Tarihte bugün ne oldu? 4 Kasım…

4 Kasım, tarih boyunca keşiflerden siyasi gelişmelere, bilim, kültür ve sanat alanındaki önemli olaylara sahne oldu. Bu tarih hem dünya hem de Türkiye açısından birçok dönüm noktasına ev sahipliği yaptı. İşte 4 Kasım tarihte bugün yaşananlar, doğumlar ve ölümler…

4 KASIM’DA TARİHTE BUGÜN NE OLDU?

1515 - Osmanlı İmparatorluğunda Diyarbekir Eyaleti oluşturuldu, Bıyıklı Mehmet Paşa da ilk beylerbeyi olarak atandı.
1737 - İtalya'nın Napoli kentinde, San Carlo Tiyatrosu açıldı.
1757 - 30 Ekim günü tahta çıkan III. Mustafa'nın kılıç kuşanma töreni yapıldı. Kuşanılan kılıç Ömer bin Hattab'a aitti.
1875 - Kadınlar İçin Ayine Dergisi, Selanik'te yayına başladı.
1879 - Amerikalı James J. Ritty, yazar kasayı geliştirdi.
1909 - Bağdat Demiryolları kapsamında yapılan Haydarpaşa Garı törenle açıldı.
1918 - Yunanistan Sosyalist Emek Partisi kuruldu. Parti, 1924 Kasım ayındaki 3. olağanüstü kongresinde adını değiştirerek Yunanistan Komünist Partisi adını aldı.
1922 - Son Osmanlı Hükûmeti (Tevfik Paşa kabinesi) istifa etti.
1922 - Osmanlı Devletinin Resmî Gazetesi Takvim-i Vekayi yayınını durdurdu.
1922 - İngiliz arkeolog Howard Carter ve ekibi, Tutankamon'un mezarını keşfetti.
1933 - Yunanistan Hükûmeti Mustafa Kemal Paşa'nın doğduğu eve bir anı levhası koydu. Levhada "Türk milletinin büyük müceddidi ve Balkan ittihadının müzahiri Gazi Mustafa Kemal bu evde dünyaya gelmiştir." yazılı.
1937 - Mark Twain Cemiyeti, Atatürk'e madalya verdi.
1940 - Birleşik Krallık, Girit'i işgal etti.
1947 - Bulgaristan Halk Cumhuriyeti ilan edildi.
1950 - Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi ve Bölgesel ve Azınlık Diller Avrupa Şartı kabul edildi.
1951 - Din dersi ilkokullarda ders programına alındı.
1952 - ABD Başkanlık seçimlerini Dwight D. Eisenhower kazandı.
1956 - Sovyet güçleri Macaristan'a girdi.
1969 - Cumhuriyet Senatosu, 27 Mayıs 1960'ta siyasi hakları ellerinden alınan Demokrat Parti'lilerin haklarını iade etti.
1970 - Salvador Allende, Şili'de yapılan seçimler sonucunda oyların %36,3'ünü alarak devlet başkanı oldu.
1972 - İsmet İnönü, CHP üyeliğinden istifa etti.
1977 - Birleşmiş Milletler, Güney Afrika Cumhuriyeti'ne silah satışını yasakladı.
1979 - Tahran'daki ABD Elçiliğini işgal eden Humeyni yanlıları, Elçilik görevlilerini rehin aldı.
1979 - Almanya Yeşiller Partisi kuruldu.
1980 - ABD'de Cumhuriyetçi aday Ronald Reagan Başkanlık seçimlerini kazandı.
1981 - MGK, Yüksek Öğretim Kanunu'nu onayladı. YÖK, 6 Kasım 1981'de bu kanuna göre kuruldu.
1982 - Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren, halk oylamasına üç gün kala İstanbul'da halka seslendi: "Benim için, bizim için oy vermeyiniz. Anayasayı düşünerek oyunuzu kullanınız."
1982 - Devlet Başkanı Orgeneral Kenan Evren, Eskişehir'de halka seslendi: "Gençlerimizi müspet ilim anlayışı içinde yetiştireceğiz. Atatürk ilkelerini bilir, tanır ve uygulamaya yetenekli biçimde yetiştireceğiz."
1993 - Emekli Binbaşı Ahmet Cem Ersever'in cesedi bulundu.
1995 - İzmir'de sel: 65 ölü, yüzden fazla yaralı.
2002 - Türkiye'de AKP ilk defa iktidara geldi.
2007 - TBMM 13 Ekim 2006 tarihli oturumunda 4 Kasım 2007 Pazar günü genel seçim yapılmasına karar verdi.
2008 - ABD'de Demokrat aday Barack Obama Başkanlık seçimlerini kazandı ve ABD'nin ilk siyah Başkanı oldu.
2009 - Rusya'nın Perm şehrindeki bir gece kulübünde, havai fişekli kutlamaların yol açtığı yangında 109 kişi öldü. [1] 7 Aralık 2009 tarihinde Wayback Machine sitesinde arşivlendi.
2016 - HDP Eş Genel Başkanı Selahattin Demirtaş, Figen Yüksekdağ ve 9 HDP Milletvekili hakkında tutuklama kararı çıkarıldı.

