Ekonomi Kötü Yola mı Düştü?

Öncelikle ekonominin kötü yola düşüp düşmediğini makaleli okuduktan sonra sizin yorumunuza bırakıyorum. Malumunuz, ekonomide zorlu bir haftayı daha geride bırakmak üzereyiz. Avrupa Birliği ve Amerika’nın Türkiye’ye karşı yaptırım kozunu oynaması ile salgın nedeniyle uluslararası fuarlar ile turizm etkinliklerinin iptal edilmesi ülkemizdeki döviz sıkıntısını daha da arttıracak. İçeride ise yine salgın nedeniyle iş yapamayan esnaf ardı ardına kepenk indiriyor. Bir de konut satışlarının neredeyse yarı yarıya düşmesi içimizi daralttı.

***

Ne yurtdışında ne de yurtiçinde olumlu bir gelişmesinin yaşanmadığı ekonomimiz, Türkiye’nin burnunu sürtmek isteyenlere de büyük avantaj sağlıyor. Doğu Akdeniz’deki araştırmalar ve Osman Kavala’nın tutukluluğu nedeniyle mart ayından itibaren güçlü yaptırım sinyalleri veren AB ile Ocak ayında Biden’ın göreve gelmesini bekleyen ABD, S-400 hava savunma sistemini Rusya’dan aldığımız için bize ceza kesmeye hazırlanıyor.

***

Yaptırımla, kimilerinin ifadesine göre ‘hafif’ maddelerden oluşacak olsa da bunun ‘ağır’ etkisi, yabancı yatırımcının ürkmesidir. Yabancılar, yatırımları için hukuk sisteminin bağımsız ve hızlı olduğu, adil ve dürüst ülkeleri tercih eder. Yaptırımlar ise Türkiye’de adalet sisteminin iyi işlemediği, komşularına karşı tehditkar tutum sergilediği, yüzünün Batı’dan ziyade Doğu’ya dönük olduğu düşüncesini daha da pekiştirecek.

***

Parasını riske atmak istemeyen yabancılar da işte bu sebeplerden dolayı rotayı başka ülkelere kıracaklar. Bu durumda ise döviz girişi olmayacak; yeni fabrikalar, işyerleri açılmadığı için istihdam artmayacak, yurtdışından ithal ettiğimiz ürünlerin döviz cinsinden olan ücretlerini ödemekte zorlanacağız. Yazımın başlığında da belirttiğim gibi bu gidişle ekonomimiz kötü yola hızla yaklaşıyor. Zira, yurtdışındaki olumsuz bakış nedeniyle ucuz kredi bulamayınca yüksek faiz veren tefecilerin eline düştük, düşeceğiz. Bulacağımız döviz pahalı olduğu için bu sefer de yurtiçinde satılmak üzere alınan tüm mallara fahiş zamlar gelecektir.

***

Bu dövizi ucuz yoldan karşılamanın bir diğer yolu ise turizm gelirleri. Ama pandemi nedeniyle turizm sektörü de durma noktasına geldi. Sadece İzmir’e yılda 700 milyon liralık bir gelir katkı sağlayan uluslararası fuarlar da esnafa getirisi olmayan sanal fuarlar şeklinde yapılınca esnaf da kan ağlamaya başladı. Bu yıl da turizm gelirlerini unutup 2022’de pandeminin bitmesi için dua edelim.

***

Tüm bu olumsuzluklar yaşanırken hükümetin müjde olarak açıkladığı desteklerden ise seyyar ve sabit toplam 8 milyon civarındaki esnafın sadece 1.2 milyonu yararlanabilecek. En düşüğü 5-6 bin lira olan dükkan kiraları için yapılacak yardım büyükşehirlerde 750 TL, diğer kentlerde ise 500 TL. Avrupa’nın çok ilerisinde olduğumuzu ve Türkiye’yi kıskandıklarını (!) söyleyen ülke yöneticileri ise, 3 haftalık tam karantina süresince tüm vatandaşlarına geçimlerini sağlayacakları kadar maddi yardımda bulunuyor. İşte asıl olması gereken budur.

***

Ekonomideki daralma son olarak gayrimenkul satış rakamlarına da yansıdı. Devletin resmi istatistik kurumu olan TÜİK, İzmir’de bile ev satışlarının geçtiğimiz yılın aynı ayına göre yüzde 46,7 oranında düşerek 1676’ya geldiğini açıkladı. Konut satış oranları o ülkedeki insanların yatırıma ayırdıkları payı gösterir. Yani çok satış yapılan bir kentte insanların kazançlarının iyi olduğu anlaşılır. Bir de inşaat sektörü 250’den fazla alt sektörü harekete geçiren, onların da kazanmasını sağlayan lokomotifidir. Eğer konut satışları yavaşlarsa mobilyadan beyaz eşyaya, dekorasyondan tadilat ve bakıma kadar 250’den fazla sektör de durma noktasına gelir. Duran işler bir süre sonra kapanan işletmelere ve işsiz kalmış binlerce insana dönüşür. Umarım öncelikle pandemiyi bir an önce atlatır ve doğru ekonomi politikalarıyla ülkemize gelen döviz miktarını arttırırız. Belki o zaman bir nebze de olsa rahatlayabiliriz. Hepinize mutlu hafta sonları dilerim.

Ekonomi Kötü Yola mı Düştü?