Besin Zehirlenmeleri-2

Başlıca besin zehirlenmeleri nelerdir?

*STAFİLOKOK BESİN ZEHİRLENMESİ: “Stafilokokus aureus” denen, irin yapan bakterinin saldığı toksinin (zehirin) besinlerle alınması ile oluşur. Alındıktan 1-6 saat içinde gelişip kısa zamanda düzelebilen bulantı kusma ile karakterize bir zehirlenmedir. Olguların üçte ikisinde ishal gelişir. Sıvı kaybı fazla ise ateş görülebilir. Genellikle salam, kremalı yiyecekler, mayonezli patates salatası, açıkta satılan köfteler v.b risk oluşturabilirler.

*SALMONELLA BESİN ZEHİRLENMESİ: Süt, et, yumurta gibi gıdalarla olan, tifo dışı salmonella bakterilerinin yaptığı zehirlenmedir. Genellikle kirli gıdalar alındıktan sonra ateş, ishal, bulantı, kusma karın ağrısı gözlenir. Dışkı tetkikinde lökositler ve az sayıda eritrositler gözlenebilir. Son zamanlarda tek bir merkezde üretilip geniş alanlara dağıtımı yapılan hayvansal gıdalar nedeniyle artış saptanmıştır.

*BACİLLUS CEREUS BESİN ZEHİRLENMESİ: Genellikle Çin lokantalarında pirincin kızartılmasından önce oda ısısında hafif haşlanıp, bekletilmesi sırasında, bu bakterinin toksinleri ile kirlenmesinden oluşur. Bulantı-kusma, bazı tiplerinde kramp tarzında karın ağrısı ile kendini gösterir.

*ENTEROTOKSİJENİK E.COLİ BESİN ZEHİRLENMESİ: Seyahat ishallerinin başlıca nedenlerinden biridir. Kirli gıda alındıktan 16-72 saat sonra gelişir. Kramp tarzında karın ağrısı ve ishal ön plandadır. Tablo 3-4 gün sonra düzelir.

*SİNİR SİSTEMİ BULGULARI İLE SEYREDEN BESİN ZEHİRLENMELERİ: Bunların başında BOTİLİZM gelir. Genellikle evde yapılan konserve yiyenlerde gözlenir. Buzdolabında saklanmamış yağda sarımsak da önemli bir risktir. Görme bozukluğu, ışıktan korkma, yutma güçlüğü, halsizlik, bulantı ve kusma başlıca bulgular olup, bazen solunum güçlüğü, kas zayıflığı, ağız kuruluğu, göz kapaklarında düşme, kan basıncı düşmeleri görülebilir. 85 derecede 5 dakika pişirmek veya kaynatmak toksini etkisiz hale getirir.

*MANTAR ZEHİRLENMESİ: Gelişi güzel denetimsiz yenen mantar türlerine bağlı çeşitli nörolojik tablolar oluştuğu gibi, sadece kusma ve ishal ile seyreden ya da ağır karaciğer ve böbrek yetmezliğine sebep olup ölümlere yol açan tipleri de vardır.

*BAL ZEHİRLENMESİ: Özellikle Karadeniz bölgesinde halk arasında deli bal olarak adlandırılan tiplerle olur. Baş dönmesi, kan basıncı düşmesi, bulantı kusma, görme bozukluğu ile kendini gösterir. Ölüm nadirdir.

SONUÇ VE YORUM: Burada başlıca besin zehirlenmelerinden bahsetmeye çalıştım. Yer darlığı nedeniyle ve kafa karışıklığı ve fazla ayrıntı olmasın diye anlatamadığım ( Birçok mikrop veya onların oluşturduğu toksinlerle olan) besin zehirlenmeleri vardır. Tanıda mikrobiyolojik testler yol göstericidir. Toplu zehirlenmeler medyayı da ilgilendirdiği için ülkemizde de devamlı gündeme gelmektedir. Geri kalmış ülke sorunu olmakla beraber ileri ülkelerde de görülebilir. Genel temizlik kurallarına uymak, gıdaları uygun ortamlarda depolamak, gıda denetimlerini sık yapmak, sağlık alt yapı sorunlarını çözmekle mesafe alırız düşüncesindeyim. Ayrıca gıdaları iyice pişirmekle bazı besin zehirlenmelerinin önüne geçebiliriz Gıda zehirlenmesi tablosu gösteren kişi veya kişilerin olayı basit değerlendirmeden en yakın sağlık kuruluşuna başvurması gerekir. Gıda alırken(özellikle et) son derece titiz davranmalıyız. Özellikle güvenli olmayan yerleri sırf ucuz olsun diye seçmemeliyiz.

Besin Zehirlenmeleri-2