Sayıştay’dan İZDOĞA raporu: Aykırı devir işlemi Sayıştay’a takıldı!   

HAYRİYE GÜLPERİ TİBİN - Sayıştay Başkanlığı tarafından hazırlanan Sayıştay Raporları belli oldu. Buna göre İzmir Büyükşehir Belediyesi iştiraklerinden İZDOĞA A.Ş. için hazırlanan İZDOĞA İzmir Büyükşehir Belediyesi Çevre Korunması İyileştirilmesi Müşavirlik ve Proje Hizmetleri Ticaret ve Sanayi Anonim Şirketi 2024 Yılı Sayıştay Düzenlilik Denetim Raporu açıklandı. Raporda, İZDOĞA’nın ticari işletmenin kısmen devri sözleşmesi ile devraldığı atık toplama merkezindeki saha betonu ve çevre duvarı için hatalı hesaplama yapıldığı öğrenildi.

YANLIŞ HESAP BİNLERCE LİRAYA MAL OLDU

Raporda yer alan verilere göre, devir alınan bina ve müteferrik işler için hesaplama yapılırken alan ve hacimler ile ilgili varlıkların birim maliyetlerinin yanlış hesaplanması sonucu 501 bin 886 lira fazladan ödeme yapıldı. Ayrıca raporda, şirket tarafından söz konusu alacakla ilgili 3 Şubat 2025 tarihinden itibaren icra takibi başlatılmış olmasına karşın alacağın tahsil edilemediği, şirketin konuyla ilgili süreci takip etmesi gerektiği kaydedildi.

KAYNAĞI BELİRSİZ PARA

Sayıştay Raporunda şirket çalışanı olan ve olmayan kişilerin yurt ii ve yurt dışında yaptığı ulaşım ve konaklama giderlerinin herhangi bir görevlendirme ya da yönetim kararı olmadan şirket bütçesinden ödendiği kaydedildi. Ayrıca kaynağı belirsiz olarak nitelendirilen ödemenin de yer aldığı raporun ilgili kısmında şu ifadelere yer verildi: “(…) Büyükşehir Belediyesi tarafından geldiği iddia edilen ve nakit olarak Şirket yetkilileri ile birlikte Şirketin banka hesabına yatırılan Tutarın Vergi Usul Kanununun Mükerrer 257’inci ve Genel Tebliğ hükümleriyle bağdaşmadığı açıktır. Nakit olarak elden Şirket çalışanı tarafından yatırılan 1.000.000,00 TL kaynağı belli olmayan para olarak değerlendirildiğinden dolayı tahsilat olarak kabul edilemez. Şirket Yönetiminin söz konusu iş ve işlemlerde ihmali olan personeller ile ilgili hukuki ve idari işlem başlatması, 1.000.000,00 TL’nin kaynağı belli olmadığı için tahsilat olarak kabul edilmemesi nedeniyle 1.581.388,08 TL (1.000.000,00+581.388,08) tutarın tahsiliyle ilgili gerekli sürecin işletilmesi sağlanmalıdır.”

29 MİLYON LİRALIK ZARAR

İZDOĞA tarafından, ticari esaslara aykırı olarak özel bir şirketten tesis devralması konusu da raporda yer aldı. Bilgilere göre, şirketin özel bir geri dönüşüm teisis devralması kararı alındı ve sonrasında ticari işletmenin kısmen devri sözleşmesinin imzalandı. Söz konusu sözleşme kapsamında devir konusu unsurlar 26 milyon 141 bin 16 lira 13 kuruşa devralındı. Ancak söz konusu devirden İZDOĞA’nın 20 milyon 735 bin 767 lira 45 kuruş zarar ettiği kaydedildi. Raporun ilgili kısımlarında şunlar kaydedildi: “(…) Ancak yapılan incelemede Belediyenin %74,04, belediye şirketinin %25,96 oranında sahip olduğu Şirketin maliyet/kar analizi gibi hesapları yapmadan alınan yönetim kurulu kararı doğrultusunda söz konusu devralma işleminin gerçekleştirildiği görülmüştür. Nitekim devralınan tesisin gerçekleştirdiği faaliyetlere ilişkin olarak kar/zarar durumu incelendiğinde 2023 yılında ilgili tesisin gerçekleştirdiği faaliyetler sonucu 12.473.840,63 TL gelir elde ettiği bunun karşılığında 42.209.608,08 TL gidere katlandığı, dolayısıyla ilgili faaliyetten sadece 2023 yılı içerisinde 29.735.767,45 TL zarar ettiği görülmüştür. (…) Sonuç olarak, sermayesi belediye kaynakları kullanılarak finanse edilen Şirketin yeni bir iş kolunda işletme devralırken herhangi bir karlılık, maliyet analizi yapılmaksızın işletmeyi devralması, faaliyetlerinden de zarar etmesinin Şirketin basiretli bir iş adamı gibi hareket etmediğini göstermektedir. Şirket yeni yönetiminin şirketin hak ve menfaatleri doğrultusunda 2023 yılında meydana gelen 29.735.767,45 TL zarar tutarını sorumlularından tahsilini sağlamalıdır.”

KAPSAM DIŞI PERSONELE ZAM

Raporda, kapsam dışı statüde çalışan personele, yönetim kurulu kararına aykırı olarak farklı oranlarda zam yapılması da yer aldı. Buna göre, kapsam dışı personel ücretlerine yüzde 50 ile yüzde 55 oranları arasında artış yapılması kararı alınmasına karşın bazı çalışanlara yüzde 55 oranının üzerinde artış yapıldığının görüldüğü kaydedildi. Söz konusu raporda, Genel Müdür talimatıyla 76 personele yüzde 55’in üzerinde zam yapılmak suretiyle 462 bin 48 lira 59 kuruş yersiz ödeme yapıldığı saptandı. Raporun ilgili kısmında şu ifadelere yer verildi: “ (…) Şirketin 26.01.2024 tarih ve 4 sayılı yönetim kurulu kararı ile “Kapsam dışı statüde çalışan personellerin ücretlerine 01.01.2024 – 30.06.2024 dönemi için %50 ila %55 oranında zam uygulanması için Genel Müdüre yetki verilmesine” karar verilmiştir. Anılan yönetim kurulu kararı ile 01.01.2024 – 30.06.2024 dönemi için geçerli olmak üzere kapsam dışı personelin ücretlerine %50 ile %55 oranları arasında artış yapılması kararlaştırılmış iken Genel Müdür talimatıyla 76 personele %55’in üzerinde zam yapılmak suretiyle 462.048,59 TL yersiz ödenmiştir. Şirket yönetim kurulu kararı ile Genel Müdüre verilen net ücretlere artış yetkisi %50 ile %55 oranları arasında iken bu artış oranlarının üzerinde yönetim kurulu kararına aykırı olarak artış yapan önceki Şirket Genel Müdürünün yetkisiz işlem nedeniyle ortaya çıkan şirket zararından sorumlu bulunduğu dikkate alınarak gerekli sürecin işletilmesi gerekmektedir.”