Makus Tarihi Sona Erdiren Savaş

Merhaba değerli okuyucularım. Bu hafta Türk Siyasi Tarihini etkileyen olaylar dizilerini anlatmaya başlıyorum. Bu kapsamda ilk olarak 2. İnönü Savaşı ile başlayacağım. 1. İnönü ile de başlayabilirdim nitekim kurtuluş mücadelemizin ilk zaferi ancak 2. İnönü zaferi Ulu Önder Mustafa Kemal Atatürk’ün de dediği “Bir milletin makus tarihinin sona erdiği savaş”tır. Bilgileri ünlü internet sitesi Wikipedia’dan derleyip, sonunda yorumlarımı aktaracağım.
*******
Birinci İnönü Muharebesi’nden kazanç sağlayamayan ve Türk kuvvetlerinin güçlenmesine imkân vermeden imhasını sağlamak; Eskişehir ve Afyon stratejik bölgesini ele geçirmek, Sevr Antlaşması hükümlerini zorla Millî Hükümete kabul ettirmek maksadıyla 23 Mart 1921 günü ileri harekata geçen Bursa bölgesine çekilen 3. Yunan Kolordusu ve Uşak bölgesinde bulunan 1. Yunan Kolordusu Londra Konferansı’na gitmek için hazırlanan Türk temsilcileri daha yoldayken, tüm barış kapılarını kapayıp, biri Afyonkarahisar diğeri Eskişehir istikametinde iki koldan saldırıyı başlattılar. Mirliva (Tuğgeneral) İsmet Paşa komutasındaki birlikler, karargahı Eskişehir’de olmak üzere, güneyden kuzeye 11, 24 ve 61. Piyade Tümenleri birinci hatta; 3. Piyade Tümeni ve 1. Süvari Tugayı örtme görevini müteakip ihtiyatta olacak şekilde, İnönü mevzilerinde savunma için tertiplendi.
*******
Yunan birlikleri muharebenin ilk dört gününde çok başarılı olarak 24 Mart’ta Dumlupınar’ı, 27 Mart’ta da Afyon’u ele geçirdiler. Eskişehir yönünde gelişen Yunan saldırısı ise Birinci İnönü Muharebesi’nde takip edilen yoldan ilerlemekteydi. İnönü mevkiindeki çatışmalar 27 Mart sabahı başladı. Yunan ordusunun ilk günlerde etkili taarruzlar yapması üzerine bu sıkışık anda takviye olmak üzere TBMM’nde alınan karar doğrultusunda Meclis Muhafız Taburu ile birlikte Millî Savunma Bakanı Fevzi Paşa cepheye gitti. Mevzilerin savunulmasında hiç zaaf göstermeyen ve emirlerinde son derece kesin davranan Cephe Komutanı İsmet Paşa’nın başarılı karşı taarruz emriyle düşman güçleri geri çekilmek zorunda kaldılar. Yunan ordusu bu çekilişi sırasında Türk süvarilerinin ısrarlı takipleri sonucunda ağır kayıplar vermiştir. Buna karşılık Yunan ordusunun güney cephesinde yaptığı taarruz gelişme göstermiş, Afyonu işgal eden Yunan kuvvetleri Çay-Bolvadin hattına kadar ilerlemişlerdi. Ancak Yunan birlikleri 30 Mart’ta yaptıkları ikinci saldırıda da geri püskürtülünce güneyde Afyon şehrinden çekilmek durumunda kaldılar. Geri çekilen Yunan ordusuna Türk süvarileri tarafından Yenişehir ovasında kuvvetli bir darbe indirilmiştir. Yunanların mağlubiyeti Batı Cephesi Komutanı İsmet Paşa tarafından 1 Nisan 1921’de TBMM Başkanı Mustafa Kemal Paşa’ya telgrafla duyurulur. “Düşman, binlerce ölüsüyle doldurduğu savaş meydanını silahlarımıza bırakmıştır” diye çekilen telgrafa Mustafa Kemal Paşa cevaben “Siz orada yalnız düşmanı değil milletin makus talihini de yendiniz. İstila altındaki topraklarımızla beraber bütün vatan, bugün en ücra köşelerine kadar zaferinizi kutluyor” diye yazmıştır.
*******
İnönü Savaşlarını Anlatan Kaynakçalar
Bu bölümde 2. İnönü Zaferini anlatan ve bu konuda bizi aydınlatacak kaynakçaları sizlerle paylaşmak isterim. Bunlar, “İnönü’nün Lozan’ın 50. Yılında Yaptığı Konuşma”, kurtulussavasi.org, Savaşlar ve Antlaşmalar: Batı Cephesi Savaşları, “İkinci İnönü Muharebesi (23 Mart – 1 Nisan 1921), Türk Silahlı Kuvvetleri Genelkurmay Başkanlığı, Nutuk, Sebahattin Selek, Anadolu İhtilali, Selahattin Selek, Türk Kurtuluş Savaşında İkinci İnönü Meydan Muharebesi.
Yorumum
Bazı tarihçiler ya da kendini tarihçi olarak gösterenler, Batı cephesinde 1. İnönü Zaferi’ni saymadığını görüyoruz. Bu savaşı basite indirgiyorlar fakat Türk milleti bu insanlara en güzel cevabı 2. İnönü Savaşı’nı kazanarak verdi. Bu savaş Türklerin uzun süredir üst üste kazandığı ilk savaş olma özelliğini taşıyor. Bu sebeple tarihimiz açısından müstesna bir yere sahiptir. Bu sebeple Kurtuluş Savaşı Gazimiz Mustafa Kemal Atatürk’te bu savaş için İsmet Paşa’ya gönderdiği telgrafta, “Siz orada yalnızca düşmanı değil bu milletin makus talihini de yendiniz” demiştir. Vesselam! Bir daha ki haftaya Kütahya-Eskişehir Muharebelerinde görüşmek dileğiyle…
 

Makus Tarihi Sona Erdiren Savaş