Kasım ayında üretici ve market fiyatları ne durumda?

Türkiye Ziraat Odaları Birliği (TZOB), 20 yıldır yürüttüğü aylık üretici ve market fiyat çalışmasının Kasım 2025 sonuçlarını paylaştı. Açıklamaya göre, üretici ve market arasındaki fiyat farkı en fazla mandalinada görüldü; üretici fiyatı 6,20 TL olan mandalina, markette 30,56 TL’den satıldı. Bu fark yüzde 392,86 ile Kasım ayının en yüksek fiyat makasını oluşturdu. Mandalinayı, portakal, ıspanak, maydanoz ve havuç takip etti.

TZOB, verilerin tüm bölgelerden ve farklı satış kanallarından sahada alınarak belgelendiğini belirterek, tekil market örneklerinin ortalama fiyatı yansıtmadığını vurguladı. Açıklamada, fiyat oluşumunda rekolte, paketleme, depolama, nakliye, ihracat ve aracı kârları gibi birçok etkenin rol oynadığına dikkat çekildi.

42 ÜRÜNÜN 18’İNDE FİYAT ARTIŞI, 24’ÜNDE FİYAT DÜŞÜŞÜ

Kasım ayında markette 42 ürünün 18’inde fiyat artışı, 24’ünde fiyat düşüşü görüldü. Market fiyatı en çok artan ürün yüzde 149,5 ile pırasa oldu. Market fiyatı en çok düşen ürün ise yüzde 55 ile marul olarak kayıtlara geçti. Üretici fiyatlarında ise 34 ürünün 10’unda artış, 18’inde düşüş görüldü; 6 ürünün fiyatında değişim olmadı. Üreticide fiyatı en çok artan ürün yüzde 34,9 ile patates olurken, en çok düşüş portakalda yüzde 43,1 olarak gerçekleşti.

TZOB, fiyat değişimlerinin nedenleri arasında Adana’daki tarım işçileri grevi, erkenci mandalina hasadının aksaması ve ihracattaki daralmayı gösterdi. Mandalinadaki sert fiyat düşüşü, portakal fiyatlarını da aşağı çekti. Karnabahar ve kabaktaki arz fazlalığı fiyatları düşürürken, depoya alınan soğan ve patatesin maliyetleri arttı. Salatalık ve pırasada arz düşüşü fiyat artışına yol açtı. Kuru incirde ise yeni sezon ve düşük talep fiyatları baskıladı.

SPEKÜLATİF FİYAT OLUŞUMLARININ ÖNLENMESİ…

Öte yandan, kasım ayında gübre fiyatları aylık olarak yüzde 0,3 ile 5,6 arasında artış gösterdi. Üre gübresi son bir yılda yüzde 65,5, kompoze gübre yüzde 47,5, amonyum nitrat yüzde 45,5 oranında arttı. Süt ve besi yeminde yıllık artış sırasıyla yüzde 28 ve 29,8 oldu. Tarım ilaçları fiyatları aylık yüzde 13,6, elektrik fiyatları yıllık yüzde 12,8, mazot fiyatları aylık yüzde 2,9, yıllık yüzde 29,9 oranında yükseldi.

TZOB, üretici ile market arasındaki fiyat farkının ve girdi maliyetlerindeki artışın üretici ve tüketici üzerindeki etkilerini yakından takip ettiklerini belirterek, spekülatif fiyat oluşumlarının önlenmesine dikkat çekti.