4 KASIM’DA TARİHTE BUGÜN KİM DOĞDU?

4 Kasım, farklı dönemlerde doğmuş çok sayıda önemli ismi bir araya getiriyor. Futbol sahalarından sinema dünyasına, müzikten siyasete uzanan geniş bir yelpazede doğan bu isimler, kendi alanlarında iz bırakan başarı hikâyeleriyle dikkat çekiyor. Sporun yıldızları Achraf Hakimi ve Luís Figo, beyazperdenin karizmatik yüzü Matthew McConaughey, müziğin güçlü sesleri Zerrin Özer ve Gülden Karaböcek, ekranların sevilen oyuncusu Pınar Deniz… Her biri 4 Kasım doğumlu bu isimler, hem Türkiye’de hem dünyada sanat, spor ve kültür hayatına yön veren figürler arasında yer alıyor.

4 KASIM’DA DOĞAN ACHRAF HAKİMİ KİMDİR?

Achraf Hakimi, 4 Kasım 1998’de İspanya’nın Madrid kentinde dünyaya gelmiş Fas asıllı bir futbolcudur. Real Madrid altyapısında futbola başlayan Hakimi, genç yaşta gösterdiği olağanüstü performansla dikkat çekti. 2017’de A takıma yükseldikten sonra Borussia Dortmund’a kiralanmış, burada hız, çeviklik ve hücum katkısıyla Avrupa’nın en iyi beklerinden biri olarak öne çıkmıştır. Ardından Inter formasıyla Serie A şampiyonluğu yaşamış, 2021 yılında 60 milyon euro civarında bir bonservisle Paris Saint-Germain’e transfer olmuştur. Hem sağ bek hem sol bek oynayabilen Hakimi, Fas Milli Takımı’nın da en önemli isimlerinden biridir. Katar 2022 Dünya Kupası’nda Fas’ı yarı finale taşıyan kadronun liderlerindendir. Sahadaki enerjisi, özel hayatındaki özgüveni ve karizmatik duruşuyla dünya futbolunun dikkat çeken figürlerinden biri haline gelmiştir.

4 KASIM’DA DOĞAN LUÍS FİGO KİMDİR?

Luís Filipe Madeira Caeiro Figo, 4 Kasım 1972’de Lizbon’da doğan Portekizli efsane futbolcudur. Sporting Lizbon’da başlayan kariyeri, 1995’te Barcelona’ya transferiyle uluslararası bir sıçrama yaşamıştır. Ancak 2000 yılında ezeli rakip Real Madrid’e rekor bir transferle geçmesi, futbol tarihinin en tartışmalı olaylarından biri olarak anılır. Figo, “Galacticos” döneminin önemli bir parçası olarak Real Madrid formasıyla La Liga ve Şampiyonlar Ligi zaferleri yaşamıştır. Tekniği, oyun zekâsı, pas yeteneği ve top sürme becerisiyle çağının en iyi kanat oyuncularındandır. 2000 yılında FIFA tarafından “Dünyada Yılın Futbolcusu” seçilmiştir. Futbolu Inter’de bırakan Figo, bugün futbol diplomasi alanında ve UEFA projelerinde aktif olarak yer almaktadır.

