NEŞE'DEN HABER VAR

Ad hominem nedir?

Günümüzde özellikle de son yıllarda her tartışmada karşımıza çıkan “Ad hominem” konusuna değinmek istiyorum. Bu konuya şöyle bir giriş yapmamız mümkün olacaktır: Bir doktor hastasına kilo vermesini söyler ve hasta şöyle düşünür: “Eğer doktorum buna gerçekten inansaydı, bu kadar şişman bir insan olmazdı.” Bu ad homineme en güzel örneklerden birisidir. Kısaca bu kavramın ne olduğunu açıklamamız gerekirse şöyle bir tanım yapmamız mümkün olacaktır: “Tartışma sırasında taraflardan birisi, karşısındakinin iddiasını, o kişinin kişisel özelliklerinden veya şahsından yola çıkarak reddetmesi ya da işe yarar / güvenilir bulmamasıdır.”

Tartışma sırasında kişi ifade edilenlerin mantığından ziyade, karşısındakinin kişisel ya da fiziksel özelliklerini baz alarak konuşur. Örneğin alkol kullanan bir kişiye alkol kullanan başka bir kişi “Bunu içme zararlıdır” dediği zaman karşısındaki kişinin ad hominem yapma ihtimali vardır. O kişi “Madem zararlı sen niye içiyorsun?” şeklinde bir cümle kurabilir ve aslında doğru olan bir önermeyi karşısındakinin davranışları nedeni ile yok sayar.

Ad hominem meselesinde problem olan nokta odağı tartışılan kişiye yöneltmektir. Bu da bizi asıl ilgilendiren konulardan uzaklaştırır. Böyle bir tartışma sırasında karşıdaki bireyin karakterine konsantre olmak yerine, onun söylemlerine önem vermeliyiz. Doktor örneğinde, “Doktor tavsiyesi tıbbi olarak doğru mu? Zayıflamam mı gerekir?” şeklinde bir düşünce yapısına kavuşmak gerekmektedir. Onun dışında diğer konularda da kişinin karakterine ya da fiziksel özelliklerine değil önermelerinin mantıklı olup olmadığına bakmak bizim için faydalı olacaktır.

PEKİ HER ZAMAN SORUNLU MUDUR?

Ad hominem, çoğu zaman sıkıntılı bir durum olsa da bazı zamanlarda bana kalırsa kabul edilebilir bir davranış biçimi olarak görülebilir. Örneğin ahlaktan bahseden, sürekli olarak ahlakın önemine değinen bir siyasetçinin, ahlaka ters hareketler yapmasını eleştirerek “ama sen böyle böyle yapıyorsun” şeklinde ad hominem yapmanın mantıksız olmadığını düşünüyorum. Netice orada onun söylemlerinin mantıklı olması pek önemli bir husus olmuyor çünkü bu kişi ileride ülkeyi yönetecek belki de hali hazırda yöneten insanlardan birisi. Bu nedenle söylemleriyle, hareketlerinin/kişisel özelliklerinin uyuşmadığı noktada insanların ad hominem yapmasında kesinlikle bir sakınca görmüyorum.

Elbette, herhangi bir kişinin söylediği her şeyi onun kişilik özelliklerine indirgeyerek reddetmemeliyiz. Bu kişi ne kadar kötü ya da itibarsız birisi olursa olsun, bir vesileyle yanlış davrandığı gerçeği, her zaman uygunsuz bir şekilde davrandığı anlamına da gelmez. Yine, bir kişinin karakterinin eleştirisi, eldeki argümanların daha fazla incelenmesini engellememelidir. Ne de olsa, hangi pozisyonun doğru olduğu genellikle bir kişinin karakterinden veya davranışından bağımsız bir husustur.

KUTU KUTU ÖRNEKLER

Profesör, Freud’un kitaplarını okumamalıyız. Herkes onun uyuşturucu kullandığını biliyor.

Onun dünya dönüyor demesine bakmayın. Astronomi dersinden 0 almıştı!

Hitler vejetaryendi. Dolayısıyla vejetaryenlik kötüdür.

Mustafa basketboldan ne anlar ki, o tembelin teki!

Günün Vegan Tarifi

Kabaklı Humus

KUTU OLARAK YAZILCAK

Malzemeler

5 çorba kaşığı zeytinyağı

3 diş sarımsak

2 adet kabak

150 gram barbunya

1/2 limonun suyu

1 çay bardağı tahin

Kimyon, kırmızı biber, tuz

Zeytinyağını kızdırıyoruz. Sarımsakları ekliyoruz. Küp küp doğranmış kabakları bu sarmısaklı yağda pişiriyoruz. Daha sonra haşlanmış barbunya, kabak, limon suyu, tahin, kimyon ve kırmızı pul biberi karıştırıp, 2 çorba kaşığı zeytinyağı ve tuz ekleyerek rondodan geçiriyoruz. Humusun kıvamını kalınlaştırmak için yağ, inceltmek için su ilave edebilirsiniz.

NEŞE'DEN HABER VAR