PRP (Trombositten Zengin Plazma) ve Tedavi Yöntemleri

Son yıllarda adından en çok bahsettiren yeni bir tedavi yöntemi de trombositten zengin plazma (PRP) uygulamasıdır. PRP (Platelet Rich Plasma), kandaki trombositlerin bazı laboratuvar yöntemleri sonrasında yüksek konsantrasyonlarda (yoğunluklarda) hasarlanmış dokuya uygulanması olarak bilinmektedir. Trombositler yüksek konsantrasyonlarda dokuya uygulandığında, doku onarımı açısından olumlu etkisi olan “büyüme faktörleri” salgılanma süreci başlar ve bunun sonucu olarak da; dokunun iyileşme süreci ve doku rejenerasyonu (yenilenmesi) hızlanmaktadır. Bu nedenle trombositten zengin plazma (PRP) tedavisi, ağız ve diş sağlığını ilgilendiren uygulamaları, ortopedik ve travma ameliyatları, estetik (plastik cerrahi) ameliyatlar, kozmetik işlemlerde, yanıklar ve sporla ilgili yaralanmalar gibi çok çeşitli sağlık sorunlarının tedavisinde yaygın olarak kullanılmaktadır. Yapılan bilimsel çalışmalarda, trombositten zengin plazma (PRP) tedavisinin, spor yaralanmaları ve benzeri sporcu sağlığı sorunları için bir etkin tedavi yöntemi olarak önemli bir rol oynadığını gösterilmektedir.

Trombosit adı verilen hücreler kanın pıhtılaşma olayından sorumludur. Trombositler kanın pıhtılaşma fonksiyonuyla birlikte, zarar görmüş hücrelerin onarımını desteklemeye yardımcı olan bazı rejeneartif (yenileyici) fonksiyonlarda da görev almaktadır. Trombositten zengin plazma (PRP), hasar görmüş veya yaralanmış dokunun iyileşme sürecini ve doku yenilenmesi mekanizmalarını olumlu yönde etkilediği için birçok cerrahi işlemde tedavi şansını arttırabilmesi söz konusudur. Trombositten zengin plazma (PRP) uygulaması 1990’lı yılların başlarında kullanılmaya başlanmış ve o zamandan beri farklı klinik alanlarda ve çok çeşitli sağlık sorunlarının tedavisinde kullanımı için çeşitli araştırma çalışmaları yapılmıştır. Trombositler, PRP’nin temel unsurlarıdır ve doku iyileşmesini ve yeni damar oluşumunu uyarırlar. PRP, yüksek miktarda trombosit içerir ve bu trombositlerden kaynaklanan büyüme faktörleri sayesinde iyileşme sürecini hızlandırır. PRP’nin içeriğinde trombosit kaynaklı büyüme faktörleri (PDGF), dönüştürücü büyüme faktörü-beta (TGF-b), vasküler endotelyal büyüme faktörü (VEGF) ve epitelyal büyüme faktörü (EGF) gibi faktörlerin bulunması nedeniyle doku rejenerasyonunu (yenilenmesi) üzerinde olumlu etkileri olduğu gözlemlenmektedir.

Trombositten zengin plazmanın (PRP) üretimi oldukça kolaydır ve hastanın kendi kanından elde edildiği için kullanımı güvenlidir ve uygun sistemler kullanıldığı sürece hastane veya muayenehane ortamlarında elde edilerek, hastanın tedavisi sağlanabilir. Son yıllarda özellikle spor yaralanmaları ve ortopedi alanında etkili olabildiğini gösteren birçok bilimsel araştırma çalışma bulunmaktadır. Örneğin, akut (ani gelişen) kas yaralanmalarının iyileşme sürecini hızlandırdığı ve kronik (uzun süreli ve tekrarlayan) tendon yaralanmalarının tedavisinde faydalı olduğu belirtilmektedir. Ayrıca; omuz, diz, el bileği, dirsek ve ayak bileği gibi eklemleri ilgilendiren birçok ortopedik sorunlarda da trombositten zengin plazma (PRP) tedavisinin hasta adına önemli avantaj sağlayabileceği düşünülmektedir. Bu nedenle, bu tedavi yönteminin sporcularda ve ortopedi alanında yaygın olarak kullanılabileceği öngörülmektedir.

Sonuç olarak, yapılan bilimsel çalışmalardan elde edilen veriler göz önüne alındığında; trombositten zengin plazma (PRP) tedavisinin son yıllarda tıbbın birçok alanında kullanılabilen önemli bir tedavi yöntemi haline geldiğini ifade etmek mümkündür. Bu nedenle tıp dünyasında yoğun ilgi çekmekte ve çeşitli alanlarda kullanımına ilişkin yeni çalışmalar da yapılmaktadır. Ayrıca, hem hastane hem de muayenehane ortamlarında uygun yetkilerle ve oldukça basit bir laboratuvar işlemiyle elde edilebilmesi, bu tedaviye hastanın erişilebilirliğinin önünü açmaktadır. Ayrıca trombositten zengin plazma tedavisinin bulaşıcı hastalık riski olmadığı için güvenli bir uygulama olduğu da raporlar ve çalışmalarla kanıtlandığından, tıp, diş hekimliği ve kozmetoloji (kozmetik dermatoloji) alanlarında kullanımı giderek yaygınlaşmaktadır. Doku onarımı ve tedavi süreçlerini hızlandırabileceğini ve iyileşme sürecini destekleyebileceğini gösteren trombositten zengin plazma (PRP) tedavisi konusunda yapılacak yeni bilimsel çalışmalar, bu tedavi yönteminin daha da yaygın bir şekilde birçok klinik alanda kullanılabilmesini mümkün kılacaktır.

PRP (Trombositten Zengin Plazma) ve Tedavi Yöntemleri