- Sağlık
- 31.07.2025 17:19
10 yıllık dev araştırma, aşırı işlenmiş gıdaların kansere etkisini gözler önüne serdi. Uzmanlar uyarıyor: Günlük alışkanlıklarınızı gözden geçirin!
Bilim dünyasından gelen yeni bir araştırma, market raflarını süsleyen birçok hazır gıdanın sağlığımızı ciddi şekilde tehdit ettiğini bir kez daha gözler önüne serdi. ABD'de 10 yıl süren geniş çaplı bir çalışmaya göre; sosis, hamburger, gazlı içecek ve tatlı atıştırmalık gibi aşırı işlenmiş gıdalar, akciğer kanseri riskini yüzde 41 oranında artırıyor.
Chongqing Üniversitesi’nde görev yapan bilim insanlarının yürüttüğü ve ses getiren bu çalışmada, 100 binden fazla Amerikalı ortalama 10 yıl boyunca takip edildi. Katılımcıların yaş ortalaması 63’tü. Süreç sonunda yaklaşık 2 bin kişide akciğer kanseri geliştiği görüldü. Veriler, en fazla aşırı işlenmiş gıda tüketen bireylerde, bu kanser türüne yakalanma ihtimalinin yüzde 41 oranında daha yüksek olduğunu ortaya koydu.
Aşırı işlenmiş gıdalar (Ultra Processed Foods - UPF), yalnızca tek bir üretim adımından geçmeyen, endüstriyel işlemlerle defalarca dönüştürülmüş ve bolca katkı maddesi içeren ürünler olarak tanımlanıyor. Bu ürünlerde;
gibi içerikler sıklıkla kullanılıyor. Bu maddeler, ürünlerin raf ömrünü uzatmak ve tat-doku kalitesini yapay olarak artırmak amacıyla tercih ediliyor.
En sık tüketilen aşırı işlenmiş gıdalar arasında ise:
yer alıyor. Kısacası marketten aldığınız birçok “hazır” ürün, farkında olmadan sizi kansere bir adım daha yaklaştırıyor olabilir.
Araştırma sadece ABD ile sınırlı değil. Aynı zamanda İngiltere’deki tüketim alışkanlıkları da analiz edildi. Sonuçlar, Birleşik Krallık’ın, ABD’den sonra dünyada en fazla aşırı işlenmiş gıda tüketen ikinci ülke olduğunu gösteriyor. Üstelik ortalama bir İngiliz’in günlük diyetinin yarısından fazlası bu ürünlerden oluşuyor.
Araştırmaya katılan bireylerin, günde ortalama 3 porsiyon aşırı işlenmiş gıda tükettiği; bazı bireylerde ise bu sayının 6 porsiyona kadar çıktığı tespit edildi.
Araştırmacılar, elde edilen bulguların sigara kullanımı gibi değişkenlerle birlikte değerlendirildiğini ancak sigara içme sıklığının net olarak analiz edilmediğini belirtiyor. Bu nedenle, doğrudan bir nedensellik kurulamasa da sonuçlar ciddi uyarılar barındırıyor.
Çalışma gözlemsel nitelik taşıyor ve "doğrudan kanser yapar" gibi bir yargı ortaya koymuyor. Ancak aşırı işlenmiş gıda tüketiminin, uzun vadeli sağlık risklerini ciddi oranda artırdığı yönündeki görüşler gün geçtikçe güç kazanıyor.
Chongqing Üniversitesi’nden Dr. Kanran Wang, bulgulara dair şu uyarıyı yapıyor:
“Farklı coğrafyalarda ve topluluklarda yapılacak yeni çalışmalarla bu sonuçların pekiştirilmesi gerekiyor. Ancak şu anda elimizdeki veriler bile, aşırı işlenmiş gıda tüketimini azaltmanın sağlığımız açısından ne kadar kritik olduğunu açıkça gösteriyor.”
Birçok kişi hâlâ “aşırı işlenmiş” kavramının neyi kapsadığını bilmiyor. Ancak uzmanlara göre bu ürünlerin paketini çevirdiğinizde, içinde anlamını dahi bilmediğiniz onlarca katkı maddesi varsa, sağlığınız tehlikede olabilir.
Araştırma sonuçları, saygın bilim dergisi Thorax’ta yayımlandı ve dünya genelinde yankı uyandırdı. Şimdi gözler, bu bulguların küresel sağlık politikalarına yansıyıp yansımayacağında...
Kaynak : HABER MERKEZİ