Yemek sonrası aşırı uyku tehlike sinyali! Uzmanlar Türkiye’yi vuran “gizli diyabet” uyarısı yaptı

Günün en keyifli anlarından biri olan yemek sonrası gelen rehavet ve dayanılmaz uyku hissi, çoğumuz için yorgunluğa veya bir tür sindirim "refleksi"ne yorulsa da, uzmanlardan çarpıcı bir uyarı geldi. Bu "sıradan" alışkanlığın ardında, Türkiye'nin en büyük halk sağlığı sorunlarından biri haline gelen diyabetin ve onun öncülü olan insülin direncinin sinyalleri yatıyor olabilir. Endokrinoloji ve Metabolizma Hastalıkları Uzmanı Prof. Dr. Rüştü Serter'in açıklamaları, milyonlarca kişinin tehlikenin farkında bile olmadan yaşadığı bu durumun ciddiyetini gözler önüne seriyor.

GİZLİ TEHLİKE HER BEŞ KİŞİDEN BİRİNİ VURUYOR

Prof. Dr. Rüştü Serter'in dikkat çektiği üzere, özellikle kilo vermede zorluk çeken ve yemekten hemen sonra yoğun bir uyku basması yaşayan bireylerin bu durumu hafife almaması gerekiyor. Uzman isim, ülkemizde özellikle 38 yaş ve üzeri her beş kişiden birinin diyabet hastası olduğunu ve bu oranın tehlikeli bir şekilde yükseldiğini belirtiyor. Hatta bu tablonun daha da endişe verici bir yönü var: Tahminlere göre 4 milyonu aşkın kişi de "gizli şeker" yani prediyabet tablosunda yer alıyor.

Prof. Dr. Serter, diyabetin artık sadece ileri yaş hastalığı olmadığını vurgulayarak, vakaların 20'li yaşlara kadar indiğini ve gerekli önlemler alınmazsa 2030 yılında diyabetli hasta sayısının 10 milyona yaklaşabileceği öngörüsünü paylaştı.

VÜCUDUN TÜM ORGANLARI RİSK ALTINDA

Diyabetin sadece bir kan şekeri düzensizliği olmadığını, tedavi edilmediğinde vücudun bütün organ sistemlerine onarılamaz zararlar verebildiğini belirten Prof. Dr. Serter, hastalığın korkunç sonuçlarını tek tek sıraladı: "Hipertansiyon, damar tıkanıklıkları, enfarktüs, inme, kalp yetmezliği, körlük ve böbrek yetmezliği en olumsuz sonuçlardır. Ayrıca kapanmayan yaralara, iyileşmeyen enfeksiyonlara ve maalesef uzuv kayıplarına (bacak ampütasyonlarına) dahi yol açabilir." Diyabetin cinsel işlev bozukluklarına da neden olduğu biliniyor.

SİNSİ BELİRTİLER HAYATİ UYARI VERİYOR

Peki, basit bir alışkanlık gibi görünen yemek sonrası uyku neden bu kadar önemli bir işaret? Prof. Dr. Rüştü Serter, prediyabetin genellikle sinsi ilerlediğini ancak bu tür "ipuçlarının" uyarıcı nitelikte olduğunu belirtiyor:

Gün İçerisinde Sık Acıkmalar

Tatlı Yeme Atakları

Yemek Sonrası Tekrar Açlık Hissi

Kilo Vermenin Giderek Zorlaşması

Yemek Sonrası Aşırı Uyku Basması (Halsizlik ve Rehavet)

Şekerin tehlikeli seviyelere yükselmesi durumunda ise tabloya; sık idrara çıkma (özellikle gece), aşırı susama, ağız kuruluğu, el ve ayaklarda yanma-uyuşma, vücut direncinde düşme ve sık enfeksiyonlara yakalanma gibi klasik belirtiler ekleniyor. Kontrolsüz yüksek şeker durumunda ani kilo kaybı da görülebiliyor.

RİSK GRUBUNDAYSANIZ HEMEN HAREKETE GEÇİN!

Prof. Dr. Serter, özellikle fazla kilolu bireyler ve ailesinde birinci derece yakınlarında diyabet öyküsü bulunanların yüksek risk grubunda olduğunu hatırlatarak, bu kişilerin insülin direnci ve kan şekeri tablolarını düzenli olarak bir uzmana kontrol ettirmeleri gerektiğini söyledi. Erken teşhis ve önlem almanın hayati önem taşıdığını vurguladı.

DİYABETTEN KORUNMANIN 6 ALTIN KURALI

Uzmanlar, diyabetten korunmak için yaşam tarzında köklü değişiklikler yapılmasının şart olduğunu belirtiyor. İşte Prof. Dr. Rüştü Serter'in önerdiği, diyabet riskini önemli ölçüde azaltacak ve kan şekeri dengesini koruyacak 6 temel kural:

Glisemik İndeksi Yüksek Gıdalardan Uzak Durun: Beyaz ekmek, börek, beyaz pirinç gibi kan şekerini hızla yükselten gıdaların tüketimi en aza indirilmelidir.

Porsiyon Kontrolü Şart: Yemek sırasında karnınızı tıka basa doyurmaktan kaçının. En sağlıklı gıdaların bile aşırı miktarda tüketiminin kilo alımına ve yağlanmaya yol açacağı unutulmamalıdır.

Düzenli Egzersiz Hayat Kurtarır: Haftada en az 3 gün, bir saat süresince tempolu yürüyüş gibi düzenli egzersiz, diyabet riskini azaltmada en etkili yöntemlerden biridir.

Kontrollerinizi Aksatmayın: Sağlık ölçümlerinizi ve kan şekeri/insülin tablolarınızı düzenli aralıklarla doktorunuza kontrol ettirin.

Alkol Tüketimini Sınırlayın: Aşırı alkol tüketiminden kesinlikle uzak durulmalıdır.

Sağlıklı Yaşam Tarzını Benimseyin: Bütün bu tedbirlerin geçici değil, ömür boyu sürecek bir sağlıklı yaşam tarzının parçası olarak benimsenmesi gerekiyor.

Bu hayati uyarılar, basit bir uykunun ardındaki büyük tehlikeyi gözler önüne sererken, Türkiye'nin diyabetle mücadelesinde bireysel farkındalığın ve önleyici tedbirlerin ne kadar kritik olduğunu bir kez daha kanıtlıyor.