Hem üretecek hem tüketeceğiz

ÖZKAN PEKÇALIŞKAN - ÖZEL HABER

Hükümet, binaların çatı ve cephelerine kurulacak güneş panellerinden elektrik üretilmesi için hareket geçti. Torba yasada yapılacak düzenleme ile bina çatı ve cephelerinde üretilecek elektrikle, ihtiyaç fazlası elektriğin sisteme verilerek enerji arzı ihtiyacına katkı sağlanması hedefleniyor. İlgili mevzuatta yapılacak değişiklikle çatı ve cephe tipi güneş panellerinin kullanımının daha hızlı yaygınlaşması sağlanacak. Türkiye pazarında faaliyet gösteren Seiso Enerji Sanayi ve Ticaret AŞ Yönetim Kurulu Başkan Yardımcısı İsmail Hakkı Karaca, sistemin nasıl işleyeceğini, güneş enerjisinden faydalanmak isteyenlerin ne yapması gerektiğini, maliyetin ne kadar olduğunu ve sistemin faydalarını gazetemize anlattı.

ÇATI ÜSTÜ GÜNEŞ ENERJİSİ

Panasonic firmasının 1975 yılından beri endüstriyel ve ev kullanımı için amorf güneş hücrelerinin geliştirilmesi ve erken ticari üretime başlanılmasıyla, güneş teknolojisi araştırma ve geliştirilmesine başlayan en eski kurum olduğunu belirten İsmail Hakkı Karaca, “Çatı üstü güneş enerjisi pazarı ile ilgili şu anda dünyada ve Türkiye’de ağırlık var. Bugüne kadar ki güneş yatırımları düz araziler üstüne binlerce güneş panelinden oluşan, elektrik satan sistemlerdi. Biz bu çerçevede 2 yıl içinde tüm Türkiye genelinde 3 bin megavatın üstünde güneş paneli kurduk. Bunların yüzde 99’u boş arazi üzerine kuruldu. Bu sebepten dolayı endüstriyel bir yatırım olduğu için vatandaşı çok fazla ilgilendiren bir yatırım değildi. Devlet 10 yıl boyunca garanti vererek elektriğinizi satın alıyordu” dedi.

BAŞVURU SÜRECİ SADELEŞTİ

Karaca, devletin geçtiğimiz yıldan (2017 Aralık’tan) itibaren mevzuatta bazı değişiklikler öngörmesiyle birlikte, devam eden süreç hakkında şunları söyledi: “Araziye 20 bin tane 6 bin megavatlık güneş enerjisi kurma prosedürü ile sizin çatınıza 30 tane güneş paneli kurmanızın prosedürü neredeyse aynıydı. Aynı mevzuata göre vatandaş elektrik üreten panelleri çatıya kuruyor, kendi tüketiminizi karşılayıp, fazlasını satıyordunuz ama aynı prosedüre bağlı olduğu için kimse buna katlanmıyordu ve sistem yürümüyordu. Kimse de yaptırmak istemiyordu. Maliyet çok yüksek, bürokrasi ağır, belediyeden bir takım izinler almanız gerekiyor, belediye bu izinleri vermiyordu. Fatura istiyorlardı, vergiye tabi oluyordunuz. Alacağınız 200-300 TL için defter tutmanız gerekiyordu. Bunu sadeleştirmek için Enerji Bakanlığı Müsteşarı Fatih Dönmez dedi ki; çatıya kurmayı çatıya uydu anteni kurmak kadar kolay hale getireceğiz dedi. Bunun üzerine EPDK, TEİAŞ, TEDAŞ ve kamu kurumları çalışmaya başladı. İlk etapta küçük çatı üstü sistemler için başvuru sürecini sadeleştiriyoruz dediler ve bunu da 2018 Ocak ayında açıkladılar.”

YAPI RUHSATINA GEREK YOK

Çok basit ve sadeleştirilmiş bir usulün olduğunu açıklayan Karaca, getirilen değişiklikte neler olduğunu şöyle özetledi: “Yeni süreçte, belediyeler ile ilgili herhangi bir işlem olmayacak. Önceden belediyeden yapı ruhsatı almanız gerekiyordu. Artık bunu almanıza gerek kalmayacak. Beraberinde vergi meselesi vardı. Meclise sevk edilen torba yasada da bu konu var. Kendi ihtiyacını görüp, çatı veya cephesine güneş enerjisi uygulaması yapan kişilerin vergiden, defterden ve KDV’den muaftır ibaresi yer alıyor. Şebekeye elektrik satanlar için fatura kesip para alınması gerekiyordu bu da kaldırılıyor. Paranızı hiçbir şeye ihtiyaç duymadan dağıtım şirketi size doğrudan ödeyecek. Şu andaki dolar kuruna göre 51 kuruştan elektriğinizi satabiliyorsunuz. Şebekeden şu anda 40 kuruşa elektrik alıyoruz. Satarsak 51 kuruşa satıyoruz. 40 kuruşa aldığımız elektriği 51 kuruşa satıyoruz.”

