Aktif Yaşlanma ve Fizyolojik Sağlık

Yaşlandıkça, bireylerin genel sağlığı ve yaşam kalitelerinin olumsuz etkiler sonucunda çok çeşitli fizyolojik değişikliklere uğraması kaçınılmaz bir sonuç olarak kabul edilmelidir. Yaşlanmayla ortaya çıkması olası tüm bu fizyolojik değişimlere karşın, yaşlı yetişkinlerde sağlıklı kalmanın ve yaşam kalitelerini koruyabilmelerinin en etkin yollarından en önemlileri, sağlıklı, dengeli doğru beslenme ve düzenli fiziksel aktivite alışkanlığının hayata kazandırılması olarak bilinmektedir. Son yıllarda yapılan bilimsel araştırmalara konu olan aktif yaşlanma, temel olarak beslenme sağlığı ve fiziksel aktivite alışkanlığıyla, sağlıklı yaşlanma süreci olarak tanımlanmaktadır. Yaşlanmayla ortaya çıkması olası bazı fizyolojik süreçlerin bilinmesi; genç bireylerin kendi yaşlanma süreçlerinde beslenmenin ve egzersizin önemini ve gerekliliğini anlamaları ve sağlıklı bir yaşam tarzının temellerini atmaları sağlaması açısından da büyük önem taşımaktadır.

Fizyolojik sağlık öncelikle metabolik fonksiyonların düzenlenmesi ve verimli olarak çalışmasıyla ilgili bir faktör olarak değerlendirilmektedir. Metabolizma, vücudumuzda gıdayı enerjiye ve hücrelerimizin büyümesi ve onarımı için gerekli yapı taşlarına dönüştürmek için gerçekleşen karmaşık kimyasal reaksiyonları kapsadığı için aktif yaşlanma sürecinde fizyolojik sağlığın korunmasında aktif rol üstlenmektedir. Yaşlandıkça metabolizmanın doğal olarak yavaşlamasıyla, enerji harcamasında azalmaya ve vücut yağında potansiyel bir artışın ortaya çıkmasıyla, metabolik fonksiyonlarında belli oranlarda gerilemeler yaşanmaktadır. Özellikle hormonal değişiklikler, kas kütlesi kaybı ve fiziksel aktivite seviyelerinde azalma gibi çeşitli fizyolojik faktörler, ileri yaşlarda yaşam kalitesini olumsuz etkileyerek, yaşlanma sürecindeki bireylerin çok çeşitli metabolik problemlerle karşı karşıya kalmasına neden olmaktadır.

Aktif yaşlanma sürecinde çok çeşitli fizyolojik faktörün sağlıklı çalışması gereklidir ve bu süreci yaşayan ileri yaştaki bireylerin özellikle kardiyovasküler (kalp ve damar sistemi) hastalılar açısından sağlıklı olmaları, onlar yaşlanma süreçlerinde daha aktif bir yaşam temposu içinde olabilmelerine katkı verecektir. Bu amaç doğrultusunda önerilen düzenli fiziksel aktivite alışkanlığı, özellikle aktif yaşlanmada önemli olan kardiyovasküler sağlık için sayısız fayda sağladığı gösterilmiştir. Düzenli fiziksel egzersiz, kalp hastalığı riskini azaltarak, kan basıncını düşürerek, kan lipit profillerini iyileştirerek ve kalp fonksiyonunu geliştirerek sağlıklı bir kardiyovasküler sistemin korunmasına destek olmaktadır. Sadece kalp sağlığı değil ama aynı zamanda, düzenli egzersiz, kan damarlarını genişletmek ve kan akışını iyileştirmek gibi oldukça sağlıklı fizyolojik koşulların yerine gelmesine katkı vermekte ve özellikle damar sağlığı ve kan dolaşımın düzenlenmesinde yardımcı olan bir molekül olan nitrik oksit üretimini artırarak, ileri yaşlarda sıklıkla görülen ateroskleroz (arteriyel sertlik) riskini de azaltabilmektedir.

Düzenli fiziksel aktivite, özellikle bireyler yaşlandıkça, sağlıklı bir yaşam tarzının önemli bir bileşeni olarak yaygın olarak kabul edilmekte ve aktif yaşlanma, yaşamın ilerleyen dönemlerinde fiziksel ve psikolojik sağlığın koruma sürecini olumlu etkilediği belirtilmektedir. Aktif yaşlanma sürecinde düzenli fiziksel aktiviteyle sadece temel metabolik fonksiyonları düzenlemekle kalmamakta ve aynı zamanda vücut kompozisyonunu, kardiyovasküler sağlık, insülin duyarlılığı ve bilişsel işlevler gibi çok çeşitli fizyolojik sağlık göstergesi üzerinde çok olumlu etkiler göstermektedir.

Aktif ve sağlıklı yaşlanma sürecinde düzenli fiziksel aktivite alışkanlığı kadar dengeli ve doğal beslenme programları da çok büyük önem taşıdığı için, aktif yaşlanma sürecinde sağlıklı beslenme, temel metabolik etkilerin hayata geçirilmesinde her yaşta birey için kritik önem taşımaktadır. Yaşlandıkça metabolizmanın değişim göstermesinin ortaya çıkaracağı fizyolojik ve metabolik sağlık sorunlarının, doğru beslenme yöntemleriyle önlenmesi ve tedavi edilmesi; ileri yaşlarda aktif ve sağlıklı bir yaşamı mümkün kılacaktır.

Sonuç olarak, bireysel ihtiyaç ve hedeflere göre en uygun egzersiz programının uygulandığı egzersiz programlarıyla birlikte, doğal, dengeli ve lifli gıda açısından zengin, sağlıklı bir beslenme düzenin benimsenmesiyle fizyolojik ve metabolik dengeler korunurken, aktif, sağlıklı bir yaşlanma sürecinin sağlanması da söz konusu olacaktır.

Aktif Yaşlanma ve Fizyolojik Sağlık