- Sağlık
- 28.04.2025 16:40
Sıcak havaların başlamasıyla dondurmaya olan talep de arttı. Diyetisyen Elif Toparlak, korona günlerinde şekerli ve katkılı dondurmalardan uzak durmak için evde dondurma yapımının püf noktalarını ve faydalarını paylaştı
ÖZKAN PEKÇALIŞKAN-ÖZEL HABER
Yaz aylarında en çok tercih edilen tatlıların başında serinletici etkisiyle dondurma geliyor. Marketlerde satılan dondurmaların çoğunda yüksek oranda katkı maddesinin yanı sıra sağlık açısından son derece zararlı olan eklenti şeker kullanılıyor. Bundan dolayı evde dondurma yapımı ve dondurma tariflerine olan ilgi her geçen gün artıyor. Evde bulunan malzemelerle kolayca sağlıklı dondurmalar yapabilmenin sırrını sorduğumuz Diyetisyen Elif Toparlak, güvenilir süt ürünleriyle, taze meyvelerle şekersiz ve katkı maddesiz hazırlanan dondurmaların yapımını ve tarifini konuştuk.
AROMASINI MEYVE VERİR
Ev yapımı dondurmada lezzet sırrının içerisinde kullanılan süt ve süt ürünleri yani yoğurt ve labne peyniri olduğuna dikkat çeken Diyetisyen Toparlak, “Süt ve süt ürünlerinin kalitesi ve tazeliği sağlıklı bir dondurma yapabilmek için çok önemlidir. Daha kıvamlı ve lezzetli bir dondurma için keçi sütü tercih edebilir veya yoğurt, labne peyniri gibi süt ürünlerini de kullanabilirsiniz. Dondurmanın aroma vericisi tabiki de hiç süphesiz meyvelerdir. Dondurmaya lezzetini verecek meyveleri seçerken taze ve mevsiminde olmalarına dikkat etmek gerekir. Bunun yanı sıra farklı tatlarda dondurmalar yapmak isterseniz bal, pekmez, gibi tatlandırıcılardan ve ceviz, badem, fındık, fıstık gibi yağlı tohumlardan da yararlanabilirsiniz” dedi.
UHT KEÇİ SÜTÜ TERCİH EDİLMELİ
Marketlerde ya da muhtelif yerlerde satılan dondurmalar gibi daha yoğun kıvamlı bir dondurma yapılmak isteniyorsa keçi sütünün tercih edilebileceğini sözlerine ekleyen Diyetisyen Toparlak, “Keçi sütü inek sütüne göre daha yağlı bir süt olduğundan inek sütünle yapılan dondurmaya göre keçi sütüyle yapılan dondurma daha yoğun kıvamlı ve lezzetli olmaktadır. Keçi sütü ile hazırlanan dondurmalar lezzet ve kıvam açısından çok daha güzel oluyor. Sizler damak zevkinize ve varsa sağlık sorunlarınıza göre dilediğiniz sütle veya süt ürünüyle dondurmanızı yapabilirsiniz. Fakat keçi sütü kullanacaksanız tercihiniz UHT keçi sütünden yana olmalıdır” diye konuştu.
ALERJİSİ OLANLAR DİKKAT ETMELİ
İnek sütüne alerjisi olan kişiler için de keçi sütünün dondurma yapımında alternatif olabileceğine dikkat çeken Diyetisyen Toparlak, “Süt alerjisinden sorumlu 2 tane protein vardır. Bunlardan birisi kazein diğeri ise beta laktoglobulindir. Keçi sütünün kazein içeriği inek sütünden düşük olduğu için kazeine bağlı inek sütü alerjisi olan kişilerin dondurma yapımında keçi sütü tercihlerinden biri olabilir. Ancak alerji beta laktoglobuline karşıysa yine tercih edilmemelidir. Keçi sütü ve inek sütü arasındaki bir diğer fark ise içerdikleri laktoz (süt şekeri) miktarıdır. Keçi sütünde inek sütüne oranla daha az laktoz bulunmaktadır. Bu sebeple laktoz intoleransı olan kişiler tarafından daha kolay tolore edilebilir. Fakat az miktarda da olsa laktoz içerdiğinden dolayı duyarlılığın kişideki şiddetine göre tüketimine de dikkat edilmesi oldukça önemlidir. Bu sebeple dondurma yapımında laktoz intoleransı olan kişilerin ilk tercihi yine badem, soya, fındık, hindistancevizi sütü gibi laktozsuz sütlerden yana olmalıdır” şeklinde konuştu.
