İranlı mucit tarihe geçecek

EMİRCAN IŞILDAK

İranlı Türkmen bilim adamı Seyed Babak Motavalli, kendi ismini verdiği bir “Quantum Teleskop” üretti. Mucit Motavalli’ye göre bu teleskop tarihte bir ilk olmakla beraber çok önceden gerçekleşmiş olan uzay olayları da bu teleskop sayesinde görülecek. Dünyanın uydusu Ay’ın içini net bir şekilde gösterecek olan teleskopun, yıllardır süre gelen bazı tartışmalara da son vermesi bekleniyor. Mucit Motavalli ise yaptığı bu girişim için Bilim Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından destek bekliyor.

AY’DAKİ BAYRAK GÖRÜLECEK

Quantum teleskop birçok özelliğiyle dikkat çekiyor. Teleskobun en büyük özelliği ise aynasında hiç dalga olmamasından büyük patlamaya kadar net bir şekilde görülebilir olması olarak öne çıkıyor. Teleskopla ilgili bilgi veren Motavalli, quantum teleskobun 6 adet aynaya sahip olduğunu belirtti. Teleskopta bulunan aynalar sayesinde Ay’ın üzerinin çok net ve detaylı bir şekilde görülebileceğini ifade eden Motavalli, “Teleskobun içinde 4 tane ayna var. Bu aynalar çok daha net görüntüler elde etmek için dizildi. ABD'nin filmlere konu olan Apollo 11 Projesi, Ay yüzeyine yapılan insanlı ilk uzay uçuşu olarak kayıtlara geçmişti. Astronotlar Neil Armstrong ve Buzz Aldrin, 20 Temmuz 1969'da Ay'a ayak basmışlardı. Üretmiş olduğum teleskop, aydaki bayrağı net bir şekilde görüntüleyecek ve böylece tüm tartışmalara son noktayı koymuş olacak. Yurt dışındaki bilim adamları ile de projesini paylaşıyorum. Önümüzdeki günlerde yurt dışından bilim adamları da ülkemize gelip projeye bakacak. Çalışmalarımı inceleyecek” diye konuştu.

Kutu kutu

TELESKOP TARİHİ

Teleskop, fazla ışık toplayarak gök cisimlerini incelemek amacıyla kullanılan optik araçtır. İlk teleskop 1608’de Hollandalı mercek yapımcısı H. Lippershey tarafından yapıldı ve 1609’da İtalya gökbilimcisi Galileo Galilei tarafından gök cisimlerini incelemek amacıyla kullanıldı. 30 kez büyütme gücü olan bu teleskopla Galilei, yaptığı gözlemlerle Jüpiter gezegeninin 4 uydusunu, Venüs gezegeninin evrelerini ve Ay’ın yüzeyinde dağların varlığını saptadı. İlk teleskoplarda ışık toplama işlemi büyük bir mercekle gerçekleştirildi. Bu teleskopların yerini zaman içinde aynalı teleskoplar aldı. 17. yüzyılın sonlarına doğru boyları 50 metreyi bulan büyük mercekli teleskoplar yapıldı. İlk aynalı teleskop 1721’de İngiliz J. Hadley tarafından yapıldı. Bu teleskopun çapı 15 cm, uzunluğu ise 180 cm idi. Bu teleskoplar da aynalardaki yansımalardan yararlanarak teleskopların uzunluklarını kısa tutmak olanaklı duruma geldi. Aynalı teleskopların avantajı, optik kusurların kolay giderilmesi, boylarının kısa ve ağır olmalarıdır. 18. yüzyılda iki mercek yan yana kullanılarak renk sapıncı giderilince büyük mercekli teleskoplar yapılmaya başlandı. Ancak aynalı teleskopların mercekli teleskoplara oranla olan üstünlükleri ortaya çıkınca mercekli teleskopların yapımında hızlı bir düşüş oldu. 1789’da William ve John Herschel 122 cm çaplı, 1845’te de L. Rose 183 cm çaplı çok büyük boyutlu teleskoplar yaptılar.

20. yüzyılda gümüş ve alüminyum kaplı aynalarla teleskopların ışık toplama güçleri çoğaltıldı. Günümüze kadar gelişen teknoloji sayesinde daha büyük çaplı optik teleskoplar yapıldı. 25 Nisan 1990’da uzaya yerleştirilen Hubble teleskobu şimdiye katar teknolojinin geliştirdiği en üstün teleskoptur.

Haber Merkezi