Sütü Isıt, Betonu Karıştır, Zarar Servise Hazır!

Belediyeler darboğazda…
Kasada para yok, SGK primleri gecikmeli ödeniyor, işçi maaşları güç bela çıkarılıyor.
Bir yandan çark dönsün diye kredi, borç, kaynak aktarımı peşinde koşuluyor; diğer yandan Sayıştay raporları, bu çarkın neden dönmediğini tokat gibi yüzümüze çarpıyor.
İzmir Büyükşehir Belediyesi ve iştiraklerinin 2024 Sayıştay denetim raporları açıklandı. Okuyunca insanın aklına şu soru geliyor: “Bu kadar zararı, bu kadar yanlış hesabı kim, nasıl açıklayacak?”

Beton döküldü ama hesap tutmadı

İzmir Büyükşehir Belediyesi’nin iştiraki İZDOĞA’da işler karışık. Atık toplama merkezinin devralınmasında yapılan yanlış hesap, şirkete yarım milyon lira fazladan ödeme çıkarmış.
Ama bu sadece başlangıç…
İZDOĞA, ticari esaslara aykırı şekilde özel bir şirketten tesis devralıyor, maliyet hesabı yapılmadan 26 milyon liraya imza atıyor, sonuç?
29 milyon lira zarar.
Bu zarar, bir beton duvarın altına gömülmedi. Bu zarar, İzmirlinin cebinden, belediyenin kaynaklarından çıktı.
Üstelik bir de üstüne kaynağı belirsiz bir milyon lira nakit para şirkete elden yatırılmış.
Sayıştay açık açık diyor: “Bu para tahsilat sayılamaz.”
Yani izahı olmayan bir milyon TL... Hani şu “nereden geldiği belli değil ama geldi işte” türünden.

Kapsam dışı maaşlar, kapsamı aşmış

Bir başka Sayıştay bulgusu:
İZDOĞA’da kapsam dışı personele yapılacak zam oranı %50-55 arası belirlenmiş.
Ne olmuş biliyor musunuz?
76 personele “keyfi” şekilde bu oranın da üzerinde zam yapılmış.
Şirket kasasından 462 bin lira yersiz ödeme çıkmış.
Yönetim kurulu kararı var, ama genel müdür talimatı daha ağır basmış.
Belediye şirketleri, yasalara değil “talimatlara” göre yönetilmeye başlanmış artık.

Süt bile pahalı alınmış

İZ-TARIM raporu da bir o kadar ilginç.
Şirketin kendi bünyesinde çalışan avukatlar var ama dışarıdan bir avukata hiçbir iş yapmadan 424 bin lira ödeme yapılmış.
Bu da yetmezmiş gibi, piyasadan çok daha yüksek fiyata süt alımı yapılmış.
Sayıştay’ın hesabına göre bu işin zararı 16 milyon lira.
Yani halkın sütü, artık sadece çocuklara değil, yanlış yönetime de gidiyor.
Üstelik şirket zarar ediyor, Büyükşehir Meclisi 400 milyon TL sermaye artışıyla yeni kaynak aktarıyor.
Yani bir yanda zarar, bir yanda kurtarma operasyonu.

Kentsel dönüşümde “yetkisiz devir”

İşin bir diğer can alıcı tarafı, İzmir’in kanayan yarası olan kentsel dönüşüm projeleri.
Sayıştay, İZBETON’un belediye izni olmadan bu projeleri kooperatiflere devrettiğini söylüyor.
Hem de bu kooperatiflerin müteahhitlik yetkisi olmamasına rağmen!
Projeler gecikiyor, hak sahipleri mağdur oluyor, belediye kira yardımı ödemeye devam ediyor.
Yani kamu zararı büyüyor, vatandaşa “sabır” düşüyor.

Belediyeler darboğazda, ama neden?

Bugün İzmir’de sadece Büyükşehir değil, ilçe belediyeleri de aynı krizde.
Buca Belediyesi personel giderlerini yasal sınırın üzerine çıkarmış.
Otopark fonu, yani vatandaştan alınan paralar, olması gereken yatırım yerine cari harcamalara gitmiş.
Konak Belediyesi AB projesinde fazla ödeme yapmış, sonradan geri almış ama iş işten geçmiş.
Mali disiplinsizlik, artık istisna değil, kural olmuş.

Beton değil, sistem dökülüyor

Bugün İzmir’de yaşanan tablo sadece bir şehrin değil, bir sistemin çürümesinin özeti.
Belediyeler mali darboğazda evet, ama bu darboğazın sebebi sadece gelir yetersizliği değil.
Yanlış yönetim, denetimsizlik, “nasıl olsa kimse sormaz” rahatlığı…
İzmirli sabah işe giderken otobüs beklerken ESHOT’un zararını ödüyor,
Süt alırken İZTARIM’ın hatasını,
Su faturasını öderken İZDOĞA’nın yanlış hesabını finanse ediyor.
Beton dökülüyor ama hesap tutmuyor.
Sayıştay yazmış, rakamlar ortada.
Soru şu:
Bu şehirde yönetenler, artık “hesap” vermeyi öğrenmeye niyetli mi?

Sütü Isıt, Betonu Karıştır, Zarar Servise Hazır!