HEM ÜRETİCİ HEM TÜKETİCİ

Sistemin özellikle Ege ve Akdeniz Bölgesinde çok popüler olmasını beklediklerini belirten Karaca, “Çünkü bu bölgede çok fazla yazlık evler var. Yazın en fazla bir iki ay kullanıyor ve yılın geri kalan aylarında çatıları boş bekliyor. Bu yerler aynı zamanda güneşli güzel bölgeler arasında yer alıyor. Vatandaşlar burada kurduğu panellerden kış, ilkbahar ve sonbaharda evi kullanmadığı için bir gelir elde edecek. Sadece yazın bir iki ay güneşten kendi elektriğini sağlayacak. Fazlasını da satacak. Bu bir iş modelidir. Yazlık evler enerji santrali olacak. Dünya literatüründe ‘Proconsumer’ modeli ile bu iş nitelendiriliyor. Üretici ve tüketici aynı kişi oluyor bu sistemde. Köydeki iki tane ineğinizden sütü sağıp fazlasını satmak gibi sade ve basit bir iş olacak. Şu anda ABD, Almanya, Japonya, Çin’de de bu git gide yayılıyor” ifadelerini kullandı.

BİTCOİN’DE BİLE VAR

Blockchain sistemine de güneş enerjisi sisteminin entegre edilmeye çalışıldığına dikkat çeken Karaca, “İzmir’de 500 konutluk site içinde oturduğunuzu düşünün bu sistemi kuranlar ile kurmayanlar arasında bir ticaret oluşuyor. Bir miktar elektriği bitcoin sisteminden alabiliyorsunuz. Bu elektrik ticareti borsadaki hisse senedi gibi düşünülebilir. Almanya, ABD, Çin ve Japonya’da bu işlem uygulanıyor. Enerji ticareti şu anda revaçta ve emtia değeri olan bir sektör olarak karşımıza çıkıyor” diye konuştu.

25 YIL GARANTİLİ

Panasonic’in ürettiği HIT teknolojili güneş panellerinin dar alanda yüksek performans gösteren güneş santralları olduğunun altını çizen Karaca, “Çatılarda alan kısıtlı olduğu için elektriği maksimum seviyede elde etmek gerekiyor. Diğer panellerde aynı ölçülerde 7,5 kilovatlık bir santral kurulurken bizim panellerimizde 10 kW kurabiliyorsunuz. Binalar en az 50 yıl ömürlü tasarlanıyor. Bu yüzden 50 yıl ömrü olacak panellere ihtiyacınız var. Dolayısıyla bu 50 yıllık ömür boyunca sizin çatınızda da duracak panellere ihtiyacınız var. Bu kalitede, bu performansta, verimini kaybetmeyecek ürünlere ihtiyacınız var. Panasonic bu anlamda dünya devi bir şirket. 50 yıl boyunca ayakta kalacağına kesin gözle bakılan firmalardan bir tanesi dünyada. Bundan dolayı da boşlukta kalan bir şey değil, 25 yıl garantisi olan bu ürün için 20 yıl sonra bu firma ile bağlantı kurabilecek miyim endişesi olmayacak” ifadelerini kullandı.

5 YILDA 20 MİLYAR DOLAR YATIRIM

Türkiye’de mevzuatta bir değişiklik olmazsa yaklaşık 5 yıl içerisinde 15 bin megawatt civarında çatı üzeri sistem kurulacağını ifade eden Karaca, “Bu da tam olarak şu anlama geliyor; 15 ile 20 milyar dolar arasında bizim çatılarımıza yatırım yapılacak. Hem şehir içinde hem de yazlık beldelerde bu gerçekleşecek. Apartmanlarda şöyle bir durum var; bir sitede 40 daire var ama çatımız 500 metrekare ise bizim kuracağımız sistem tüm 40 dairenin ihtiyacını karşılayacak bir sistem değil ancak sitelerin ortak yönetimi üzerine kurulan sistemler olacak. Bu sistem çok çabuk yayılacak. 15-20 milyar dolar yatırım Türkiye’de yaklaşık beş yıl içerisinde rahatlıkla yapılabilir.

“BİNALARIN ŞEBEKE İLE BAĞLANTISI KESİLECEK”

Yatırımların ikinci adımının, binaların tamamının elektrik şebekesi ile alakası olmayacak hale getirilmesi olduğunu belirten Karaca, “Çatılarda yer alan güneş paneli ile ileride ısıtma dahil akıllı ev sistemlerinin elektrik ihtiyacı bu sistemden karşılanabilir. Doğalgaz kombilerine benzer şekilde bataryalar olacak ve çatılardaki güneş panelleri bataryaları doldurarak evdeki elektrik ihtiyacını karşılayacak. Hatta garajınızdaki arabanızı bile bu enerjiden sağlayabileceksiniz” dedi.

