Her milletin bağımsızlık mücadelesinde dönüm noktaları vardır. Türkiye Cumhuriyeti için bu dönüm noktalarından biri de 1 Temmuz 1926 tarihinde yürürlüğe giren Kabotaj Kanunu’dur. Bu yasa, Türkiye’nin kendi denizlerinde tam egemenliğini kazanmasının ve deniz ticareti ile ulaşımını yabancıların kontrolünden kurtarmasının en somut adımlarından biridir. Her yıl 1 Temmuz günü “Kabotaj ve Denizcilik Bayramı” olarak kutlanmakta; bu önemli gelişme anılmakta ve denizciliğin önemi vurgulanmaktadır.
Kabotaj, bir ülkenin kendi limanları ve kıyıları arasında deniz taşımacılığını yalnızca kendi vatandaşlarına veya kendi bandıralı gemilere tanıması anlamına gelir. Osmanlı İmparatorluğu döneminde kapitülasyonlar sebebiyle yabancı gemiler, Türk denizlerinde rahatça ticaret yapabiliyor; Türk denizciliği ve ticareti büyük zarar görüyordu. Lozan Antlaşması’yla bu haksız uygulamalara son verilmiş, ardından 1 Temmuz 1926’da çıkarılan Kabotaj Kanunu ile Türkiye, denizlerinde tam egemenlik hakkını fiilen hayata geçirmiştir.
Kabotaj Kanunu, yalnızca bir ekonomik düzenleme değil, aynı zamanda milli bağımsızlığın simgesi olmuştur. Bu yasa sayesinde Türk denizciliği yeniden canlanmış, yerli gemi işletmeciliği ve deniz taşımacılığı gelişmeye başlamıştır. Aynı zamanda balıkçılık, liman işletmeciliği ve denizcilik eğitimi gibi alanlarda da ilerleme kaydedilmiştir. Bu gelişmeler, Türkiye’nin hem ekonomik hem de stratejik anlamda daha güçlü bir konuma gelmesini sağlamıştır.
1 Temmuz Kabotaj ve Denizcilik Bayramı, sadece bir yasa değişikliğinin yıl dönümü olarak değil; aynı zamanda denizcilik bilincini yaygınlaştırmak, deniz sevgisini aşılamak ve denizcilik kültürünü güçlendirmek amacıyla da kutlanır. Bu özel günde liman kentlerinde çeşitli törenler, yarışmalar, denizcilik sergileri ve gösteriler düzenlenir. Halkın denize olan ilgisi artırılmaya çalışılır, genç nesillere denizciliğin önemi anlatılır.
Mustafa Kemal Atatürk’ün “Denizciliği Türk’ün büyük milli ülküsü olarak düşünmeli ve onu az zamanda başarmalıyız.” sözü, denizciliğe verilen önemi en özlü biçimde ifade eder. Türkiye’nin üç tarafı denizlerle çevrili olmasına rağmen, denizcilik uzun süre ihmal edilmişti. Kabotaj Bayramı vesilesiyle bu eksikliklerin giderilmesi ve Türkiye’nin deniz gücünün artırılması gerektiği bir kez daha hatırlanır.