Afrika Notları 2: Somali’de Neden İstikrar Yok?

Bu gün burada, tam bir ayı doldurduk. ‘Zaman nasıl geçti?’ diye soracak olursanız diyeceğim tek şey ‘çok çabuk geçti’ olacak... O kadar yoğun çalışıyoruz ki gün nasıl geçiyor, nasıl da hemen akşam oluyor fark etmiyoruz bile. Çok çok hasta ve yapılması gereken çok iş var…

Peki, neden o kadar çok hasta geliyor bize? Çünkü Somali’de iyi yetişmiş sağlık personeli yok. Neden yok? Çünkü ülkede uzun yıllardan beri bir hükümet, bir otorite yok. 1960 yılında kuzeyde İngiltere’nin denetimindeki bölge ve güneyde, İtalya yönetimindeki bölgeler birleşerek Bağımsız Somali Devleti kurulmuş. 1969 yılında iktidara gelen Muhammed Siad Barre ‘Sosyalist’ temele dayanan bir Devlet inşa etmiş. Sonraki 10 yılda yapılan çalışmalar ile Somali devleti Mısırla beraber Afrika’nın en gelişmiş iki ülkesinden biri olmuş.

‘Eee ne güzel işte. O zaman ne olmuş da şimdi bu halde?’ diyenlere ‘Hele biraz sabır. Acelemiz yok. Daha uzun zaman burada olacağız. Her şeyi bir yazıda anlatırsak sonra yazacak bir şey kalmaz’ diyorum. Desem de siz bana bakmayın. Çünkü yazacak ve ders alınacak o kadar çok şey var ki!

Anlatmaya başlıyorum, dikkatinizi toplayın lütfen. Efendim; Somali devleti gelişip serpilince, sağa sola, komşu ülkelere ‘Bu topraklar eskiden dedelerimizindi’ diye efelenmeye başlamış. Hakikaten de o bölgelerin bir zamanlar onların dedelerinin olduğu konuşuluyor. Ama neticede Afrika’yı kendi aralarında o zaman paylaşan Avrupalı sömürgeciler sınırları öyle çizmiş. Buradaki insanlar Avrupalıların (Özellikle İngiltere’nin) özellikle böyle yaptığını, ayrıldıkları yerlerde sorunlar hiç bitmesin, hep kavga tartışma olsun diye bir sorun bırakıp gittiklerini söylüyorlar.

Her neyse, nerede kalmıştık? Hah, Somali devleti parayı bulunca sağa sola sataşmaya başladı diyorduk. Fırsatı gören ‘Sömürgeci’ devletler durur mu? Bir şekilde silah satmaları gerekiyor.’ ‘Ethiyopya’nın Ogaden bölgesi eskiden sizindi. Hem zaten oradakiler Somali dili konuşuyorlar’ gazı ile yangını körüklemişler. Somali ordusu Ogaden bölgesindeki bir kısım ‘Özgür Ogaden Ordusu’ militanları ile birlikte o bölgeyi kısa sürede işgal etmiş. Ama daha önce ‘Orası sizin, girin arkandayız’ diyenler birden çekilmişler. Etiyopya ordusu da Sovyetler ve Küba’nın desteği ile o bölgeyi tekrar Somali’nin elinden almış.

Savaş bu. Elma ve armutla yapılmıyor tabii. Bu savaş ülkenin elindeki parayı yok etmiş. Sonrası huzursuzluk ve isyanlar…

Bu isyanlar hükümetin sonunu getirmiş ve 1991 de hükümet devrilmiş. Kuzeydeki eski İngiltere sömürgesi Somaliland eyaleti çatışmaları bahane ederek bağımsızlığını ilan etmiş olsa da dünyaca tanınmış değil.

Halen ülkenin pek çok bölgesinde El Kaide bağlantılı, Radikal İslamcı Eş-şebap örgütünün kontrolünde. Eşşebap da yabancılara karşı ve yabancı yardım görevlilerine karşı acımasız saldırılar düzenliyor. Bizler burada sık sık dikkatli olmamız, tek başına bir yerlere çıkmamamız ve en önemlisi giyim kuşam konusunda dikkatli olmamız konusunda uyarılıyoruz. Sabahları spor için şort ( Ki diz altında) giyerken dahi tedirgin oluyorum.

Özetin özeti; yani yaklaşık 27 yıldır ülkede istikrar yok. Çeşitli gruplar arasında, kabileler arasında çatışmalar devam ediyor. Güçlü olan, elinde silah olan haklı oluyor. Devlet, hak, hukuk, mahkeme, üniversite yok. Yeni yeni kuruluyor. Biz de ülkemizin uzattığı kardeşlik eliyiz. Buradaki Somali’li kardeşlerimizi ( Ki ben din kardeşlerimiz ibaresini kullanıp insanlar arasında bir ayrım yapmak istemiyorum) eğitiyoruz. Doktor, sağlık memuru, hemşire, ebe yetiştiriyoruz.

Şimdi ben müsaadenizi istiyorum. Yarın sizde tatil günü ama biz çalışıyor olacağız. Size iyi istirahatler, bize de iyi çalışmalar. Sağlıkla kalın, savaştan uzak kalın…

Afrika Notları 2: Somali’de Neden İstikrar Yok?