4 KASIM’DA DOĞAN MATTHEW MCCONAUGHEY KİMDİR?

Matthew David McConaughey, 4 Kasım 1969’da ABD’nin Texas eyaletinde dünyaya gelmiş Oscar ödüllü bir aktör, yapımcı ve yazardır. 1990’larda romantik komedi filmleriyle tanınsa da kariyerinin dönüm noktası “Dallas Buyers Club” (2013) filmiyle gelmiştir. Bu filmde HIV pozitif bir kovboyu canlandırarak “En İyi Erkek Oyuncu” dalında Oscar kazanmıştır. McConaughey, “True Detective” dizisindeki Rust Cohle performansıyla televizyon dünyasında da büyük takdir toplamıştır. Karizmatik sesi, doğallığı ve “alright, alright, alright” repliğiyle pop kültür ikonuna dönüşen aktör, aynı zamanda Texas Üniversitesi’nde ders vermekte ve sosyal projelerde aktif olarak yer almaktadır.

4 KASIM’DA DOĞAN LAURA BUSH KİMDİR?

Laura Lane Welch Bush, 4 Kasım 1946’da Teksas’ta doğmuş Amerikalı eğitimci, kütüphaneci ve Amerika Birleşik Devletleri’nin 43. Başkanı George W. Bush’un eşidir. 2001-2009 yılları arasında ABD’nin First Lady’si olarak görev yapan Bush, özellikle çocukların okuma alışkanlıklarının geliştirilmesi, eğitimde fırsat eşitliği ve kadın hakları konularında yürüttüğü projelerle tanınmıştır. Sessiz ama etkili bir liderlik sergileyen Laura Bush, Beyaz Saray’daki döneminde “National Book Festival” gibi kültürel girişimleri başlatmıştır. Ayrıca, küresel sağlık ve kadınların eğitimi üzerine çalışmalar yapmaya devam etmektedir.

4 KASIM’DA DOĞAN RUTH HANDLER KİMDİR?

Ruth Marianna Handler, 4 Kasım 1916’da Colorado, ABD’de doğmuş Amerikalı iş insanı ve girişimcidir. Dünyaca ünlü Barbie bebeğinin yaratıcısı ve Mattel şirketinin kurucularından biridir. Handler, kızının kağıt bebeklerle oynamasından ilham alarak 1959’da ilk Barbie bebeğini tasarlamıştır. Bu icat, oyuncak sektöründe devrim yaratmış ve kültürel bir fenomene dönüşmüştür. Aynı zamanda, kadınların kendi kimliklerini ve hayallerini özgürce ifade edebilmesinin sembolü haline gelmiştir. 1970’lerde meme kanserine yakalanan Handler, sonrasında kadın sağlığı ve protez geliştirme alanında da öncü çalışmalar yürütmüştür.

4 KASIM’DA DOĞAN WALTER CRONKİTE KİMDİR?

Walter Leland Cronkite Jr., 4 Kasım 1916’da Missouri, ABD’de doğmuş efsanevi televizyon gazetecisidir. “America’s most trusted man” (Amerika’nın en güvenilen adamı) olarak anılan Cronkite, 1962-1981 yılları arasında CBS Evening News’in anchorman’liğini yapmıştır. Kennedy suikasti, Ay’a ilk iniş ve Vietnam Savaşı gibi tarihi olayları tarafsız, sakin ve güven veren bir üslupla aktarmasıyla tanınır. Haberciliğin etik yönünü temsil eden Cronkite, birçok gazeteciye ilham kaynağı olmuştur. 2009 yılında hayatını kaybetmiştir ancak gazetecilik dünyasında adı hâlâ “dürüst habercilik” kavramıyla eş anlamlıdır.

