Sağlıklı bir yaşam için birçok faktörün bir arada bulunması temel bir gereksinimdir. Yeterli ve dengeli beslenme, kişisel temizlik ve düzenli egzersiz alışkanlığı bunlardan sadece birkaçıdır. Sağlıklı bir yaşam için önemli bir diğer gereksinimin de sağlıklı bir uyku olduğu tartışılmaz bir gerçektir. İnsan hayatının yaklaşık olarak üçte biri uykuda geçtiği için, sağlıklı bir uyku sağlıklı yaşam için vazgeçilmezdir.
Ancak özelliklerle son yıllarda, insanlar daha az uykuyla yaşama alışkanlığını içine girmektedir. Bu sağlık adına son derece olumsuz bir yaşam biçimidir çünkü bu tarz bir alışkanlıkla doğacak olan uyku yoksunluğu metabolik sağlığı ve yaşam kalitesini olumsuz etkileyecektir. Bu konuyla ilgili yayınlanan bilimsel çalışmalar arasında Nuriye Bayar’ın yaptığı araştırmalarda; kronik ( uzun süreli) uyku kaybı veya kronik uyku yetersizliğinin kilo alımına, yüksek tansiyona ve bağışıklık sisteminin zayıflamasına neden olabildiğine dair önemli saptamalar dikkati çekmektedir. Bu uyku yetersizliği aynı zamanda kişide sadece fiziksel sorunlara değil ama aynı zamanda, karamsarlık, hafıza sorunları, düşünme ve odaklanma sorunları gibi psikolojik yakınmalara da zemin hazırlamakta olduğu da gözden kaçmamalıdır.
Kronik uyku eksikliği yaşayan bireyler uzun süre uykusuz kaldıklarında veya yetersiz uykuyla yaşama devam ettiklerinde, metabolizmaları bu olumsuz fizyolojik durumu dengeleyebilmek için stres durumuna geçer. Stres dönemlerinde, tüm metabolik fonksiyonların doğal dengesi bozulurken, stres hormonlarının üretimine neden olan yüksek alarm durumuna bağlı olarak, sinir sistemi, kalp ve damar sisteminde olumsuz etkiler söz konusu olabilir. Özellikle yüksek tansiyon kalp krizi ve felç riskini artırır ve mevcut stres hormonlarının yüksek seviyede olması uykuya dalmayı da zorlaştıracağı için, uykusuzluk sorunu kronik bir sağlık problemi olarak sağlıklı yaşam şartlarını zorlayacaktır.
Bu konuda yapılan bilimsel araştırmalarda, kronik uyku eksikliğinin obezite riski ile çok yakından ilgili olduğu gösterilmektedir. Klinik çalışmalarda, az uyuyan kişilerin aşırı kilolu veya obez olma ihtimalinin daha yüksek olduğu dikkat çekicidir. Uyku eksikliğinin vücuttaki iştahı etkileyen hormon dengesini etkilediği ve bu hormonların doğal dengelerindeki bozukluğun, artan stres hormonların da etkisiyle, yeme alışkanlıklarında olumsuz değişimlerin yaşandığı rapor edilmektedir. Uyku eksikliğinin iştahla ilgili olarak en çok etkilediği hormonlar ghrelin ve leptin olarak bilinmektedir. İştahı düzenleyen ghrelin ve leptin hormonlarının uykusuzluk nedeniyle salınım dengelerinin bozulduğu tespit edildiği için, sağlıklı kilo vermek veya mevcut kiloyu korumak için, düzenli olarak yeterli uykunun çok önemli bir faktör olduğu vurgulanmaktadır.
Uyku, günün zorlu yaşam koşullarının verdiği stres, ve diğer zararlı etkenlerin neden olabileceği olası hasarı onarımı için gerekli olan zamandır. Hücrelerin, sağlıklı, yeterli ve dengeli bir uyku sırasında daha fazla protein ürettiği bilinmektedir. Ve bu protein molekülleri, hücrelerin yapı taşlarını oluşturarak, mevcut hasarın onarımını sağlayabilmeleri mümkün olduğu için, sağlıklı bir yaşam için sağlıklı bir uyku düzeninin gerekliliği tartışılmaz bir faktördür.
