Büyük Selçuklu Devleti’nin Kuruluşu

Selçukluların ilk atası olarak bilinen Dukak, Oğuz Devleti’nde Kınık boyunun beyi olarak subaşılık görevini üstlenen bir kişidir. Subaşı unvanının Yabgu’dan sonraki en önemli unvan olduğunu bilmek gerekir. Bu da Oğuz Devleti için Dukak’ın önemli bir kişi olduğunu görmemizi sağlamaktadır. Dukak öldükten sonra subaşılık görevini Selçuk yürütmüştür.

Selçuk’un arası Oğuz Devleti’nin Yabgusu ile oldukça iyiydi. Bu durum kendisine karşı bir kıskançlığın doğmasına ve muhalefetin oluşmasına sebebiyet verdi. Bu muhalefetin içinde Yabgu’nun eşi de olunca iş iyice içinden çıkılmaz bir hal aldı. Bunun üzerine Selçuk ülkede kendisi için bir gelecek görmeyerek Cend şehrine gidip oraya yerleşti. Burada kendisine bağlı 500 ila 1000 kişi kendisine eşlik etmekteydi. Selçuk burada Samanoğulları ile iyi ilişkiler kurarak onlara çeeşitli hizmetlerde bulundu. Selçuk Bey’in dört oğlu bulunmaktaydı. Bu oğullarından Mikail vefat edince Tuğrul ve Çağrı kardeşler yetim kalmıştır.

Tuğrul ve Çağrı beyler Karahanlı Devleti’ne sığınmak durumunda kalmışlardır. Bunun sebebi ise çevredeki ülkelerin kendilerine düşmanca tutum beslemesinden ötürüdür. Ancak bu gelişme de kendileri açısından iyi sonuçlanmayacaktır. Karahanlı hükümdarı Buğra aslında Tuğrul ve Çağrı beyleri esir alma planı yapmaktadır. Bu planı tam olarak başarılı olamamıştır. Buğra Han yalnızca Tuğrul Bey’i esir alabilmiştir. Bunun üzerine Çağrı Bey kendisine bağlı birlikleri Karahanlılar üzerine sürerek Buğra Han’ı mağlup etmiş ve kardeşi Tuğrul Bey’i esaretten kurtarmıştır.

Tuğrul ve Çağrı beylerin amcası olan Arslan Yabgu, Gazneli Sultan Mahmut tarafından hileli bir şekilde hapsedilince Selçuklu ailesinin yönetimi Tuğrul ve Çağrı beylere kalmıştır. Selçuklu Ailesi diğer devletlere nazaran Gaznelileri daha zayıf gördüğünden Horosan’a girmişlerdir. Bunun üzene Gaznelilerin kendi üzerlerine gönderdiği orduyu yenmiştir. Gazneliler elçi yollamış ve anlaşma sağlanmıştır. Burada önemli olan Gaznelilerin elçi göndermesi ve Selçuklu Ailesi’ni bir devletmiş gibi muhattap almalarıdır.

Bu anlaşmayı ilerleyen zamanda bozan Selçuklular Gazne kasabalarını yağmalamaya başlamışlardır. Bunun üzerine Gazne Sultanı Mesud Selçukluların üzerine yine bir ordu göndermiş ve Dandanakan Savaşı yaşanmıştır. Bu savaş sonucunda Selçuklu Devleti kurulmuş, Gazneliler ise yıkılma sürecine girmiştir. Selçukluların ilk hükümdarı da Tuğrul Bey olmuştur.

Büyük Selçuklu Devleti’nin Kuruluşu