Sağlıklı Beslenme ve Fiziksel Aktivite      

Düzenli fiziksel aktivite ve dengeli, sağlıklı beslenme, dünya çapında sağlık yaşam ve sağlıklı yaşlanma için en etkili yaşam tarzı alışkanlıkları olarak kabul edilmektedir. Bilimsel araştırmalar, günde yaklaşık olarak 45-60 dakikalık spor aktivitesinin sayısız metabolik faydalarını çok açık olarak ortaya koyabilmiştir. Düzenli fiziksel aktivitenin fiziksel, mental (zihinsel)ve psikolojik sağlık üzerinde çok faktörlü bir etkiye sahip olabileceği iyi bilinmektedir, ancak son yıllarda, fiziksel aktiviteden uzak bir yaşam tarzı, neredeyse her yaştan bireyin sedanter (fiziksel aktivite yetersizliği) bir yaşam tarzını benimsemelerine yol açmıştır. Böylesi bir yaşam tarzı da fiziksel aktivite kaybın neden olarak, sedanter yaşam tarzı içindeki bireylerin genel sağlıkları üzerinde olumsuz etkilere neden olmaktadır.

Bilimsel yayınlar, kardiyovasküler hastalık, tip 2 diyabet ve bazı kanser türleri gibi kronik hastalıkların önlenmesinde düzenli fiziksel aktivitenin önemini vurgulamaktadır. Ayrıca, düzenli fiziksel aktivite ruh sağlığını iyileştirebilir ve depresyon ve anksiyete riskini azaltabilir. Bu nedenle, düzenli fiziksel aktiviteyi ve sağlıklı beslenmeyi teşvik etmek, sağlıklı yaşam koşullarını geliştirebilmek için büyük önem taşımaktadır. Son yıllarda yapılan klinik araştırmalarda, fiziksel egzersiz ve sağlıklı beslenmenin genel sağlık ve metabolik dengeyi iyileştirmek için etkili bir strateji olarak benimsenmesini destekleyen sağlam bilimsel kanıtlar gözler önüne serilmektedir. Bu çalışmalardan elde edilen veriler, düzenli egzersiz alışkanlığının özellikle glisemik kontrol, lipid profili ve kan basıncı dâhil olmak üzere kardiyometabolik parametrelerde önemli iyileştirmeler sağladığını ve vücut kompozisyonu, kemik mineral yoğunluğu ve fiziksel fonksiyon üzerinde faydalar sağladığını, ayrıca iskelet sisteminin sağlamlığını sağlamakla birlikte, kemiklerdeki kırılganlık ve iskelet sistemi yaralanmaların önlenmesinde olumlu etkilere sahip olduğunu göstermektedir. Bununla birlikte, egzersiz ve beslenmenin birleşik olumlu etkilerinin, metabolik dengelerin korunmasına katkı vererek, bulaşıcı olmayan kronik hastalıklarla ilişkili risk faktörlerinin azalmasına katkıda bulunabildiğini göstermektedir.

Ayrıca, planlanacak olan egzersiz programının sıklığının, egzersiz şeklinin ve egzersiz alışkanlığını desteklemek için uygulanacak olan beslenme programının kapsamını belirlemenin de çok önemli olduğu unutulmamalıdır. Özellikle, aerobik ve direnç egzersizlerini ve minimal işlenmiş gıdalara dayalı beslenme stratejilerini birleştiren yaşam alışkanlıklarının, tek başına beslenme veya egzersiz uygulamalarından çok daha olumlu sağlık etkilerini ortaya çıkaracak olması öngörülmektedir. Bu metabolik faydaların halk sağlığında gerçek iyileştirmelere dönüşmesi için, bu yaklaşımların sürekliliğinin sağlanması ve sağlıklı yaşam tarzlarının tüm dünyada yaygınlaşması, metabolik sağlık koşullarının küresel anlamda geliştirilmesi açısından büyük önem taşımaktadır. Ayrıca, bu bilimsel veriler ışığında, gelecek nesillere önerilebilecek olan toplum temelli sağlıklı yaşam programlarının daha net olarak belirlenmesi de gerekli görülmektedir.

Bu nedenle, düzenli fiziksel aktivite alışkanlığı ve sağlıklı beslenme programının bir arada hayata kazandırılmasıyla, metabolik hastalıkların, depresif bozuklukların ve yaşa bağlı işlevsel gerilemenin etkili bir şekilde önlenmesi ve tedavisi için yüz güldürücü sonuçların elde edilebileceği öngörülmektedir. Bu öngörüyü destekleyen mevcut kanıtlarla birlikte, sağlıklı yaşam ve sağlıklı yaşlanma sürecini etkileyebilmesi mümkün olan genetik özellikler, fizyolojik yapı, psikolojik faktörler ve sosyoekonomik bağlamdaki bireysel değişkenliklerinin de göz önünde bulundurulmasının gerekliliği vurgulanmalıdır. Gelecekteki araştırmalar, çeşitli toplumlarda kombine düzenli egzersiz ve sağlıklı beslenme alışkanlıklarının önemini daha da net olarak açıklamaya yönelik, uzun vadeli, kişiye özel bilimsel araştırma çalışmalarına öncelik vererek, dünya çapında yaşlanan nüfus için daha uzun bir sağlıklı yaşam süresi ve iyileştirilmiş yaşam kalitesinin sağlanmasını mümkün kılabilecektir.

Sonuç olarak, bilimsel araştırmalardan elde edilen genel kanıtlar çerçevesinde, sağlıklı yaşam ve sağlıklı yaşlanma sürecinde karşılaşılabilecek sağlık problemlerinin önlenebilmesi ve sağlıklı yaşam koşullarının geliştirilebilmesi için öncelikle düzenli fiziksel egzersiz ve sağlıklı beslenme birlikteliğini hayata kazandırabilmenin sağlıklı yaşam ve sağlıklı yaşlanma sürecini olumlu bir şekilde destekleyebileceği gözden uzak tutulmamalıdır.

Sağlıklı Beslenme ve Fiziksel Aktivite