HIV ile mücadele eden insan sayısı 40 milyonu aştı

Birleşmiş Milletler (BM), bu yılki Dünya AIDS Günü’nün temasını “Aksaklıkları Aşmak, AIDS ile Mücadeleyi Dönüştürmek” olarak açıkladı.

BM, finansman eksiklikleri nedeniyle yaşanan aksaklıkların, AIDS ile mücadelede küresel eşitsizlikleri derinleştirdiğine dikkat çekti. 1 Aralık, HIV ile yaşayanları ve AIDS nedeniyle yaşamını yitirenleri anmak amacıyla Dünya AIDS Günü olarak kabul edilmişti.

HIV virüsü, bağışıklık sisteminin temel savunma hücrelerini hedef alarak zayıflamasına yol açıyor; bu durum ciddi enfeksiyonlara, kanser gibi hastalıklara zemin hazırlayabiliyor. Virüsün sağlıklı bireylere bulaşmasını önlemek ve hastaların sağlık durumunu kontrol altında tutmak için, HIV’in erken evrede tespit edilmesi büyük önem taşıyor.

FİNANSMAN KRİZİ HIV MÜCADELESİNİ TEHDİT EDİYOR

BM HIV/AIDS Ortak Programı (UNAIDS), 2025’te yaşanan finansman krizinin, özellikle düşük ve orta gelirli ülkelerde HIV önleme ve toplum hizmetlerinde ciddi aksamalara yol açtığını açıkladı.

UNAIDS, 2025’te dış sağlık yardımlarının 2023’e göre yaklaşık yüzde 30-40 oranında azalmasının, bu ülkelerde sağlık hizmetlerinde “ani ve önemli kesintilere” sebep olabileceğini belirtti. Kurum, AIDS salgınını 2030’a kadar sona erdirme hedefinin bu koşullarda tutturulamamasının, 2025–2030 döneminde yaklaşık 3,3 milyon yeni HIV vakasına yol açabileceği uyarısında bulundu.

HIV İLE YAŞAYANLARIN SAYISI 40 MİLYONU GEÇTİ

Rapora göre, 2024 yılı itibarıyla dünya genelinde HIV ile yaşayan kişi sayısı 40,8 milyon olarak kaydedildi. Bu kişilerin yaklaşık 31,6 milyonu tedaviye erişebiliyor, bu da HIV taşıyıcılarının yaklaşık yüzde 77’sine denk geliyor.

2024’te yaklaşık 1,3 milyon yeni HIV vakası bildirildi ve bu rakam küresel hedeflerin oldukça üzerinde. Özellikle 15–24 yaş arasındaki genç kadınlar arasında her gün ortalama 570 yeni vaka ortaya çıktığı belirtildi. Raporda ayrıca, halihazırda HIV virüsü taşıyan 9,2 milyon kişinin etkili tedaviye erişimi olmadığı ve 2024 yılında AIDS kaynaklı ölümlerin yaklaşık 630 bin civarında gerçekleştiği bildirildi.

Buna karşın, HIV önleme ve tedavi hizmetlerinin 2010–2024 yılları arasında önemli bir etkisi olduğu vurgulandı: Yeni enfeksiyonlar yüzde 40 azalırken, AIDS ile ilişkili ölümler yüzde 54 oranında düştü.