Tarihte bugün ne oldu? 25 Mayıs… 

Türkiye ve dünyada 25 Mayıs tarihinde neler yaşandı, tarihte bugün kim doğdu, kim öldü, tarihte bugün yaşanan önemli olaylar neler gibi soruların cevaplarını sizler için derledik.

TARİHTE BUGÜN NE OLDU?

1924 - Türkiye millî futbol takımı, Olimpiyat Oyunları kapsamındaki ilk millî maçında, Çekoslovakya'ya 5-2 yenildi.

25 MAYIS TARİHTE BUGÜN KİM DOĞDU?

Bülent Arınç  25 Mayıs 1948 yılında doğdu.  Eski Cumhurbaşkanı Vekili, 22. TBMM Başkanı ve Başbakan Yardımcısı.

2002-2007 yılları arasında 22. dönemde Türkiye Büyük Millet Meclisi başkanlığı görevini yürüttü. Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı döneminde Cumhurbaşkanlığı'na vekâlet etti.[2] 2009-2015 yılları arasında; 61. ve 62. hükûmetlerde başbakan yardımcısı olarak yer aldı. 2019 yılından beri üyesi olduğu Cumhurbaşkanlığı Yüksek İstişare Kurulundan 24 Kasım 2020 tarihinde istifa etmiştir.

İlk defa 24 Aralık genel seçimlerinde Refah Partisi Manisa milletvekili olarak meclise girdi ve aralıksız olarak 19,5 yıl boyunca milletvekili olarak görev yaptı. AK Parti'nin kurucularındandır.Aslen Büyüksümbüller, Manisalı olan Arınç, 25 Mayıs 1948 tarihinde Jandarma Astsubayı İbrahim Arınç ile Sevdiye Arınç'ın (1919-2003) dördüncü çocuğu olarak, babasının görev yaptığı Bursa'nın Demirtaş beldesinde doğdu.[3] Anne tarafından Girit göçmenidir.[4] 12 yaşındayken babasını kaybetti.[5] Çocukluğu babasının görevi nedeniyle Van, Silopi, Beytüşşebap gibi yerlerde de geçti. İlkokula Ayvalık'ta başladı Elazığ'da devam etti. Daha sonra ailesinin memleketleri Manisa'ya dönmesi ile ilk orta ve lise eğitimini Manisa'da tamamlamasının ardından 1970 yılında Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi'nden mezun oldu ve uzun süre Manisa'da serbest avukatlık yaptı.

Gençlik yıllarından itibaren siyasete ilgi duydu. Genel başkanlık görevini Necmettin Erbakan'ın üstlendiği, sağ görüşlü Millî Selamet Partisi'nde (MSP) 1974-1981 yılları arasında Manisa Gençlik Kolları Başkanlığı ve Manisa İl Başkanlığı görevlerinde bulundu.[6] 13 Ekim 1985'te Refah Partisi'nin İzmir'de düzenlediği Refah Gecesi'nde yapılan konuşmalar nedeniyle daha sonra Devlet Güvenlik Mahkemesi'nde, aralarında RP Merkez Karar ve Yönetim Kurulu Üyesi Bülent Arınç'ın da bulunduğu partililer hakkında dava açıldı.[7] Arınç yargılama sonunda iki yıl hapis cezasına çarptırıldı, ancak cezası Yargıtay tarafından iptal edildi.

25 MAYIS TARİHTE BUGÜN KİM ÖLDÜ?

Ahmet Necip Kısakürek 26 Mayıs 1904 yılında doğdu. 

Necip Fazıl, 24 yaşındayken yayımladığı ikinci şiir kitabı Kaldırımlar ile tanınmış[11] ve "Kaldırımlar Şairi" lakabıyla anılmıştır. 1934 yılına kadar sadece şair olarak bilinen Kısakürek, o dönemde Türk basınının merkezi olan Bâb-ı Âli'nin önde gelen isimleri arasında yer almıştır. 1934 yılında Abdülhakîm Arvâsî ile tanıştıktan sonra büyük bir değişim yaşamış ve 1943-1978 arasında 512 sayı yayımlanan Büyük Doğu dergisi yoluyla İslamcı görüşlerini kamuoyuna duyurarak Büyük Doğu Hareketi'ne önderlik etmiştir. Büyük Doğu dergisi, Türkiye'de Büyük Doğu Hareketi'nin ve antikomünizmin yayılmasında öncü bir rol oynamıştır.

Necip Fazıl'ın siyasi fikirleri hayatı boyunca değişim göstermiştir. Gençliğinde bir dönem Cumhuriyet Halk Partisi taraftarı yazılar yazmış, devlet bursuyla yurt dışına okumaya gönderilmiş ancak kumar ve alkol bağımlılığı nedeniyle başarısız olup yurda geri dönmüştür. Demokrat Parti döneminde örtülü ödenekten pay aldığı ve buna karşılık olarak tek parti yönetimine karşı kaynaksız ve asılsız birçok suçlamada bulunduğu iddia edilmektedir. Demokrat Parti'nin kendisine sırt çevirmesi ve bir kumar baskınında yakalanmasıyla bu partiyle yollarını ayırmıştır.