“SOLAR KİREMİT DAHA MALİYETLİ”

Güneş paneline alternatif olarak geliştirilen solar kiremit sisteminin geliştiricisini Tesla adına Panasonic olduğuna vurgu yapan Karaca, “Teknolojinin üretilmesi ve geliştirilmesi anlamında Panasonic’in önemli çalışmaları var. Şu an sistem paneller üzerine götürüldüğü için dünyada, ilerleyen zamanlarda müteahhitler evi projelendirirken kiremitleri inşa etmeyi düşünürlerse çok daha makul hale gelir. Herhangi bir binada mevcut kiremit sistemini söküp bu kiremitleri takmak standart güneş paneli takmaya göre çok daha pahalıdır. Maliyet önemli bir kıstas “diye konuştu.

MALİYETİ 8 YILDA GERİ DÖNÜYOR

Çatıya ya da cepheye yapılacak olan 10 KW’lık bir sistemin her şey dahil maliyetinin yaklaşık 15 bin dolar civarında olduğunu belirten Karaca, “Bu sistemin ürettiği elektriğin yaklaşık olarak yüzde 90’ının şebekeye satıldığını düşündüğümüz zaman, yılda 2 bin dolar civarında getirisi oluyor. Geri dönüşü yaklaşık olarak 8 yıl süren bir sistem. Ekonomik ömrü ise 30 yıla kadar varıyor. Ülkemizde elektrik maliyetleri yılda yüzde 20 civarında artıyor. Geçen yıl KW saati 35 kuruş civarında olan elektrik bu yıl 41 kuruşa çıkmış vaziyette. Döviz ve maliyetlerden kaynaklı artışlar nedeniyle her yıl artış olacağını hesaba katmalıyız. Bu sistem yatırımı aslında bu değişimlerden etkilenmemeyi taahhüt ediyor aslında. Bu çatı uygulamalı sistemler biraz daha son kullanıcıya yönelik sistemler” şeklinde konuştu.

solarkumbara.com

İsmail Hakkı Karaca, web tabanlı bir yazılım geliştirdiklerini belirterek şunları söyledi: “İşi kurmak isteyen kişi sisteme giriyor ve önüne gelen haritadan adresi girerek, evini buluyor ve çatıya tıklandığı zaman, sistem otomatik olarak o çatıya bir tasarım yapıyor ve karşısına bir bütçe çıkarıyor. Orada oluşacak olan maliyet, yıllık üretim miktarı ve bu üretimden alınacak olan rakamı hesaplıyor. Kişi oluşturulan sistemi beğenirse iletişim bilgilerini girerek kendisi ile iletişime geçilmesini sağlıyor. Şu anda tüm Türkiye’de ‘solar usta’ olarak isimlendirdiğimiz kurulum firmalarımızı türetmeye çalışıyoruz. En yakındaki bayiye talep iletiliyor ve hızlı bir şekilde dönüş yapılıyor. Keşif ya da kurulum için harekete geçiyor. Sistemin yaklaşık olarak yaptığı ölçümleri, ustalar yerinde net olarak gerçekleştiriyor. Bu ustalarımızın elinde akıllı cihazları ile bir kaç fotoğraf alıyorlar ve açısını ölçüyorlar. 15-20 dakika içerisinde ölçüm yapılıyor. Kurulum için karar verilirse sipariş veriliyor. Şu anda bizim hazır paket sistemlerimiz var, güneş paneli, inverter, montaj seti ve ana pano dediğimiz temel dört ekipmanı içerisinde bulunduran sistem. Sipariş verildiği anda depolarımızdan 48 saat içerisinde kurulum yapılacak olan yere ulaştırılıyor. Ortalama 5 KW’lik bir sistem 4 saat içerisinde montajı yapılıyor. Yazılımda son aşamaya gelindi. En kısa sürede hizmet vermeye başlayacak.”

SOLAR ÖĞRENCİ SİSTEMİ

İsmail Hakkı Karaca, dünyada bir örneği daha olmayan başka bir uygulama ile de çalıştıklarını belirterek, “Sistemden haberi olmayan kişiler adına, başka birisi solar kumbara sisteminde kayıt açabiliyor. Kayıt açan kişiye ayrıca bir ödeme de yapılacak. Dolayısıyla, sistemin daha hızlı yayılmasını sağlayacak bir uygulama geliştiriyoruz diyebiliriz. İşe dönüşmesinin bir anlamı yok. İlgilenen bir kişinin olması bizim için önemli. Bu yazılım da yaklaşık bir ay içerisinde devreye girecek. Burada da tabana yayılmış bir iş modeli uyguladık” diye konuştu.

Haber Merkezi