4 KASIM’DA DOĞAN ERKAN ÖZERMAN KİMDİR?

Erkan Özerman, 4 Kasım 1938’de İstanbul’da doğmuş Türk organizatör, menajer ve sahne dünyasının renkli simalarından biridir. Türkiye’de “Best Model of Turkey” yarışmasının kurucusu olarak tanınır. Fransızca ve müzik eğitimi alan Özerman, uzun yıllar boyunca sanat dünyasında menajerlik ve yapımcılık yapmıştır. Pek çok sanatçının kariyerine yön vermiş, Türk sahne sanatlarının modernleşmesinde önemli rol oynamıştır. Renkli kişiliği, açık sözlülüğü ve sanat dünyasındaki güçlü bağlantılarıyla tanınan Özerman, 2022 yılında hayatını kaybetmiştir.

4 KASIM’DA DOĞAN GÜLDEN KARABÖCEK KİMDİR?

Gülden Karaböcek, 4 Kasım 1953’te Ankara’da doğmuş Türk arabesk ve fantezi müzik sanatçısıdır. Gerçek adı Saniye Gülden Göktürk olan sanatçı, güçlü sesi ve duygusal yorumuyla 1970’lerden itibaren geniş bir dinleyici kitlesi edinmiştir. “Kırılsın Ellerim”, “Sen Evlisin” ve “Dilek Taşı” gibi unutulmaz şarkılarıyla Türk müziğinde kalıcı bir iz bırakmıştır. Hem klasik arabesk hem de özgün pop-orkestra tarzını harmanlamasıyla döneminin en özel seslerinden biridir. Kardeşi Neşe Karaböcek gibi o da Türkiye’nin müzik tarihinde ayrı bir yere sahiptir.

4 KASIM’DA DOĞAN ZERRİN ÖZER KİMDİR?

Zerrin Özer, 4 Kasım 1957’de Ankara’da doğmuş güçlü sesiyle tanınan Türk pop ve arabesk müziğin önemli isimlerinden biridir. Kariyerine 1970’lerin sonlarında başlamış, “Gönül”, “Bir Gülü Sevdim”, “Ben Seni Sevduğumi” gibi eserlerle büyük bir dinleyici kitlesine ulaşmıştır. Zerrin Özer’in sesi hem hüzünlü hem tutkulu tınısıyla tanınır; şarkılarında samimiyet ve derin duygu her zaman ön plandadır. Türkiye’nin en güçlü kadın vokallerinden biri olarak görülür.

4 KASIM’DA DOĞAN SİNAN ENGİN KİMDİR?

Sinan Engin, 4 Kasım 1964’te Trabzon’da doğmuş eski futbolcu, teknik direktör ve televizyon yorumcusudur. Beşiktaş altyapısında yetişmiş, 1980’lerde A takımda forma giymiştir. Kısa süre Galatasaray forması da giyen Engin, futbolculuk kariyerini bıraktıktan sonra menajerlik, yöneticilik ve futbol yorumculuğuna yönelmiştir. Televizyonlarda yaptığı espirili yorumları ve samimi tavrıyla geniş bir izleyici kitlesine ulaşmıştır. Özellikle “Beyaz Futbol” programındaki enerjik ve kendine has üslubuyla popüler kültürde yer edinmiştir.

4 KASIM’DA DOĞAN FİKRET ORMAN KİMDİR?

Fikret Orman, 4 Kasım 1967’de İstanbul’da doğmuş Türk iş insanı ve spor yöneticisidir. Beşiktaş Jimnastik Kulübü’nün eski başkanı olan Orman, 2012-2019 yılları arasında kulübün mali ve sportif yapısında önemli reformlara imza atmıştır. İnşaat sektöründe faaliyet gösteren başarılı bir iş insanı olan Orman, Beşiktaş’a yeni stadı “Vodafone Park”ı kazandıran isimdir. Döneminde takım Süper Lig şampiyonlukları yaşamış ve Avrupa’da dikkat çeken performanslar sergilemiştir.

4 KASIM’DA DOĞAN YILMAZ ERDOĞAN KİMDİR?

Yılmaz Erdoğan, 4 Kasım 1967’de Hakkâri’de doğmuş Türk sinemacı, tiyatrocu, yazar ve şairdir. “Bir Demet Tiyatro”, “Vizontele”, “Organize İşler” gibi yapımlarla Türk televizyon ve sinemasına damga vurmuştur. Aynı zamanda “Cebimde Yirmi Lira” ve “Kelebeğin Rüyası” filmlerinin yönetmeni ve senaristidir. Mizahı derin insan hikâyeleriyle harmanlayan Erdoğan, hem güldüren hem düşündüren eserleriyle tanınır. BKM (Beşiktaş Kültür Merkezi)’nin kurucularındandır. Türk tiyatrosuna ve sinemasına getirdiği özgün dil ile modern mizahın en önemli isimlerinden biridir.

