Hasta Düştük Gelmedin Bari Can Verende Gel…

“Yatağına yatınca; yüreğinin sesinden uyuyamıyorsan, anla ki yalnızsın.” Aziz Nesin

Geçenlerde TÜİK yani Türkiye İstatistik Kurumu 2024 yılı ülkemizdeki ölüm verilerini yayınladı. TÜİK verilerine göre ülkemizde 2024 Yılı Ölüm Nedenleri Arasında Kalp Damar Hastalıkları Birinciliği, Kanserler İkinciliği, Solunum Hastalıkları Üçüncülüğü Almış. Ölüm sayısı 2023 yılında 526 bin 416 iken, 2024 yılında 489 bin 361 olmuştur. Ölen kişilerin 2024 yılında yüzde 54,8’ini erkekler, yüzde 45.2’sini kadınlar oluşturmuş. Bin kişi başına düşen ölüm sayısını ifade eden kaba ölüm hızı; 2023 yılında binde 6.2 iken, 2024 yılında binde 5.7 olmuş. Diğer bir ifade ile 2023 yılında bin kişi başına 6.2 ölüm düşerken, 2024 yılında bin kişi başına 5.7 ölüm düşmüş. 

▪️İLLERİN DURUMU

Kaba ölüm hızının en yüksek olduğu il, 2024 yılında binde 10.4 ile Kastamonu olduğunu görüyoruz. Bu ili binde 10.0 ile Sinop, binde 9.7 ile Edirne ve Balıkesir, binde 9.6 ile Artvin izlemiş. Kaba ölüm hızının en düşük olduğu il ise binde 2.2 ile Hakkari olmuş. Bu ili binde 2.4 ile Şırnak, binde 2.9 ile Van izlemiş.

▪️BEBEK ÖLÜMLERİ

Bebek ölüm sayısı, 2023 yılında 9 bin 731 iken, 2024 yılında 8 bin 475 olmuş. Bin canlı doğum başına düşen bebek ölüm sayısını ifade eden bebek ölüm hızı, 2023 yılında binde 10.1 iken 2024 yılında binde 9.0 olduğu anlaşılıyor. Doğumdan sonraki beş yıl içinde ölme olasılığını ifade eden beş yaş altı ölüm hızı, 2023 yılında 14.7 iken 2024 yılında binde 11.1 olmuş.

▪️HASTALIK VERİLERİ

Ölümler nedenlerine göre incelendiğinde; 2024 yılında yüzde 36.0 ile dolaşım sistemi hastalıkları ilk sırada yer almış. Bu ölüm nedenini yüzde 16.3 ile iyi huylu ve kötü huylu tümörler, yüzde 15.0 ile solunum sistemi hastalıkları izlemiş. Dolaşım sistemi hastalıklarından kaynaklı ölümler alt ölüm nedenlerine göre incelendiğinde; ölümlerin yüzde 42.9’unun iskemik kalp hastalıkları, yüzde 23.9’unun diğer kalp hastalıkları, yüzde 18.3’ünün serebro-vasküler hastalıklar olduğu görülmekte. Dolaşım sistemi hastalıklarından kaynaklı ölümler illere göre incelendiğinde, 2024 yılında bu hastalıklara bağlı ölüm oranının en yüksek olduğu ilin yüzde 50.7 ile Çanakkale olduğu görülüyor. Bu ili yüzde 46.9 ile Karabük, yüzde 43.9 ile Balıkesir, yüzde 41.8 ile Çorum izlemiş. Bu hastalıklara bağlı ölüm oranının en düşük olduğu ilin ise yüzde 26.6 ile Kilis olduğu görülüyor. Bu ili yüzde 29.9 ile Van, yüzde 30.9 ile Kayseri, yüzde 31.0 ile Gümüşhane izlemiş. İyi ve kötü huylu tümörlerden kaynaklı ölümler alt ölüm nedenlerine göre incelendiğinde; ölümlerin yüzde 29.1’inin gırtlak ve soluk borusu/bronş/akciğerin kötü huylu tümörü, yüzde 8.0’ının kolonun yani kalın barsağın kötü huylu tümörü, yüzde 7.8’inin lenfoid ve hematopoetik sistemin kötü huylu tümörlerinden kaynaklı olduğu görülmekte. İyi ve kötü huylu tümörlerden kaynaklı ölümler illere göre incelendiğinde; 2024 yılında bu hastalıklara bağlı ölüm oranının en yüksek olduğu ilin yüzde 21.7 ile Ağrı olduğu görülüyor. Bu ili yüzde 21.4 ile Bingöl, yüzde 20.7 ile Ankara, yüzde 20.3 ile Van izlemiş. Bu hastalıklara bağlı ölüm oranının en düşük olduğu ilin ise yüzde 10.1 ile Kilis olduğu görülüyor. Bu ili yüzde 10.9 ile Şanlıurfa, yüzde 11.0 ile Çorum, yüzde 11.4 ile Şırnak izlemiş. 

▪️YORUM

Ölüm verilerini incelerken Yoksulluğun dibe vurduğu, dört çocuktan birisinin yatağa aç girdiği ülkemizde buna paralel olarak sağlık ve eğitimin sınıfta kaldığını unutmayalım. Bırakın sağlıklı beslenmeyi, insanlarımız hastanelerden randevu bile alamıyorlar. Parası olan sağlığına kavuşabiliyor. Parası olmayan vatandaşımız ızdırap çekerek ölüyor. 22 yılda geçim sıkıntısı yaşayan milyonlar, ihalelerine katılacak firma bulamadığı için iptal edilen kamu kurumları, okuluna gidemeyen öğrenciler varsa; hepsi 22 yıllık ekonominin yani bu talan ve yağma ekonomisinin faturasıdır. İnsanlar 17 bin lira ile geçinerek ay sonunu getirmenin derdine düşmüşken, hak ettiği yaşamı hakkıyla yaşamadığını vurgulayalım. Emekliler ek iş yapmak, öğrenciler ise hem okuyup hem çalışmak zorunda kalıyorlar. Hatta kimisinin ekonomik kriz nedeniyle üniversite eğitimini bıraktığını işitiyoruz. Kabahatin sahibi bu dikta yönetimi değil mi? Türkiye’deki insanlar da öyle bir yoksulluk oluştu ki; bu yüzden canını kıymaya başlayan insanlarımızın giderek arttığını görüyoruz. Bu ülkede işsizlik olduğu için saç kurutma makinesiyle çocuklarını ısıtmaya çalışan, diğer odada kendini tavana asarak intihar edenler. Geçinemediği için uyuşturucu bataklığına düşen ve katil olan kişiler var. İnsanlarımızı hasta düşürdünüz, ölüyorlar. Bari can verirken yanında olun! Sözlerimi Celal Güzelses Ustamızdan alınma acıklı bir Diyarbakır türküsü ile bitireyim.
Elma Al Olanda Gel (Anam)
Ayva Nar Olanda Gel
Hasta Düştüm Gelmedin (Anam)
Bari Can Verende Gel
Sevgilerimle…

Hasta Düştük Gelmedin Bari Can Verende Gel…