DİŞ VE KEMİK SAĞLIĞINI GÜÇLENDİRİR
Diyetisyen Toparlak, yaz aylarında tüketildiğinde serinlemeyi sağlayan dondurmanın içerisindeki süt ve süt ürünleri sayesinde kalsiyum ve protein içerdiğini belirterek, “İçeriğine göre besin değeri değişen dondurma A, B6, B12, C, D, E, K vitaminleri ve fosfor, magnezyum, potasyum, sodyum gibi mineraller açısından oldukça zengindir. Zengin besin içeriği sayesinden bağışıklığı destekler, diş ve kemik sağlığının güçlenmesine katkı sağlar. İçerisinde bulunduğumuz süreçten dolayı dışarıdan satın aldığımız her şey artık evde yapılır oldu. Havaların ısınmaya başlamasıyla evde dondurma yapılmaya başlandı bile. Bu dönemde sağlığımıza çok daha dikkat etmemiz gerekiyor. Bu sebeple İçeriğini bilmediğimiz yoğun şekerli ve katkı maddeli dondurmalardansa katkı maddesiz ve sağlıklı ev yapımı dondurmalar ilk tercihimiz olmalıdır” ifadelerini kullandı.
ÇOCUKLARDA TÜKETİMİ KONTROLLÜ OLMALI
Özellikle çocuklarda büyüme ve kemik gelişimi için yeterli protein ve kalori alımı kadar kalsiyum alımının da son derece önemli olduğunun altını çizen Diyetisyen Toparlak, “Protein gereksinimini karşılamak adına oldukça önemli olan süt ve süt ürünleri aynı zamanda kalsiyum açısından da zengin besinlerdir. Dondurmanında ham maddesinin süt ürünleri olduğunu düşünürsek evde hazırladığımız doğal dondurmaları porsiyon kontrolü ve sıklığına dikkat ederek gönül rahatlığıyla çocuklarınıza yedirebilirsiniz. Ancak çocuğunuz 1 yaşın altındaysa ve tüm besinlerle tanışmamış ise dondurma tüketimine dikkat etmelisiniz. Böylece çocuğunuzda gelişebilecek besin alerjilerinin önüne geçmiş olursunuz” dedi.
MEYVELER BESİN DEĞERİNİ KORUR
Son olarak evde dondurma yapımının bir diğer avantajının ise dondurma içerisinde kullanılan meyvelerin besin değerlerini yitirmemesi olarak ifaden eden Diyetisyen Toparlak, sözlerini şöyle sonlandırdı: “Mevsiminde taze meyveler pişirilmeden sadece püre haline getirilip dondurulduğundan dolayı içerisindeki vitamin ve mineral kaybı en az düzeyde olmaktadır. Kıvamlı bir dondurma yapmanın en önemli püf noktalarından biri ise dondurmayı tam donmadan 1 saatte bir karıştırmaktır. Karışımı koyduğunuz kasenin ağzını streç film ile kapatıp buzluğa atın. Hava alıp dokusunun hazır dondurmalar gibi olması için mutlaka saat başı dolaptan çıkarıp karıştırın. Bu işlemi 3 defa tekrarlayın ve donmaya bırakın.”
Evde hazırlayabileceğiniz basit dondurma tarifleri
Karadutlu Dondurma
250 gram donmuş karadut
2 yemek kaşığı süzme yoğurt
2 yemek kaşığı süt
1 küçük boy donmuş muz
Rendelenmiş yarım limon kabuğu
Bir gece önceden karadutları ve muzu küçük küçük doğrayın ve dolapta dondurun. Karışımı hazırlamadan 5-10 dk önce malzemeleri biraz erimesi için dolaptan çıkarın. Yarım limon kabuğunu rendeleyin.Donmuş meyvelei, sütü , yoğurdu ve rendelediğiniz limon kabuklarını blendera koyun ve krema kıvamına gelene kadar karıştırın. Hazırlanan karışımı ağzını streçle kapatarak buzluğa koyun ve tam donmadan 1 saatte bir dolaptan çıkarıp karıştırın ve 3 defa bu işlemi tekrarlayın. Bu işlem dondurmanızın daha kıvamlı olmasını sağlayacaktır. Daha sonra tam donması için birkaç saat daha bekletin. Yemeden 5-10 dk önce çıkarmanız yeterli olacaktır. Ev yapımı sağlıklı dondurmanızı farklı sunumlar ile daha ilgi çekici hale getirebilirsiniz.
