Akciğer sönmesini saniyeler içinde tespit eden mobil uygulama geliştirildi

İzmir'de görevli göğüs cerrahi uzmanı Doç. Dr. Şeyda Örs Kaya, zamanla yarışın hayati önem taşıdığı akciğer sönmesini saniyeler içinde yaparak hastayı hayata bağlama amacıyla mobil uygulama geliştirdi.

Sağlık Bilimleri Üniversitesi (SBÜ) Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesinde görevli 30 yıllık doktor Kaya, astım, KOAH, kaza, kesici ve delici alet yaralanmaları gibi sebeplerle meydana gelen akciğer sönme vakalarında, teşhisin hastanın olduğu yerde ve kısa sürede yapılması için 6 ay önce çalışma başlattı.
Kaya, cep telefonunun herkeste bulunması ve kolay ulaşılabilir olması nedeniyle mobil uygulama üzerine yoğunlaştı. Sağlıklı ve akciğeri sönen hastalardan ses örnekleri alan Kaya, sesleri analiz ederek akciğer sönmesini tespit edecek yazılım hazırladı.

Uygulama, telefona kaydedilen sesi, sağlıklı ve akciğer sönmesi olanların sesleriyle kıyaslayarak sonuç veriyor.

Cep telefonuyla teşhis koyabiliyoruz

Doç. Dr. Şeyda Örs Kaya, akciğer sönmesinin sık rastlandığını, zamanında müdahale yapılmadığı zaman hastanın kaybedilme riskinin bulunduğunu söyledi.

Akciğer sönmelerinin hastanede tomografi ve röntgen aracılığıyla teşhis edildiğini, akciğeri sönen bir hastanın konuşmasından bu durumun anlaşılamadığını anlatan Kaya, şunları kaydetti:

"Kaza ya da yaralanma yerinde, diyelim büyük bir deprem oldu, insanlar hastaneye ulaşamıyor, herkesin ulaşabileceği basit bir sistemle buna teşhis koyabilir miyiz? Çalışmamı cep telefonuyla teşhis üzerine gerçekleştirdim. Öncelikle 3 ila 5 saniye olmak üzere akciğer sönmesi olan hastaların ses kayıtlarını cep telefonuna kaydettim. Daha sonra bunları normal akciğer ses kayıtlarıyla karşılaştırarak akciğer sönmesi olan ve normal kişilerin seslerindeki farklılıkları matematiksel olarak gösterdik. Bunu da basit bir yazılıma dönüştürdüm. Henüz ticari boyutta değil ama kullanılabilir düzeyde elimizde bir yazılımımız var. Hastanın 3 ila 5 saniyelik herhangi bir ses kaydı, adını söylemesi ya da 'iyiyim' demesi yeterli oluyor. Zaten elimizde akciğer sönmesiyle ilgili parametreler belli. Bunun hızlı bir şekilde analizini yaparak cep telefonuyla teşhis koyma yöntemimiz var. Bu da şu an yüzde 85-90 doğruluk oranına sahip."
Kaya, uygulamanın hastanede de sağlık profesyonelleri tarafından kullanılabileceğini dile getirerek, Avrupa Göğüs ve Kalp Damar Cerrahları Derneği tarafından açılan inovasyon yarışmasında birincilik elde ettiğini aktararak, "Bu çalışma dünyada ilk. Şu anki hedefim daha çok hastada yaparak güvenilirliğini arttırmak. O yarışmaya katılan tek Türk hekim bendim. Bu ödülü kazanmak keyif verdi. Çünkü bu çalışmanın bir vicdani tatmini de var. Çünkü bu çalışma yaygınlaştığı zaman çok sayıda hayat kurtaracağını biliyorum." diye konuştu.

SBÜ İzmir Tıp Fakültesi Göğüs Cerrahisi Ana Bilim Dalı Başkanı ve Dr. Suat Seren Göğüs Hastalıkları ve Cerrahisi Eğitim Araştırma Hastanesi Göğüs Cerrahisi Eğitim Sorumlusu Prof. Dr. Kenan Can Ceylan da temel önceliklerinin vatandaşların acil durumlarda hızlı ve doğru sağlık hizmetine ulaşabilmesi olduğunu söyledi.

Kaya'nın uygulamasının bu anlamda çok önemli olduğunu ifade eden Ceylan, "Bu yenilikçi sistem, özellikle deprem ve kaza gibi kritik anlarda hastaların kaderini değiştirebilecek bir uygulama potansiyeline sahip. Hastanemizde oluşturduğumuz bilimsel ortamın böyle bir başarıya katkı sağlaması bizim için büyük bir gurur." dedi.