Dünya çapında sessiz salgın: Baş Ağrısı ve migren engellilikte zirveye yerleşti

Dünya genelinde milyarlarca insanın günlük yaşam kalitesini derinden etkileyen, kimi zaman dayanılmaz boyutlara ulaşan baş ağrısı ve migren, artık "en yaygın" olmanın ötesinde, "engellilik oluşturan" en büyük küresel sağlık sorunları arasında zirveye yerleşti. La Trobe Üniversitesi ve Western Health öncülüğünde yapılan ve saygın Cell Reports Medicine dergisinde yayımlanan dev bir araştırma, bu sarsıcı gerçeği gözler önüne seriyor.

1990'DAN 2021'E UZANAN DEHŞET VERİCİ TABLO

Küresel Hastalık Yükü (GBD) verilerinin titizlikle incelenmesiyle hazırlanan bu kapsamlı çalışma, 1990 ile 2021 yılları arasında, 204 ülke ve bölgedeki baş ağrısı prevalansını (görülme sıklığını) mercek altına aldı. Araştırma sonuçları, halihazırda dünya çapında yaklaşık 2.8 milyar insanın baş ağrısı sorunlarıyla mücadele ettiğini ortaya koyuyor; bu rakam, baş ağrısının ne denli büyük bir halk sağlığı krizi olduğunu kanıtlar nitelikte.

MODERN YAŞAMIN KARANLIK GÖLGESİ

Çalışmada, baş ağrısı vakalarındaki bu ürkütücü yaygınlıkta modern yaşam tarzının doğrudan etkili olduğu vurgulanıyor. Muhabirlerimizin de sıklıkla dikkat çektiği gibi, kronik stres, hareketsiz yaşam biçimi, kontrolsüz alkol ve kafein tüketimi ile kalitesiz uyku, baş ağrısı ataklarının en güçlü tetikleyicileri olarak işaret ediliyor. Bu döngü, bireyleri bir yandan sağlık sorunlarıyla boğuşurken, diğer yandan günlük işlevlerini yerine getiremez hale getiriyor.

EN ÇOK ETKİLENENLER: 30-44 YAŞ KADINLAR VE ZENGİN ÜLKELER

Araştırmanın çarpıcı detaylarından biri de, baş ağrısı gibi sağlık sorunlarından özellikle 30-44 yaş aralığındaki kadınların ve yüksek gelirli ülkelerde yaşayan bireylerin daha fazla muzdarip olduğunun tespit edilmesi. Uzmanlar, bu durumun hem biyolojik hem de sosyoekonomik faktörlerin birleşimiyle ortaya çıktığına dikkat çekiyor.

COVID-19 ETKİSİ VE YENİ ZORLUKLAR

Küresel salgın COVID-19'un baş ağrısı cephesinde de yeni zorluklar yarattığı belirlendi. Çalışma, virüs bulaşının ardından veya aşılamaları takiben baş ağrısı şikayetlerinin devam ettiğine, bu durumun zaten yüksek olan yükü daha da artırdığına işaret ediyor. Pandemi, mevcut sorunların üzerine ek bir katman ekleyerek sağlık sistemleri üzerindeki baskıyı derinleştirdi.

UZMANLARDAN KÜRESEL ÖNCELİK ÇAĞRISI

Araştırmanın baş yazarı Prof. Dr. Tissa Wijeratne, duruma ilişkin yaptığı açıklamada, tanı ve tedavideki ilerlemelere rağmen kalıcı risk faktörleri ve profesyonel bakıma erişimdeki sınırlamalar nedeniyle baş ağrısı bozukluklarının küresel çapta bir düşüş göstermesinin olası olmadığını vurguladı.

Prof. Dr. Wijeratne, bu tablonun değişmesi için acilen harekete geçilmesi gerektiğinin altını çizerek, "Baş ağrısı sorunları, küresel sağlık gündemlerinde mutlaka öncelikli hale getirilmelidir," dedi. Uzman, bireylere yönelik özel tedavi programlarının geliştirilmesi ve sağlık yatırımlarının bu alanda artırılması çağrısında bulundu.

Baş ağrısı ve migren artık sadece bir ağrı değil, milyarlarca insanın hayatını karartan, ekonomik ve sosyal kayıplara yol açan devasa bir engellilik kaynağı olarak karşımızda duruyor. Küresel ölçekte bu sessiz salgına karşı topyekûn bir mücadele başlatılması gerekiyor.