Bir yılı daha ardımızda bırakırken, ufak bir değerlendirme yapmak istedim. Hem dünyadan hem de İzmir’den önemli gelişmeleri özet halinde sizlere sunacağım. 2019 bilimsel, kültürel ve siyasi anlamda birçok olaya tanık oldu. Bilimsel anlamda en önemli gelişmelerden birisi Çin’in ayın karanlık yüzüne insansız keşif aracı indirmesi oldu. Bu dünyada ilk defa yaşanan bir olaydı ve aracın inişinden sonra ilk fotoğraflar da dünyaya yollandı. Bir diğer önemli gelişme ise –ki bence yılın hatta yüzyılın olayı- bir kara deliğin ilk defa fotoğraflanması oldu. İlk kez fotoğraflamayı başardığımız bu kara deliğe Hawaii dilinde “derin, süslü ve karanlık oluşum” anlamına gelen “Powehi” adı verildi. Uzmanlar 2019 yılında ayrıca K2-18b olarak adlandırılan bir gezegenin atmosferinde ilk kez suya rastladı.
2019 yılı çevre anlamında kötü şeylere tanık olmamıza neden oldu. Grönland’da sadece temmuz ayında 197 milyar tonluk buz tabakası eridi, Kuzey Atlantik Okyanusu’na karıştı. Grönland buz tabakasında başlayan bu erime 1 Ağustos’a kadar devam etti. Yüksek rakımlar da dahil olmak üzere buz örtüsünün yüzde 60’ının eridiği iddia ediliyor. Ve Dorian kasırgası… Bahamalar’ı 5’inci kategoride vuran kasırga sebebiyle 35’i Abacos Adaları’nda olmak üzere 43 kişi hayatını kaybetti. Ocracoke Adası’nda ise şiddetli yağmur ve suların yükselmesi nedeniyle yüzlerce kişinin evlerinde mahsur kaldı. Dünya Meteoroloji Örgütü (WMO) Madrid’teki BM İklim Konferansı’nda (COP25) yeni bir rapor açıkladı. Zirvenin en önemli raporuna göre 2019 dünyanın en sıcak ikinci ya da üçüncü yılı olarak tarihe geçti.
YANGINLAR…
2019 yılında maalesef gerek İzmir’de gerekse de dünyanın çok önemli bölgelerinde yangın faciaları yaşandı. Örneğin Kanarya Adaları grubundan Büyük Kanarya’da devam eden orman yangınlarında 12 bin hektardan fazla alan kül oldu. Bir diğer önemli konu ise yağmur ormanlarında çıkan yangınlar. Bu sene yağmur ormanlarında 72 bin 843 yangın çıktı. Yangın haftalarca sürdü.
İzmir’de ise 18 Ağustos pazar günü saat 13.00 sularında başlayan orman yangını, hızı zaman zaman saatte 70 kilometreye ulaşan rüzgarın etkisiyle büyüdü. Bu yangın son zamanlarda İzmir’de yaşanan en büyük yangınlardan birisi olarak kabul edildi. Büyüyen yangın, komşu ilçeler Menderes ve Seferihisar’a ulaştı, böylece üç ilçedeki ormanlık alanlarda etkili oldu. Bu yangınlardan sonra İzmir’de birçok ağaçlandırma kampanyaları başlatıldı.
FAYTONLAR KALDIRILDI
İzmir’de uzun süredir mücadele edilen fayton konusunda da mutlu sona 2019 yılında ulaşıldı. İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Tunç Soyer, seçimlerden önce verdiği sözü tutarak, İzmir’de faytonların kaldırılmasını sağladı. İzmir Büyükşehir Belediyesi, İzmir ili genelinde fayton taşımacılığını yasakladı. İzmir Ulaşım Koordinasyon Merkezi (UKOME) Genel Kurulu, önceki yıllarda hayata geçirilen Fayton Çalışma Esas ve Usulleri Yönergesini iptal ederek İzmir’de fayton dönemini kapattı.
Maalesef İstanbul için aynı şeyleri söylemek mümkün değil. Özellikle yılın son ayında ortaya çıkan fayton krizinde hala bu korkunç olayı tamamen yasaklama gibi bir durum söz konusu olmadı!
2019 yılında Türkiye’de çevre konusunda da bir takım önemli adımlar atıldı. Bunlardan birisi TBMM Çevre Komisyonu’nda kabul edilen kanun değişikliği ile plastik alışveriş poşetleri ücretli hale getirilmesi oldu. Artık plastik poşetler, tüketiciye 25 kuruştan satılıyor. Bu sayede de çevreye gereksiz sayıda atılan poşetlerin sayısında bir azalma yaşandı.
2019 yılının son önemli olaylarından birisi de tüm Türkiye’nin merakla beklediği yerli otomobilin İstanbul Gebze’deki Bilişim Vadisi’nde tanıtılması oldu. Yerli otomobilin SUV ve sedan modelleri bir arada gösterildi. Yerli otomobilin 2023 yılında yollarda olacağı açıklandı.
Umuyoruz ki 2020 yılı hem çevre hem de tüm canlılar için 2019 yılından çok daha iyi bir yıl olur.
Mutlu yıllar.
