Prof. Dr. Ece Eden’den diş çürüğü ve diş yaralanmasına karşı uyarı!

Ege Üniversitesi Pedodonti / Çocuk Diş Hekimliği Anabilim Dalında Öğretim Üyeliği yapan Prof. Dr. Ece Eden, çocuklarda diş çürüğüne neden olan etkenleri, çürüğün meydana gelmemesi için neler yapılması gerektiğini ve diş yaralanmalarında yapılması gereken ilk yardım konusunu aktardı.

Sorularımızı yanıtlayan Prof. Dr. Eden, “6 yaşına kadar diş hekiminin önerdiği çocuk macunu kullanılmalı ve daha sonra ise yüksek oranda flor içeren yetişkin macunları kullanılarak diş çürüklerine karşı dişler daha güçlü hale getirilmelidir” dedi.

DİŞ ÇÜRÜĞÜ OLUŞMASINDA KİLİT ROL

“Diş çürüğü aslında diş dokularının yıkımı ile ortaya çıkan bir hastalık” diyerek sözlerine başlayan Prof. Dr. Ece Eden, “Diş çürüğü diş yüzeyinde yiyecek artıklarının birikmesi ve diş çürüğüne neden olan bakterilerin bu yiyecekleri kullanarak asit oluşturması ile diş dokusunun yıkılması, çürüyüp, bozulması olarak açıklanabilir. Yani dişlerin çürümesi için diş yüzeylerinde yiyecek ve bakterilerden oluşan ‘diş plağı’ dediğimiz bir tabakanın bulunması gerekir.  Diş plağı içinde yer alan asit oluşturan bakteriler özellikle şeker içeren yiyecek ve içecekleri kullanarak diş dokularını yıkıma uğratırlar. Özellikle dişlerin fırçalanmaması ve sık aralarla şeker içeren yiyeceklerin tüketilmesi diş çürüğü oluşmasında kilit rol oynar” bilgisini paylaştı.  

FLORUN ETKİSİ

Diş çürüğünden korunmak için öncelikle diş yüzeylerinin temiz olması yani diş plağının uzaklaştırılması gerektiğini vurgulayan Prof. Dr. Eden, “Bu nedenle düzenli diş fırçalamak çok önemlidir. Bir yaş itibari ile ilk dişler çıkmaya başlar ve bu dişlerin yüzeylerinin her beslenmeden sonra temizlenmesinin de gerekli olduğu unutulmamalıdır Ebeveynlerin bebeklerin bakımında bunu da özenle yapmaları gerekmektedir. Çocuklar diş fırçalama alışkanlığını kazanmaları için diş fırçası ile mümkün olan en erken yaşta tanıştırılmalıdır. Fakat çocukların ayakkabı bağcıklarını kendileri bağlayana kadar diş fırçalama için yeterli el becerisine sahip olmadığını ve bu nedenle özellikle yatmadan önce 8-9 yaşlarına kadar çocukların dişlerinin ebeveyn tarafından fırçalanmasının gerekli olduğu bilinmelidir” dedi.

Florun, diş çürüğünün oluşumunu önlemede ve diş yüzeylerini güçlendirmede çok önemli bir yere sahip olduğunu da kaydeden Eden, “O yüzden 6 yaşına kadar diş hekiminin önerdiği çocuk macunu kullanılmalı ve daha sonra ise yüksek oranda flor içeren yetişkin macunları kullanılarak diş çürüklerine karşı dişler daha güçlü hale getirilmelidir. Diş fırçalama günde 2 kere, sabah kahvaltıdan sonra ve gece yatmadan önce en az 2 dakika olacak şekilde uygulanmalıdır” cümlelerini kullandı.

ÇÜRÜK OLUŞMAMASI İÇİN NASIL BESLENMELİ?

