Sportif Performans Genleri ve Sporda Yetenek Seçimi‏

Toplumsal bir bir etkinlik aracı olarak spor, kültürel açıdan her toplum için farklı tarzlarda uygulama alanı bulmaktadır. Küreselleşme süreci, tüm diğer kültür unsurlarında görüldüğü gibi sportif aktiviteleri de farklı tarzda şekillendirmiş olsa da, her ülke kültüründe spor en genel anlamıyla  “Belirli ölçüde güç ve beceri gerektiren yarışmalı ve eğlenceli etkinlikler.” olarak tanımlamaktadır.
Bununla birlikte spor aktiviteler, müsabaka formunda uygulandığında ve rekabet ön plana çıktığında farklı boyutlara ulaşabilmektedir. Özellikle amaç yüksek performans olduğunda klüpler, antrenörler sporcular düzey üst başarı için her yola baş vurmayı göze alabilmektedir. Sporda genetik uygulamalar kavramı da, sporcuların hedefe ulaşacakları en iyi seviyelere gelebilme özelliğine sahip adayların belirlenmesinde karşımıza çıkmaktadır.
Bilim dünyası, yaşamı alt üst edecek yeni bir gelişmeye daha imza atarak insan DNA'sının şifresini çözmeyi başarmıştır. Çıkarılan “gen haritası” sayesinde öncelikle kanser olmak üzere, daha bir çok çağımızın tedavisi zor olan bir çok hastalığa umut sağlayacak şekilde iyileştirici atılımların atılması sağlanmıştır. Spor bilimi de dünyada yaşanan genetik biliminin gelişmelerinden etkilenmiştir. Spor dünyasında son yıllarda yaygın olarak kullanılmaya başlayan spor genetik testlerin yardımıyla; sporcuların atletik performansının saptanması, çeşitli antrenman programlarına uyumları ve bu sportif aktiviteler uygun beslenme yöntemlerinin öngörülebilmesiyle birlikte sporcu için en doğru spor branşının saptanmasında genetik bilimin önemi her geçen gün artmaktadır.
Genetik, organizmanın varlığında gelişip değişmesinde önemli bir rol oynasa da, organizma gelişimindeki kesin sonucun belirlenmesi, çevresel etkiler ve genetik özelliklerin etkileşimiyle oluşmaktadır. Örneğin, genler kişinin boy uzunluğunda önemli bir rol oynasa da, kişinin çocukluk ve ergenlikteki yaşam tarzı beslenmesi, uykusuna ve genel sağlığına verdiği önemin etkisi büyük olacaktır
Spor performansının genetik testlerin temel olarak; sporcunun  kardiovasküler ( kalp ve damar sistemi) performansı, enerji sistemlerinin çalışma kapasitesi ve kas metabolik süreçleri ve yorgunluğa karşı iskelet kaslarının verdiği yanıtların çeşitliliğini gösterebilmesi ve ayrıca iskelet kaslarındaki enerjinin açığa çıkma süreçleriyle sporcunun kas hipertrofisi ( kas gelişimi) ilişkisinin saptanmasıyla, sporda üst düzey performans öngörülmesi açısından önem taşımaktadır. Sporda yetenek seçiminde kullanılan genetik analiz çalışmalarının ışığında, sportif üst düzey başarıda tek bir genden ziyade , birçok farklı genin karmaşık bir sistemde farklı derecede katkıları bulunduğu gözlemlenmektedir.
Sporda üst düzey performansın başarı düzeyinin her geçen gün yükseldiği spor dünyasında, sporcunun fiziksel ve genetik özelliklerinin başladığı branşın özgün antrenman nitelikleri ile uygunluğu çok büyük önem taşımaktadır.  Bu nedenle sporcuların hedeflerine sağlıklı ulaşabilmeleri ve sporda yetenek seçimindeki hata payının en  aza indirilmesi adına; genetik analiz yöntemleriyle yetenek seçimi uygulamaları, spor dünyasında sık başvurulan bir yöntem olarak, dikkatleri üzerinde toplamaktadır.
 

Sportif Performans Genleri ve Sporda Yetenek Seçimi‏