devam ediyoruz. Ebru sanatında başka hiçbir sanat tarzıyla oluşturamayacağınız derin bir doku vardır. Bunun üzerine resim, seramik, cam, minyatür, hat vb. sanat dallarıyla birleştirince inanılmaz güzellikler ortaya çıkabiliyor.
Sergi veya sergileriniz oldu mu? Kısaca söz eder misiniz?
Necdet Akbaşlı hocamın atölyesi ÇABA EBRU ATÖLYESİ ile çok sayıda karma sergimiz oldu... Dünya Ebru Günleri, Dünya Ebru Konferansı vb. organizasyonlar kapsamında yurt içi ve dışı ülkelerde çalışmalarım yer aldı. AtölyeMartı ile de biri sanal 3 sergimiz oldu... Aynı zamanda Anadolu Görsel sanatlar Derneği üyesiyim onlarla da karma sergilere katılıyorum. 3 ebruli kadın ve Necmiye Albayrak arkadaşımla birlikte Işığa Doğru adlı 2 kişisel sergim oldu. Bu sene ArtAnkara Sanat Fuarı’nda da standım vardı. Özellikle yeni tekniklerle yapılan ebruya ilgi gittikçe artıyor. AtölyeMartı olarak yardım dernekleri için gönüllü organizasyonlara elimizden geldiğince öncelik veriyoruz. Buralarda ebru sanatını denemek isteyenlerden çok büyük ilgi görüyoruz.
Ebru sanatı tekrarı olabilen bir sanat mı? Bu sanatla uğraşırken nelere dikkat etmeliyiz?
Her ebru tektir. Bu sebeple tarihte önemli belgeler ebrulu kağıtlara yazılırmış taklidi olmasın diye… Öncelikle sabırlı olmayı öğrenmemiz gerekir. Sonuçta suyun üzerine resim yapıyorsunuz. Her şeye hakim olamayacağınızı bilmeniz gerekir. Tekne başına geçtiğinizde ellerinizde, yüzünüzde krem vb. olmamalıdır suyun kimyasını bozar.
Tarihi çok eski olan bu sanata günümüzde ilgi nasıl? Son olarak neler söylemek istersiniz?
Yeni teknikler kullanılarak yapılan çağdaş ebru çok ilgi görüyor. Biz Çağdaş ebru sanatını uygulayanlar klasik ebruya saygımızı her zaman koruyarak, temelde onun izinden giderek, kendi yorumlarımızla bu sanatı daha da ileriye taşımak istiyoruz. Sizler için de bu büyülü sanatı denemek kendiniz için güzel bir hediye olacaktır. Bizim bir sloganımız var: Çare dsanat diyoruz.

Haber Merkezi