İlik nakilleri hayat kurtarıyor

NİLGÜN TAZE / ÖZEL HABER

T.C. Sağlık Bakanlığı ile Türk Kızılayı arasında kemik iliği nakli bekleyen hastaların tedavisinde kullanılmak üzere 07.11.2013 tarihinde ulusal çapta bir kemik iliği bankası kurarak işbirliği protokolü imzalayan Türk Kızılayı, bu protokol ile bugün ilik nakli bekleyen birçok hastaya umut oluyor. Kemik iliğinde yaşayan ve kanın elemanlarının yapımından sorumlu olan hücrelere kök hücre ismi verildiğini açıklayan Türk Kızılayı Ege Bölge Kan Merkezi Müdürü Dr. Gökay Gök,  “Hasta kişilerde bu hücreler‚ işlevlerini düzgün yapamadığı için hastalık ortaya çıkmaktadır. Sağlıklı bireylerden toplanan kök hücreler ise hastalara nakledildiği zaman‚ kemik iliğine yerleşip sağlıklı hücreler üretmektedirler. Bağışçı olmak için, bağışçı adaylarının Türk Kızılayı’nın sabit birimlerine veya gezici ekiplerine gidip kök hücre bağışında bulunmak istediğini söylemesi yeterli olmaktadır” dedi.

NAKİL İŞLEMLERİ

Bağışçılardan öncelikle kök hücre bağışçısı bilgilendirme ve onay formunu doldurmasını istediklerini ifade eden Gök şunları söyledi: “Eğer bağışçımız kan bağışında bulunuyorlarsa ekstra 1 tüp, sadece kök hücre bağışında bulunuyorsa 3 tüp kan alınıp‚ T.C. Sağlık Bakanlığının kurduğu doku tiplendirme laboratuvarına gönderilir. Gerekli testler yapıldıktan sonra ortaya çıkan sonuç, ulusal çapta kullanılan kemik iliği bankasında paylaşılmaktadır. İlerleyen süreçte bağışçının, bir hastayla doku tipi uyumu söz konusu olursa‚ bağışçıya ulaşılıp kök hücre bağışında bulunup bulunmak istemediği sorulmaktadır. Bağışçımız kök hücre bağışında bulunmayı kabul ederse‚ öncelikli olarak konfirmasyon testleri için tekrar kan örneği alınması, uyum devam ederse T.C. Sağlık Bakanlığının belirlediği bir merkezde detaylı sağlık kontrollerinden geçmesi gerekmektedir.”

HAYAT KURTARAN NAKİL

Gök, yapılan bağışın kontrolleri sonrasında herhangi bir problem ortaya çıkmadığı takdirde T.C. Sağlık Bakanlığı’nın belirlediği bir kemik iliği nakil merkezine yönlendirilerek burada kan bağışına benzer şekilde kök hücre toplama işlemi gerçekleştirildiğini belirterek, “Ege Bölgesi için bu merkezler Ege Üniversitesi veya 9 Eylül Üniversitesi Hastanesi olarak belirlenmiştir. Günümüzde kök hücre toplama işlemi kan bağışına benzer şekilde yapılmaktadır. Bu yöntemde bağışçının, bağış işleminden 5 gün önce başlayarak her gün,  sabah ve akşam bir aşı olması gerekmektedir. Aşının amacı kemik iliğinde bulunan kök hücreleri kan dolaşımında serbest hale getirmektir” açıklamasını yaptı.

KÖK HÜCRE AYRIŞIMI

Aşı yardımıyla kök hücrelerin kan dolaşımına çıkartıldıktan sonra, kan bağışına benzer şekilde bağışçıların damar yolundan özel bir cihaz olan aferez cihazına bağlandığını açıklayan Gök, “Cihazın özelliği bağışçıdan kanı alıp‚ içerisinden kök hücreleri toplaması kanın geri kalan kısmını bağışçıya geri vermesi olarak açıklanabilir. Bu şekilde toplanan kök hücreler hastaya nakledildiğinde kemik iliği nakli gerçekleşmiş olur. 18-50 yaş arası, Türkiye Cumhuriyeti vatandaşı olan ve Türkiye´de ikamet eden, Hepatit B, Hepatit C, Sifiliz, AIDS hastalıklarına yakalanmamış, kanser tanısı almamış ve kronik bir rahatsızlığı olmayan herkes kök hücre bağışında bulunabilir” şeklinde konuştu.

Haber Merkezi