Uyuz Nasıl Bir Hastalık?

Cinsel yolla bulaşan hastalıklardan biri olan, ama daha çok yakın insan teması ile geçen ve çok eskiden beri bilinen romanlara ve hikâye kitaplarına geçmiş bir hastalıktan, ”uyuzdan” bahsetmeye çalışacağım. Yaşlılardan çok çocuk ve genç yaşlarda görülen bu hastalık genellikle geri kalmış ülkelerde gözlenir. Cilt enfeksiyonlarının en önemlilerinden biridir. Burada yine akılda kalacak şekilde genel kavramlardan söz edip, olanak elverdiği ölçüde terminolojiye kaçmadan anlatmaya çalışacağım. Gayemiz sağlık konusunda bilinçlenmenin yükselmesidir.Bir kişi bile bu yazıyı  okuyup davranışı ve farkında lığı olumlu yönde olursa ne mutlu bizlere..
Uyuz mikrobik bir enfeksiyon hastalığı mıdır? Mikrobikse etkeni nedir?
Evet mikrobik bir enfeksiyon hastalığıdır. Etkeni ”sarkoptes scabiei” olup, bir parazittir.
Uyuzda risk faktörleri nelerdir?
*HIV-AİDS,
*Bağışıklık sisteminin baskılanması (Tümöral hastalıklar, kemoterapi, radyoterapi v.b…),
*Çocukluk yaş grubu,
*Uyuzlu hastalarla aynı ortamda olanlar, bakım ve tedavi veren sağlık çalışanları,
*Kortizonlu her türlü ilaç kullanımı,
*Toplu yaşam,
*Yoksulluk.
Uyuz insana nasıl bulaşır?
*Her türlü doğrudan temas ve tokalaşmak,
*Cinsel temas,
*Aynı kıyafetlerin ortak kullanımı.
Kuluçka süresi ne kadardır?
Genellikle parazit alındıktan sonraki 14-21 gündür.
Uyuz nasıl oluşur? Kısaca anlatır mısınız?
Dişi parazitin kıvrımlı cilt bölgelerinden girip, derinin keratinli tabakasında her gün birkaç milimetre tüneller kazması sonucu vücudun tepkisi ile çeşitli cilt lezyonları (eritem, ödem, ikincil cilt enfeksiyonları, vezikül, ekzema, v.b.) oluşur.
Uyuzda nasıl belirtiler olur?
*En önemli belirti; geceleri ve sıcak havalarda artan (eller, parmak araları, karın, koltuk önleri, bilek, dirsek kıvrımı ile erkeklerde penis ve skrotumda, kadınlarda meme bölgelerindeki) kaşıntılardır. Kaşınma izleri, kırmızı kabarcıklar, çizgisel oyulmalar önemli bulgulardır.
*HIV-AİDS ve bağışıklığı baskılanmış hastalarda düzensiz kabuklanmalar bize yol gösteren işaretlerdir.
Uyuzu nasıl tanırız?
İyi bir öykü ve fizik muayene yanında, tüneller kazınarak alınan muayene örneği mikroskop lamına konup, üzerine yüzde 10’luk Potasyum Hidroksit ile muamele edilerek inceleme yapılmasıdır.
Uyuzun tedavisi nasıldır?
Yüzde 5 Permetrin (30 gram krem): Baş hariç tüm vücuda uygulanır. 8-14 saat sonra yıkanılır.
Yüzde 1 Lindan (30 gram merhem veya losyon): Baş hariç tüm vücuda uygulanır. 8 saat sonra yıkanılır (gebe, emzikli kadınlar ve 2 yaş altı çocuklarda uygulanmaz).
Uyuz tedavisiyle aynı dönemde tüm yatak örtü ve çarşaflar ile giysiler otomatik çamaşır makinesinde sıcak ısıda yıkanmalı veya kuru temizlemeye verilmeli, hastanın yakın çevresindekiler sanki hastaymış gibi tedavi edilmelidir.
Uyuzdan nasıl korunuruz?
Riskli ve kaşıntılı kişilerle cinsel ilişkiden kaçınılmalı, bu gibilerle yakın temasa geçilmemelidir.
Yorum ve Önerilerimiz: Uyuz hastalığı ülkemizde gerileyeceği yerde halen görülebilen, özellikle çocuklarda ve toplu yaşanılan yerlerde gözlenen bir cilt enfeksiyonudur. Yurt dışından gelen ve sayıları neredeyse dört milyonu geçen göçmenlerin sağlıklı koşullarda bakım, tedavi ve diğer hizmetlerinin zamanında yapılmaması, yetersizlikler, koruyucu hakimlik ilkelerinin yerine getril(e)memesi bu konudaki başarısızlıklarımızın önemli nedenleridir. Gece ve sıcak ortamlarda artan kaşıntı; akla öncelikle uyuzu getirmelidir.

Uyuz Nasıl Bir Hastalık?