Sporcu Sağlığı ve Su Metabolizması

Üst düzey bir sportif performans için, sporcunun yeterli ve dengeli beslenmesi gereklidir. İdeal sportif potansiyele ulaşmak için sadece uygun bir egzersiz programını uygulanarak değil ama aynı zamanda sağlıklı bir diyet programını takip etmek de çok önemlidir. Spor bilim dünyasında pek çok bilimsel çalışmanın gösterdiği gibi, sportif performans açısından başarılı olmak isteyen her sporcu için sağlıklı beslenmekle birlikte düzenli olarak yeterli miktarda su tüketimi de vazgeçilmezdir.

Egzersiz yaparken sporcunun vücudundan belirli bir miktar su ve mineral kaybetmesi kaçınılmazdır. Bu kayıp sporcunun performansı ve sağlığı için oldukça hassas bir denge oluşturur çünkü egzersiz sırasında yüzde 2 oranında su kaybı atletik performansı olumsuz etkileyebilir. Dehidrasyon ( su yetersizliği, susuzluk) durumunda vücutta bazı fizyolojik değişiklikler gözlenir. Vücut ısısı yükselir ve su yetersizliğine bağlı olarak ter üretimi de azalır. Kan basıncı değişiklikleri, kas krampları ve yorgunluk belirtileri su kaybı yaşayan sporcularda çok sık rastlanabilecek fizyolojik değişimlerdir. Böyle durumlarda, kaybedilen su ve minerallerin geri kazandırılabilmesi, atletik performansla ilgili kimyasal reaksiyonların düzenlenebilmesi ve sporcuların maksimum fiziksel performanslarını gösterebilmeleri için fiziksel aktivite öncesinde, sırasında ve sonrasında su tüketimi çok büyük önem taşımaktadır.

Maksimum atletik performansa ulaşmak, herhangi bir sporcu için birincil hedeftir. Bu nedenle sporcu içeceklerinin kullanımı sporcular arasında popülerdir. Antrenmanlar ve yarışmalar sırasında sporcular vücutlarından belli miktarda su ve elektrolit kaybının, su ve spor içeceği tüketimi oldukça uygun bir seçenek olarak değerlendirilmektedir.

Yeterli su tüketiminin sportif performans üzerinde etkilerini gösteren klinik çalışmaları inceleyen Nuriye Bayar’ın yaptığı araştırmalarda, sporcu içeceklerin veya elektrolitli içeceklerin egzersiz sırasında kaybedilen suyu, elektrolitleri (mineralleri) ve enerjiyi yenilemeye yardımcı olduğu dikkat çekicidir. Bu içecekler genellikle bir enerji artırıcı karbonhidrat kaynağı ile birlikte dehidrasyonla (susuzluk) mücadeleye, glikojen depolarını doldurmaya ve yorgunluğu geciktirmeye yardımcı olduğu ve potasyum, sodyum, magnezyum ve kalsiyum dengesini sağlamak adına sporcunun metabolik dengesine katkı verdiğini ortaya koymaktadır.

Özellikle uzun süren ve yoğun geçen sportif yarışmalar, zorlu bir antrenman sonrasında ortaya çıkan susuzluk gidermek için ve sporcuların metabolik dengelerinin düzenlenebilmesi için spor içeceklerinin tüketimi son yıllarda artış göstermektedir. Su, elektrolit ve karbonhidrat desteği sağlamayı amaçlayan sporcu içecekleri, birçok profesyonel sporcu ve aktif yetişkinler için tercih edilen bir içecek olarak yaygın kullanım alanı bulmaktadır.

Uzun süreli sportif aktivitelerin öncesinde ve sportif aktiviteler süresince her 15 dakikalık aralıklarla tüketilen sporcu içecekleri sporcuların aslında daha etkin, daha uzun oynamasına yardımcı olduğu düşünülürse, fiziksel aktivitelerde su metabolizmasını dengede tutabilmek için sporcu içeceklerinin tüketilmesinin sağlıklı spor adına önem taşıdığı gözden uzak tutulmamalıdır.

Sporcu Sağlığı ve Su Metabolizması