1970 yılında eski başbakanlardan Necmettin Erbakan'ın kurduğu Millî Nizam Partisi'nin (MNP) kuruluş beyannamesini kaleme almıştır. MNP'nin ardılı Millî Selamet Partisi (MSP), Bülent Ecevit liderliğindeki CHP ile 1974 yılında koalisyon hükûmeti kurunca MSP'ye desteğini kesmiştir. 1977 yılından 12 Eylül 1980 askeri darbesine kadar Alparslan Türkeş'in lideri olduğu Milliyetçi Hareket Partisi lehine Büyük Doğu dergisinde yazılar yazmış, parti mitinglerinde ve kongrelerinde konuşmalar yaparak bu partide yer edinmeye çalışmıştır.

1904 yılında İstanbul'da, Maraşlı bir ailenin oğlu olarak dünyaya geldi. Babası, o sırada hukuk öğrencisi olan ve ilerleyen yıllarda Bursa'da âzâ mülazımlığı, Gebze savcılığı ve Kadıköy hâkimliği görevlerinde bulunan hukukçu Abdülbaki Fazıl Bey; annesi ise Girit ensarlarından bir ailenin kızı olan Mediha Hanım'dır.[15] Ailenin tek çocuğu olarak dünyaya gelen Necip Fazıl'a, babasının büyükbabası Necip Efendi'nin adını verdiler.

Çocukluğu, dönemin ünlü hâkimlerinden olan büyükbabası Mehmet Hilmi Bey'in Çemberlitaş'taki konağında geçti. 15 yaşına kadar önemli hastalıklar geçirdi.4-5 yaşlarındayken dedesinden okumayı öğrendi ve büyükannesi Zafer Hanım'ın da etkisiyle[15] tutkulu bir okuyucu haline geldi.

İlköğrenimini pek çok farklı okulda tamamladı. Kısa bir süre Gedikpaşa'daki Fransız Frerler Mektebi'nde okudu. 1912 yılında Amerikan Koleji'ne kaydedildi, ancak yaramazlıkları nedeniyle okuldan atıldı. Eğitimine önce Büyükdere'deki Emin Efendi Mahalle Mektebi'nde, ardından yatılı bir okul olan ve Raif Ogan'ın yönettiği Rehber-i İttihat Mektebi'nde devam etti. Burada, sonraki yıllarda yakın dostu olacak Peyami Safa ile tanıştı. Ancak bu okulda daha fazla kalmayarak Büyük Reşit Paşa Numûne Mektebi'ne geçti. Seferberlik nedeniyle ailesi Gebze'nin Aydınlı Köyü'ne taşınınca eğitimine burada devam etti.

Kız kardeşi Selma'nın beş yaşında ölümünün ardından, annesi vereme yakalanınca ailesi Heybeliada'ya taşındı.Böylece Necip Fazıl, ilk öğrenimini Heybeliada Numûne Mektebi'nde tamamladı.
1916 yılında Mekteb-i Fünûn-u Bahriye-i Şâhâne'ye (bugünkü adıyla Deniz Harp Okulu) imtihanla girdi.[15] Üç yıl boyunca öğrenim gördüğü bu okulda, Yahya Kemal Beyatlı, Ahmet Hamdi Akseki ve Hamdullah Suphi Tanrıöver gibi tanınmış isimler görev yapıyordu. Türk şiir ve düşünce hayatında Necip Fazıl ile zıt kutuplarda yer alacak olan Nâzım Hikmet Ran da aynı okulda, iki sınıf üstte öğrenim görmekteydi.

Necip Fazıl, Bahriye Mektebi'ndeki (Deniz Harp Okulu) öğrencilik döneminde şiirle ilgilenmeye başladı. Tek nüsha olarak, elle yazılmış Nihal adında haftalık bir dergi çıkararak ilk yayıncılık faaliyetine adım attı.[16] Okulda iyi derece İngilizce öğrenerek Lord Byron, Oscar Wilde ve William Shakespeare gibi Batılı yazarların eserlerini orijinal dilinde okuma fırsatı buldu. Ahmet Necip olan adı, bu okulda "Necip Fazıl" olarak değişti.

Bahriye Mektebi'ndeki üç yıllık öğrenimini tamamladıktan sonra, ilave edilen dördüncü sınıfı bitirmeden okuldan ayrıldı.

İstanbul'un işgali sırasında annesi ile birlikte Erzurum'daki dayısının yanına gitti. Bu dönemde, henüz genç yaşta olan babasını kaybetti.

İstanbul Darülfünûnu Hukuk Fakültesi'nde yükseköğrenimine başladı ve ardından Edebiyat Medresesi Felsefe Şubesi'ne geçti.[18] Bu okulda, Ahmet Haşim, Yakup Kadri Karaosmanoğlu, Faruk Nafiz Çamlıbel ve Ahmet Kutsi Tecer gibi dönemin ünlü edebiyatçılarıyla tanıştı. Yakup Kadri ve arkadaşlarının çıkardığı Yeni Mecmua dergisinde ilk şiirleri yayımlandı.

1924 yılında, lise ve darülfünun öğrencileri arasından eğitim hayatına Avrupa'da devam edecek ilk grubu belirlemek amacıyla Maarif Vekâleti tarafından düzenlenen sınavda başarılı oldu. Bu başarı sayesinde, üniversitedeki eğitimini resmen tamamlamış sayılarak Paris'e gönderildi.