Instagram kendi kendini ifşa etti: Algoritma, beden kaygısı yaşayan gençleri yüksek riskli içeriklere nasıl sürüklüyor?

Sosyal medya devlerinin kullanıcı sağlığı üzerindeki etkisi uzun süredir tartışılırken, Meta (eski adıyla Facebook) çatısı altındaki Instagram’a yönelik kendi bünyesinde yapılan bir araştırma, platformun genç kullanıcılar için oluşturduğu endişe verici tehlikeleri gün yüzüne çıkardı. Şirketin bizzat yürüttüğü dahili çalışma, algoritmanın hassas durumdaki gençleri adeta bir içerik kapanına çektiğini ve beden imajı sorunlarıyla boğuşan ergenleri, yeme bozukluğuyla ilişkili materyallere çok daha fazla maruz bıraktığını ortaya koydu.

İÇERİK ALGORİTMASINDA DERİN EŞİTSİZLİK

1.149 genç üzerinde gerçekleştirilen bu kapsamlı araştırma, platformun içerik sunumunda yaşanan çarpıcı bir "eşitsizliği" gözler önüne serdi. Çalışmanın en can alıcı bulgusu, bedenleri hakkında olumsuz duygular hisseden gençlerle, bu hisleri yaşamayan akranları arasında gördükleri içerik türlerindeki uçurum oldu.

Verilere göre, vücuduyla ilgili memnuniyetsizlik bildiren gençlerin Instagram akışında karşılaştığı içeriklerin yüzde 10,5'i doğrudan "yeme bozukluğuyla ilişkili içerikler" olarak sınıflandırıldı. Bedeninden memnun olan gençler için bu oranın yalnızca yüzde 3,3 seviyesinde kalması, Instagram algoritmasının hassas kullanıcıları nasıl bir döngü içine soktuğunun somut kanıtı niteliğinde.

BEDEN ALGISI SORUNU YAŞAYANLARA YARGILAYICI GÖNDERİLER YAĞIYOR

Araştırma, içerik dağılımındaki bu adaletsizliğin detaylarına da ışık tuttu. Bedenlerinden memnun olmadığını belirten kullanıcıların, özellikle göğüs, kalça veya uyluk gibi vücut bölgelerini öne çıkaran, "açıkça yargılayıcı" ve olumsuz beden imajını destekleyen gönderilere çok daha fazla maruz kaldığı tespit edildi. Bu durum, zaten kırılgan bir psikolojiye sahip olan gençlerin özgüvenlerinin, sistematik olarak platform tarafından aşındırıldığını gösteriyor.

YETİŞKİN TEMALAR VE KIŞKIRTICI İÇERİKTE ÇİFTE STANDART

Yalnızca yeme bozukluğu içerikleri değil, "yetişkin temalar" ve "zarar" kategorisine giren kışkırtıcı materyallerde de benzer bir eşitsizlik göze çarptı. Kendileri hakkında olumsuz duygular bildiren gençler, bu tür hassas içeriklere (Yüzde 27) diğer gençlere (Yüzde 13,6) kıyasla neredeyse iki kat daha fazla maruz bırakılıyor. Bu durum, algoritmanın sadece beden imajı değil, genel olarak ruh sağlığı risk grubundaki gençleri potansiyel olarak zararlı içeriklere yönlendirdiğini kanıtlıyor.

META'NIN TARAMA ARAÇLARI ALARM VERİYOR: BAŞARISIZLIK ORANI YÜZDE 98,5

Algoritmanın içeriği dağıtımındaki bu tehlikeli ayrımcılığın yanı sıra, Meta'nın koruyucu mekanizmalarının da yetersiz kaldığı belirlendi. Araştırma sonuçları, şirketin potansiyel olarak zararlı içerikleri tespit etmek için geliştirdiği tarama araçlarının, gençler için "hassas" kabul edilebilecek içeriğin şaşırtıcı bir şekilde yüzde 98,5'ini tespit edemediğini ortaya koydu. Bu devasa hata oranı, otomatik içerik denetleme sistemlerinin, gençlerin ruh sağlığını tehdit eden ince mesajları ayırmada ne kadar aciz kaldığını gözler önüne seriyor.

ŞİRKET KARARLILIK MESAJI VERDİ

Konuya ilişkin bir açıklama yapan Meta sözcüsü, dahili araştırmanın sonuçlarının platformu gençler için daha güvenli hale getirme kararlılıklarının bir göstergesi olduğunu dile getirdi. Ancak uzmanlar ve kamuoyu, şirketin kendi platformunun yarattığı tehlikeleri yıllar sonra ortaya çıkarmasını ve koruyucu araçların bu denli başarısız olmasını eleştiriyor.

Bu dahili rapor, Instagram'ın genç kullanıcıların ruh sağlığı üzerindeki etkisini yeniden mercek altına alırken, algoritmaların sadece ilgi alanlarına göre değil, aynı zamanda kullanıcıların psikolojik kırılganlıklarına göre de şekillendiği gerçeğini ortaya koyması açısından büyük önem taşıyor. Önümüzdeki dönemde Meta'nın bu bulgular ışığında içerik denetimi ve algoritma ayarlarında ne tür somut adımlar atacağı merakla bekleniyor.