- Sağlık
- 20.09.2025 17:13
Yeni araştırma, gebelik diyabetinin yalnızca doğumu değil; anne zekâsını, çocukların IQ’sunu ve gelişimini kalıcı şekilde etkileyebileceğini ortaya koydu.
Viyana'da düzenlenen Avrupa Diyabet Araştırmaları Derneği (EASD) toplantısında sunulan çarpıcı bir meta-analiz, dünya genelinde hamile kadınların yaklaşık yüzde 14'ünü etkileyen gestasyonel diyabetin, sanılandan çok daha ciddi ve uzun vadeli sonuçlara yol açabileceğini gözler önüne serdi. Singapur Ulusal Üniversitesi Tıp Fakültesi'nden Prof. Ling-Jun Li liderliğindeki kapsamlı araştırma, gebelik diyabetinin yalnızca doğum sürecini değil, anne ve çocuğun bilişsel sağlığını da olumsuz etkileyebileceğini ortaya koydu.
Araştırma kapsamında incelenen beş farklı çalışma, gestasyonel diyabet teşhisi konulan annelerin bilişsel performansında belirgin bir düşüş olduğunu gösterdi. Montreal Bilişsel Değerlendirme Testi'nde (MoCA) bu kadınların, diyabeti olmayan hamilelere kıyasla ortalama 2,47 puan daha düşük skorlar elde etmesi dikkat çekti. Bu sonuç, gebelik diyabetinin annenin düşünme, anlama ve hafıza gibi bilişsel fonksiyonlarını daha gebelik sırasında bile zayıflatabileceğine işaret ediyor.
Çocuk sağlığına odaklanan 43 çalışmanın verilerinin bir araya getirilmesiyle elde edilen bulgular, bilim dünyasını bir kez daha düşündürdü. Anne karnında gebelik diyabetine maruz kalan çocukların, akranlarına göre ortalama 4 puan daha düşük IQ'ya sahip olduğu belirlendi. Dil anlama ve iletişim yeteneğini gösteren sözel zekâ puanlarında da 3 puan civarında bir düşüş gözlemlendi.
Daha endişe verici olan ise bu çocuklarda görülen gelişimsel bozukluk riskleriydi:
Gelişimsel Gecikme: Riski yüzde 45 arttı.
Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu (DEHB): Görülme ihtimali yüzde 36 yükseldi.
Otizm Spektrum Bozukluğu: Riski yüzde 56 daha fazla bulundu.
Araştırmacılar, bu durumun beyin yapısında genel bir bozulmaya işaret etmediğini ancak gebelik diyabetinin özellikle dikkat, öğrenme ve sosyal iletişim gibi kritik bilişsel ve davranışsal alanları etkilediğini vurguluyor.
Gebelik diyabetinin anne ve çocuk beynini nasıl etkilediği tam olarak anlaşılamasa da, bilim insanları bazı biyolojik süreçlerin bu duruma yol açabileceğini düşünüyor. Sürekli yüksek seyreden kan şekeri seviyelerinin neden olduğu kronik iltihaplanma, hücrelere zarar veren oksidatif stres, yüksek insülin seviyeleri ve fetüsün yeterli oksijen alamaması gibi faktörlerin, anne karnındaki bebeğin beyin gelişimini olumsuz etkileyebileceği öngörülüyor. Bu etkilerin, ileriki yıllarda öğrenme güçlükleri, dikkat dağınıklığı ve sosyal beceri sorunları olarak ortaya çıkabileceği belirtiliyor.
Bu yeni bulgular, gebelik diyabetinin yalnızca gebelik ve doğum sürecine odaklanmak yerine, uzun vadeli anne ve çocuk sağlığı üzerindeki etkilerinin daha derinlemesine araştırılması gerektiğine işaret ediyor. Uzmanlar, bu riskleri en aza indirmek için gebelik öncesi ve sırasında kan şekeri kontrolünün önemini bir kez daha vurguluyor.
Kaynak : HABER MERKEZİ