4 KASIM’DA DOĞAN İLKE HATİPOĞLU KİMDİR?

İlke Hatipoğlu, 4 Kasım 1989 doğumlu Türk müzisyen, besteci ve “Yüzyüzeyken Konuşuruz” grubunun gitaristidir. Grubun kuruluşundan itibaren alternatif müzik sahnesinde etkili bir figür olarak tanınmıştır. “Boş Gemiler”, “Sandal” ve “Dinle Beni Bi” gibi şarkılarda hem söz yazarı hem aranjör olarak imzası vardır. Melodik tarzı ve duygusal tınısıyla Türk alternatif rock müziğine yön veren isimlerden biridir. Sahne performanslarındaki doğal enerjisi ve müzikal üretkenliğiyle genç kuşak müzisyenlere ilham vermektedir.

4 KASIM’DA DOĞAN KANBOLAT GÖRKEM ARSLAN KİMDİR?

Kanbolat Görkem Arslan, 4 Kasım 1980’de Konya’da doğmuş Türk tiyatro, dizi ve sinema oyuncusudur. Ankara Üniversitesi DTCF Tiyatro Bölümü mezunu olan Arslan, sahne kökenli bir oyuncudur. “Kuzey Rüzgarı”, “Ezel”, “Kanunsuz Topraklar” ve “Kuruluş Osman” gibi dizilerdeki rolleriyle geniş bir kitle tarafından tanınmıştır. Sahne disiplini, güçlü mimikleri ve karizmatik ekran varlığıyla Türk televizyonunun sevilen yüzlerinden biridir.

4 KASIM’DA DOĞAN EMRAH KARADUMAN KİMDİR?

Emrah Karaduman, 4 Kasım 1987’de Samsun’da doğmuş Türk aranjör, besteci ve DJ’dir. Elektronik altyapılarıyla modern Türk popuna yeni bir soluk getiren Karaduman, Hande Yener, Demet Akalın, Aleyna Tilki gibi birçok ünlü sanatçının şarkılarına imza atmıştır. “Toz Duman”, “Cevapsız Çınlama” gibi hitlerle solo kariyerinde de başarı elde etmiştir. Sahne enerjisi, müzikal yenilikçiliği ve genç kuşağa hitap eden sound’u ile Türkiye’nin en popüler prodüktörlerinden biridir.

4 KASIM’DA DOĞAN PINAR DENİZ KİMDİR?

Pınar Deniz, 4 Kasım 1993’te Adana’da doğmuş Türk dizi ve sinema oyuncusudur. İstanbul Üniversitesi Halkla İlişkiler bölümünden mezun olmuştur. “Vatanım Sensin” dizisindeki Yıldız rolüyle tanınmış, “Aşk 101” ve “Yargı” dizilerindeki performanslarıyla büyük bir çıkış yakalamıştır. Özellikle “Yargı” dizisindeki Ceylin karakteriyle Türkiye’nin en beğenilen kadın oyuncularından biri haline gelmiştir. Güzelliği kadar oyunculuk yeteneğiyle de öne çıkan Deniz, birçok ödülün sahibidir ve Türk televizyonunun yeni kuşak yıldızları arasında gösterilmektedir.

4 KASIM 2025 TARİHTE BUGÜN KİM ÖLDÜ?

Bugün, farklı dönemlerde kültür, sanat, siyaset ve spor dünyasında iz bırakmış önemli isimlerin vefat yıldönümleri anılıyor. Türk şiirinin güçlü sesi Gülten Akın’dan, düşünce dünyasının öncü kalemi Doğan Avcıoğlu’na; Türk futbolunun emektar ismi Yılmaz Gökdel’den, istihbarat tarihinde derin izler bırakmış Ahmet Cem Ersever’e kadar birçok isim, yaşadıkları döneme damgasını vurdu. Her biri kendi alanında bıraktığı mirasla hatırlanıyor, eserleri ve hayat hikâyeleriyle hafızalarda yaşamaya devam ediyor.

