Sporcu Beslenmesi ve Ergojenik Destek Ürünleri

Ergojenik yardımcılar spor performansını artırmada önemli bir rol oynar ve sporcular tarafından rekabet avantajı elde etmek için yaygın olarak kullanılmakta olan besin destek ürünleri olarak bilinmektedir. Son yıllarda tüketiminde hızlı bir artış gözlenene bu gıda ürünlerinin, sporcu sağlığı açısından, bu beslenme yardımcılarının kullanımın sporcular tarafından iyi bilinmesi ve bu ürünlerin sporcu sağlığı üzerindeki etkilerin netleştirilmesi gerekmektedir.
Sporcu beslenmesinde kullanılan ergojenik ürünler; sportif kuvveti, dayanıklılığı, hızı ve beceriyi sürekli üst düzeyde tutarak mevcut performansı arttırmak, vücut yağ oranını dengelemek ve protein sentezini aktive etmek amaçlı kullanılmaktadır. Ayrıca ergojenik destek ürünlerinin kas fibrillerini etkileyerek yorgunluğu azalttığı, kas kasılmalarını düzenlediği ve kalp ve dolaşım sisteminin verimliliğini arttırmaya yönelik olumlu katkıların olabileceği vurgulanmaktadır. 

Bu alanda yapılan araştırmalar, bilim ve teknolojideki gelişmelerin katkısıyla, spor dünyasında yoğun olarak tüketilen sporcu beslenme ve ergojenik yardımcılarla ilişkili sağlık riskleri ve olumlu metabolik katkıları, kullanımlarını düzenleyen düzenlemeler ve spor performansı için gelecekteki etkileri gibi çeşitli yönler detaylı olarak incelenerek ergojenik destek ile sporcu sağlığı arasındaki ilişkinin ayrıntılı olarak ortaya konabilmesi amaçlanmaktadır.

Spor dünyasının sürekli gelişen sportif ve fiziksel performans hedeflerine ulaşabilmek adına, ergojenik yardımcıların keşfi ve uygulanması, mükemmellik için çabalayan sporcular için çok önemli hale gelmiştir. Ergojenik yardımcılar, fiziksel performansı artırmak için tasarlanmış çok çeşitli maddeler ve yöntemleri kapsar ve mekanik, fizyolojik ve besinsel olarak genellikle üç temel grup arasında değerlendirilmektedir. 
Sportif performansı artırmayı amaçlayan ergojenik ürün uygulamalarının kapsamlı bir şekilde anlaşılması, sporlarda başarıya katkıda bulunabilir ve ayrıca sporcularda ortaya çıkabilecek belirli metabolik sorunları önlemeye yardımcı olacağından, sporcu destek ürünlerinin kullanım şartlarının açıkça belirlenmesi gerekli görülmektedir.

Ergojenik destek ürünlerinin olası etki mekanizmaları çok çeşitlidir. Bu sporcu beslenmesi destek ürünlerinin, merkezi veya periferik sinir sistemi uyarıcısı olarak etki gösteren kafein, kolin, amfetaminler, sınırlı miktarda depolanan maddelerin depolanmasını veya elde edilebilirliğini artırmak için tüketilen karbonhidratların, kreatinin, karnitin, gibi gıda ürünlerinin, ek enerji kaynağı olarak etki göstererek sportif performansı arttırabilmesi veya sportif performansı sınırlayan bazı metabolik son ürünlerin zararlı etkilerini azaltarak sportif performansın sürekliliğini veya artışını sağlamak amacıyla, spor dünyasındaki tüketiminin giderek yaygınlaştığı gözlemlenmektedir.

Sporcuların performansını etkileyen temel faktörler arasında genetik yapı, bilimsel antrenman yöntemleri ve beslenme tarzı gelmektedir. Sporcuların sağlıklı ve dengeli beslenme alışkanlıklarının performanslarını etkileyen en önemli etkenlerdendir. Sporcu beslenmesi son yıllarda üzerinde çok fazla çalışma yapılan ve yeni bilimsel gelişmelere açık olan bir araştırma alanıdır. Sporcu beslenmesinde ergojenik destek, besin maddeleri yoluyla, fizyolojik veya psikolojik katkılarla performansı artırmak amacıyla kullanılan beslenme destek ürünleri ve bazı ilaçlar olarak tanımlanabilir. Bu ürünlerin kullanımı Uluslararası Olimpiyat Komitesi ve Spor Federasyonları tarafından sınırlama getirilmiş ve bu ürünler kullanılması serbest olan maddeler ve kullanılması yasak olan maddeler (doping) olmak üzere temel iki gruba ayrılmıştır.
Son yıllarda üzerinde yoğun araştırmalar yürütülen ergojenik yardımcı ürünlerinden olan mekanik yardımcılar, gelişmiş ayakkabılar ve performansı artıran giysiler gibi özel ürünler sürtünmeyi azaltmak, verimliliği arttırmayı hedefleyerek, sportif performansı en üst düzeye çıkarmak için tasarlanmış olan ergojenik ürünler olarak dikkat çekmektedir.

Sonuç olarak, ergojenik besin takviyelerin tüketilmesinin gerekli olduğu durumlarda kullanılması önerilen bu ürünlerin etki ve yan etkilerinin çok iyi bilinmesi ve sporcu sağlığı adına mutlaka verimliliği kanıtlanmış ürünlerin bilimsel yöntemlerle kullanılarak sporcuya hedeflenen sportif verimi sağlayabilmesine özen gösterilmelidir. Sporcu sağlığını koruyabilmek adına, tüketilecek olan bu ürünlerin ancak bilimsel yöntemler ışığında, doğru ve sağlıklı şekilde kullanımı halinde, bu ürünlerin sportif performansın geliştirilmesine yardımcı olabileceği gözden uzak tutulmamalıdır.      

Sporcu Beslenmesi ve Ergojenik Destek Ürünleri