“Beslenmenin bu süreçteki önemi büyük mü? Ya da nasıl beslenmeli?” sorusunu da yanıtlayan Prof. Dr. Eden, “Diş çürüğünün oluşumunda özellikle şeker içeren gıdalar önemli rol oynar. Rafine yani paketlenmiş ürünler ve içine şeker katılmış yiyecek ve içecekler dişlerin çürümesine neden olur. Ayrıca bal ve pekmez gibi doğal yiyeceklerin de şeker açısından zengin olduğu ve diş çürüğüne neden olabileceği unutulmamalıdır. Bir yaş itibari ile dişler çıkmaya başladıktan sonra biberon ile besleme kesilmelidir. Sağlık Bakanlığı 2 yaşına kadar çocukların yiyecek ve içeceklerine tuz ve şeker eklenmemesi gerektiğini söylemektedir. Bu çocukların genel sağlığını olumlu etkilerken şekerle daha geç tanıştırılmasına ve bu tür yiyecekleri daha az tüketmelerini de sağlayabilecektir. Özellikle şekerli ürünlerin tüketiminin azaltılması ve mümkünse ara öğünlerde değil de ana öğünlerin sonunda yenmesi diş çürüğü oluşturma potansiyellerini azaltacaktır. Çocuklar sabah kahvaltısı, öğle ve akşam yemeği olmak üzere 3 ana öğün ve ikindi ve kuşluk olmak üzere 2 ara öğünle beslenmeli ve sık aralarla ağza yiyecek alınımının önüne geçilmelidir. Ara öğünlerde ise kek, bisküvi ya da çikolata yerine taze meyve ve sebzeler ve yağlı kuru yemişler ve yoğurt tercih edilmelidir” dedi.

DİŞ HEKİMİNE BAŞVURULMALI

Diş çürüklerinin erken teşhisinin, tedavinin daha kolaylıkla ve kısa sürede yapılmasına, sağlıklı dişlerin korunmasına yönelik tedbirlerin alınabilmesine olanak sağladığını hatırlatan Eden, şöyle devam etti: “Bu nedenle bebeklikten itibaren ilk dişler çıktıktan hemen sonra yaklaşık bir yaşında ilk diş hekimi muayenesi gerçekleştirilmelidir. Bu ziyarette ebeveynlerin ağız sağlığı konusunda bilgilendirilmesi sağlanacak ve 6 ay aralarla yapılan düzenli kontroller çocukların sağlıklı dişlerle büyümesine olanak sağlayacaktır. Sağlık Bakanlığı bu konuda ‘Aile Diş Hekimliği’ uygulamasını başlatmaktadır. Bu sayede çocukların ağız sağlığının takibini yapan aile diş hekimleri olacaktır. Dişlerde renk değişikliği ve çürük olması halinde ise ağrıması beklenmeden diş hekimine başvurulmalıdır. Özellikle süt dişleri nasıl olsa değişecek diye düşünülerek tedavinin ertelenmesi tedavilerinin daha da karmaşık hale gelmesine ve çocukların genel sağlıklarını da tehdit eden sorunların ortaya çıkmasına yol açabilmektedir. Yaşı küçük olsa da çocuklar özellikle çocuk diş hekimleri tarafından kliniklerde tedavi edilebilmektedir.”

DİŞ YARALANMALARINA KARŞI NE YAPILMALI?

Özellikle çocukların, düşme ve çarpma sonucu diş yaralanmalarıyla karşılaşabildiğini belirten Prof. Dr. Eden, son olarak ise “Düşme veya çarpmalar dişlerin kırılmasına ya da sallanmasına ve hatta tümüyle yerinden çıkmasına neden olabilir. Bu durumda acilen diş hekimine başvurmak gerekir. Gece ve mesai saatleri dışında meydana gelen yaralanmalarda İzmir’de Ağız Diş Sağlığı Merkezlerinde acil serviste nöbetçi diş hekimlerine ulaşılabilir. Kalıcı dişin yerinden tümüyle çıkması durumunda diş hemen bulunup soğuk süt içinde en kısa zamanda diş hekimine götürülmelidir. Diş hekimleri bu dişi yerine yerleştirip yandaki dişlere tutturarak yerine yeniden iade edebilirler. Ayrıca kırık diş parçaları da diş hekimi tarafından dolgu yerine kullanılarak yerine yapıştırılabilir. Ebeveynler, öğretmenler ve sağlık çalışanları diş yaralanmalarında acil yardımla ilgili daha fazla bilgiye ulaşmak için cep telefonlarına Dünya Uluslararası Dental Travmatoloji Derneği tarafından hazırlanan ve Türkçe olan ‘ToothSOS’ aplikasyonunu indirebilirler” cümlelerine dikkat çekti.

BU HABER DE İLGİNİZİ ÇEKEBİLİR: Diş muayenesi ne kadarda bir yapılmalı?