4 KASIM’DA VEFAT EDEN YILMAZ GÖKDEL KİMDİR?

Yılmaz Gökdel (1935 – 2019), Türk futbolunun hem saha içinde hem saha kenarında iz bırakmış önemli isimlerinden biridir. İstanbul doğumlu olan Gökdel, futbolculuk kariyerine Beykozspor’da başlamış, ardından Galatasaray ve Vefa gibi dönemin güçlü takımlarında forma giymiştir. Özellikle orta saha mevkiinde sergilediği teknik becerileri ve oyun zekâsıyla tanınmıştır. Aktif futbolculuk kariyerinin ardından teknik direktörlük yapan Gökdel, Türkiye’nin birçok köklü kulübünde görev almış ve özellikle alt lig takımlarını geliştiren vizyoner bir antrenör olarak anılmıştır. Türk futboluna hem oyuncu hem teknik adam olarak hizmet etmiş olan Gökdel, futbol disiplini ve karakteriyle saygı duyulan bir spor insanı olarak hafızalarda yer etmiştir.

4 KASIM’DA VEFAT EDEN AHMET CEM ERSEVER KİMDİR?

Ahmet Cem Ersever (1950 – 1993), Türk Silahlı Kuvvetleri mensubu bir subay ve istihbarat dünyasında derin izler bırakmış bir isimdir. Ankara doğumlu Ersever, Kara Harp Okulu’ndan mezun olduktan sonra Jandarma Genel Komutanlığı bünyesinde görev yaptı. Özellikle Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde PKK terör örgütüne karşı yürütülen operasyonlarda etkin bir rol oynadı. Ersever, istihbarat konularındaki uzmanlığı, bölgedeki dinamikleri iyi analiz etmesi ve devletin terörle mücadelesinde geliştirdiği stratejik yöntemlerle bilinir. 1993 yılında Ankara’da faili meçhul bir cinayet sonucu hayatını kaybetmesi, Türkiye’nin yakın tarihindeki en tartışmalı olaylardan biri olarak hafızalara kazınmıştır. Ersever’in hayatı, devlet içi dengeler ve terörle mücadele politikaları açısından hâlâ araştırılan bir dönemin sembollerindendir.

4 KASIM’DA VEFAT EDEN GÜLTEN AKIN KİMDİR?

Gülten Akın (1933 – 2015), Türk şiirinin en güçlü kadın seslerinden biridir. Yozgat doğumlu olan Akın, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi’ni bitirdikten sonra bir süre avukatlık yapmış, ancak esas kimliğini şiirle bulmuştur. İlk şiirlerinden itibaren insan sevgisini, toplumsal duyarlılığı ve kadın olmanın derin anlamlarını dizelerine taşımıştır. “Kestim Kara Saçlarımı” adlı kitabıyla Türk şiirinde yeni bir söylem geliştiren Akın, zamanla bireysel temalardan toplumsal sorunlara yönelmiş; halk diliyle modern şiiri harmanlayan bir üslup oluşturmuştur. “Ah, Kimselerin Vaktinde Gitmediği”, “Beni Sorarsan” gibi dizeleriyle kuşaklar boyu hafızalara kazınan Akın, yalnızca bir şair değil; aynı zamanda toplumsal vicdanın sesi olarak da kabul edilir.

4 KASIM’DA VEFAT EDEN ÜMİT YAŞAR OĞUZCAN KİMDİR?

Ümit Yaşar Oğuzcan (1926 – 1984), Türk edebiyatının en üretken ve duygusal şairlerinden biridir. Tarsus’ta doğan Oğuzcan, Bankacılık mesleğini sürdürürken bir yandan da edebiyat dünyasına yüzlerce şiir armağan etti. Şiirlerinde aşk, ölüm, yalnızlık ve insanın iç dünyası temel temalardır. Halkın diline yakın, sade ama etkileyici bir üslupla yazan Oğuzcan, “İki Kişiye Bir Dünya”, “Aşkımızın Son Çarşambası” gibi şiirleriyle tanınır. Oğlunun genç yaşta intihar etmesinin ardından kaleme aldığı “Oğluma Mektuplar” adlı eseri ise Türk şiirinde acının en dokunaklı ifadelerinden biri olarak görülür. Hem mizahi hem melankolik yönleriyle farklı türlerde eserler vermiştir.