Çikolatalı Dondurma
2 yemek kaşığı süt
2 yemek kaşığı kakao
2 adet donmuş muz
1 yemek kaşığı tahin
2 adet ceviziçi
Hazırlanışı
Bir gece önceden muzları dondurun. Karışımı hazırlamadan 5-10 dk önce muzları erimesi için dolaptan çıkarın. Dondurma için gerekli tüm malzemeleri blenderda krema kıvamına gelene kadar karıştırın. Hazırlanan karışımı ağzını streçle kapatarak buzluğa koyun ve tam donmadan 1 saatte bir dolaptan çıkarıp karıştırın ve 3 defa bu işlemi tekrarlayın. Bu işlem dondurmanızın daha kıvamlı olmasını sağlayacaktır. Daha sonra tam donması için birkaç saat bekletin. Yemeden 5-10 dk önce çıkarmanız yeterli olacaktır. Ev yapımı sağlıklı dondurmanızı farklı sunumlar ile daha ilgi çekici hale getirebilirsiniz.
Çilekli Dondurma
1 yemek kaşığı labne peyniri
2 yemek kaşığı yoğurt
10-12 adet donmuş çilek
1 adet donmuş muz
(Tatlandırmak için dilerseniz 1 tatlı kaşığı bal ilave edebilirsiniz.)
Bir gece önceden doğramış olduğunuz çilekleri ve muzu küçük küçük doğrayın ve buzlukta dondurun. Karışımı hazırlamadan 5-10 dk önce donmuş çilekleri ve muzu biraz erimesi için çıkartın. Daha sonra labneyi , yoğurdu, donmuş çilekleri ve muzu blendera koyun ve krema kıvamına gelene kadar karıştırın. Hazır olan karışıma dilerseniz çilekleri minik minik doğrayıp koyabilirsiniz. Hazırlanan karışımı ağzını streçle kapatarak buzluğa koyun ve tam donmadan 1 saatte bir dolaptan çıkarıp karıştırın ve 3 defa bu işlemi tekrarlayın. Bu işlem dondurmanızın daha kıvamlı olmasını sağlayacaktır. Daha sonra tam donması için birkaç saat bekletin. Yemeden 5-10 dk önce çıkarmanız yeterli olacaktır. Ev yapımı sağlıklı dondurmanızı farklı sunumlar ile daha ilgi çekici hale getirebilirsiniz.
Limonlu Dondurma
Malzemeler
2 adet limon
1 adet limon kabuğu
2 yemek kaşığı yoğurt
(İsteğe göre 1 tatlı kaşığı bal ilave edebilirsiniz.)
Hazırlanışı
Limonları küçük parçalar halinde kesin. 1 adet limonun kabuğunu rendeleyin. Dilimlenmiş limonları ve rendelenmiş kabukları bir gece önceden buzluğa koyun ve dondurun. Karışımı hazırlamadan 5-10 dk önce malzemeleri buzluktan çıkarın. Hafif eriyen limonları, rendelenmiş kabukları ve yoğurdu blenderdan geçirin. Pürüzsüz kıvam alana kadar iyice karıştırın. Hazırlanan karışımı buzluğa atın ve tam donmadan 1 saatte bir karıştırın. Bu işlemi 3 defa tekrarlayın. Bu işlem dondurmanızın daha kıvamlı olmasını sağlayacaktır. Daha sonra tam donması için birkaç saat bekletin. Yemeden 5-10 dk önce çıkarmanız yeterli olacaktır. Ev yapımı sağlıklı dondurmanızı farklı sunumlar ile daha ilgi çekici hale getirebilirsiniz.