4 KASIM’DA VEFAT EDEN DOĞAN AVCIOĞLU KİMDİR?

Doğan Avcıoğlu (1926 – 1983), Türk düşünce ve siyaset hayatının önemli aydınlarından biridir. Bursa doğumlu Avcıoğlu, Siyasal Bilgiler Fakültesi’nden mezun olduktan sonra gazetecilik ve yazarlık yaptı. 1960’lı yıllarda özellikle “Yön” ve “Devrim” dergileriyle Türkiye’de sol düşüncenin gelişiminde öncü bir rol üstlendi. Devletçilik, bağımsızlık ve halkçı kalkınma anlayışını savunan Avcıoğlu, Türkiye’nin kendi kaynaklarıyla sanayileşmesi gerektiğini vurguladı. “Türkiye’nin Düzeni” adlı eseri, Cumhuriyet dönemi siyasi ve ekonomik analizleriyle hâlâ referans niteliğindedir. Sert, analitik üslubu ve devrimci çizgisiyle Türkiye’nin modernleşme sürecini tartışmaya açan bir fikir önderi olarak kabul edilir.

4 KASIM’DA VEFAT EDEN BURHAN FELEK KİMDİR?

Burhan Felek (1889 – 1982), Türk basınının duayenlerinden, uzun ömürlü bir kalem ustasıdır. İstanbul’da doğan Felek, hukuk eğitimi aldıktan sonra gazeteciliğe yönelmiş ve elli yılı aşkın bir süre boyunca yazılarıyla Türk basınında yer almıştır. Mizah, spor ve toplumsal gözlemler konusundaki yazılarıyla tanınan Felek, Cumhuriyet döneminin kültürel dönüşümlerini hicivle harmanlayarak aktarmıştır. “Burhan Felek Fıkraları” olarak bilinen yazı dizileri, dönemin insan ilişkilerini ve şehir hayatını ustalıkla yansıtır. Türkiye Gazeteciler Cemiyeti’nin kurucularından biri olan Felek, Türk basınının etik değerlerini şekillendiren öncülerden biridir.

4 KASIM’DA VEFAT EDEN REFİ’ CEVAD ULUNAY KİMDİR?

Refi’ Cevad Ulunay (1889 – 1968), Osmanlı’dan Cumhuriyet’e geçiş döneminde etkili olmuş bir gazeteci ve yazardır. İstanbul doğumlu Ulunay, edebiyata genç yaşta ilgi duymuş ve dönemin önde gelen gazetelerinde köşe yazarlığı yapmıştır. Kalemi keskin, dili zarif bir yazardı. II. Meşrutiyet ve Cumhuriyet dönemlerinin toplumsal değişimlerini eleştirel bir üslupla işleyen Ulunay, zaman zaman sansür ve sürgünlerle de karşılaşmıştır. Edebiyatın yanında tarihsel yorumlarıyla da dikkat çekmiş, özellikle İstanbul’un kültürel dokusunu anlatan yazılarıyla tanınmıştır. Döneminin “kalemiyle yaşayan” gazeteci kuşağının en renkli temsilcilerindendir.

4 KASIM’DA VEFAT EDEN MATHURİN ROMEGAS KİMDİR?

Mathurin Romegas (1525 – 1581), Malta Şövalyeleri’nin en tanınmış isimlerinden biri ve Orta Çağ deniz savaşlarının efsanevi kahramanıdır. Fransa’nın Toulon kentinde doğan Romegas, genç yaşta Malta Tarikatı’na katıldı ve Akdeniz’de Osmanlı donanmasına karşı verdiği mücadelelerle ün kazandı. Cesareti, stratejik zekâsı ve denizcilikteki ustalığıyla “denizlerin şövalyesi” olarak anıldı. 1565 Malta Kuşatması sırasında gösterdiği kahramanlık, Batı tarihinde sembolleşmiştir. Romegas, sadece bir savaşçı değil, aynı zamanda disiplinli bir komutan ve dönemin askeri onur anlayışını temsil eden bir figürdür.

4 KASIM’DA VEFAT EDEN NORMAN RAMSEY KİMDİR?

Norman Foster Ramsey Jr. (1915 – 2011), Amerikalı fizikçi ve Nobel Fizik Ödülü sahibidir. ABD’nin Washington D.C. kentinde doğan Ramsey, Harvard Üniversitesi’nde eğitim aldı ve II. Dünya Savaşı sırasında Manhattan Projesi’nde görev yaptı. Atomik saatlerin geliştirilmesinde öncü çalışmalara imza atan Ramsey, 1989 yılında “hidrojen maserinin geliştirilmesine katkılarından” dolayı Nobel Ödülü’ne layık görüldü. Ramsey’nin araştırmaları, modern zaman ölçüm sistemlerinin ve GPS teknolojisinin temelini oluşturdu. Hem akademik dünyada hem uygulamalı bilimlerde kalıcı izler bırakmıştır.

4 KASIM’DA VEFAT EDEN MİCHAEL CRİCHTON KİMDİR?

Michael Crichton (1942 – 2008), Amerikalı yazar, senarist, film yapımcısı ve tıp doktorudur. Harvard mezunu olan Crichton, bilimkurgu ile gerçeği harmanladığı romanlarıyla dünya çapında ün kazandı. “Jurassic Park”, “Congo”, “Andromeda Strain” ve “Sphere” gibi eserleri hem edebiyat hem sinema dünyasında büyük yankı uyandırdı. Teknolojinin, bilimin ve insan doğasının kesişimindeki tehlikeleri çarpıcı bir dille anlatan Crichton, aynı zamanda “ER” adlı televizyon dizisinin de yaratıcısıdır. Eserlerinde bilimin gücüne karşı insanın etik sorumluluğunu sorgulamış, 20. yüzyılın en etkili popüler kültür yazarlarından biri olmuştur.

4 KASIM’DA VEFAT EDEN İZAK RABİN KİMDİR?

İzak Rabin (1922 – 1995), İsrail’in hem askerî hem siyasi tarihinde önemli bir figürdür. Kudüs doğumlu Rabin, İsrail Savunma Kuvvetleri’nin kurucularından biri olarak 1967 Altı Gün Savaşı’nda Genelkurmay Başkanı olarak görev yapmıştır. 1970’lerden itibaren siyasete atılan Rabin, iki kez İsrail Başbakanı olmuştur. 1993 yılında Filistin Kurtuluş Örgütü (FKÖ) lideri Yaser Arafat ile imzaladığı Oslo Barış Anlaşması, Orta Doğu’da barış umudunu yeşerten tarihi bir adım olarak görülür. Bu çabası nedeniyle Nobel Barış Ödülü’ne layık görülen Rabin, 1995’te bir suikast sonucu hayatını kaybetmiş, barış uğruna yaşamını yitiren bir lider olarak tarihe geçmiştir.

4 KASIM’DA VEFAT EDEN HARA TAKASHİ KİMDİR?

Hara Takashi (1856 – 1921), Japonya’nın modernleşme sürecinde kritik rol oynamış bir siyasetçidir. Japonya’nın ilk “sivil kökenli” başbakanı olarak 1918’de göreve gelen Hara, Meiji Restorasyonu sonrası dönemde ülkesini demokratikleşme yönünde önemli adımlarla şekillendirmiştir. Diplomasi alanındaki deneyimiyle Japonya’nın dış ilişkilerini güçlendirmiş, iç politikada ise parlamenter sistemi ve sivil yönetimi desteklemiştir. Ancak reformları, Japon milliyetçileri tarafından tepkiyle karşılanmış ve 1921 yılında bir suikast sonucu öldürülmüştür. Hara, Japonya’da modern siyaset geleneğinin öncülerinden biri olarak kabul edilir.