Yeni tip koronavirüs (Kovid-19) salgını ile beraber gıda krizi konusu da gündeme gelmeye başladı. Maalesef günümüzde gıda konusunda büyük sıkıntılar yaşıyoruz. Hem de aslında herkese yetecek kadar gıda olmasına rağmen! Bunun asıl sebebi de yaptığımız israf. Günümüzde hem dünyanın hem de ülkemizin en büyük problemlerinden birisi olan gıda israfının önüne geçmek aslında oldukça basit. İnsanların duyarlı olması durumunda aşılabilecek olan bu problem, hem çevrenin hem de tüm canlıların daha iyi yaşamasını sağlayacaktır.
Dünya çapında maalesef 800 milyondan fazla insan şiddetli kötü beslenme koşullarından muzdarip ve yaklaşık 36 milyon insan gıda kıtlığından yaşamını yitiriyor. Ama buna rağmen her yıl 1.3 milyar ton yiyecek israf ediliyor.
BİLİNMESİ GEREKENLER
Gıda israfı dünyada oldukça önemli boyutlara ulaşmış bir problemdir. Bu problemin etkileri ve büyüklüğü ise Business HT’de yer alan bir habere göre şu açıklamalarla listelenmektedir: Dünyada her yıl, yaklaşık olarak 1.3 milyar ton yiyecek israf ediliyor. İsraf edilen yemeklerin zararı ise 1 trilyon dolara tekabül ediyor. Eğer gıda israfı bir ülke olsaydı, ABD ve Çin’den sonra dünyanın en çok karbondioksit üreten üçüncü ülkesi olurdu. İsraf edilen gıdanın sadece dörtte biri, dünyada açlık çeken 795 milyon insanı doyurmaya yetiyor. Sadece Avrupa'daki gıda israfı 200 milyon aç insanı doyurmaya yeter. Zengin ülkelerdeki gıda israfı 222 milyon ton, Sahra altı Afrika'da üretilen yemeklerin neredeyse toplamına eş değer 230 milyon ton. Avrupalı ya da Kuzey Amerikalı bir tüketici yılda neredeyse 100 kilo yemek israf ediyor, bu da kendi kilosundan daha fazla. Avrupalı ya da Kuzey Amerikalı tüketici tipik Afrikalı bir tüketiciden 15 kat daha fazla yemek israf ediyor. Teknoloji ve altyapı eksikliği Afrika'daki yemek israfının ana nedeni. Gelişmiş ülkelerdeki yemek israfının ana nedeni ise hane halkı. Gıda israfı yaklaşık 3.3. milyar ton karbondioksit yayıyor, bu da küresel iklim değişikliğini hızlandırıyor.
NASIL ÖNÜNE GEÇEBİLİRİZ?
Peki gıda israfının önüne nasıl geçebiliriz? Bunun için neler yapmak gerekmektedir? Bir bireyin gıda israfının önüne geçebilmesi için yapacağı ufak tefek şeyler vardır. Bu hem kişiyi zorlamaz hem de maddi açıdan da rahatlama sağlar. Peki nedir bunlar?
Alışverişe çıkmadan önce mutlaka evde bulunan yiyecekleri kontrol edin. Alışveriş listenizi de eksikleriniz üzerinden hazırlayın. Böylece gereksiz şeyler almayarak, israfa da yol açamayacaksınız. Alışveriş için hazırladığınız listenin önüne geçmeyin. O listeye bağlı olduğunuz takdirde israfa yol açacak ürünler almamış olursunuz. Buzdolabınızın ürünleri sağlam bir şekilde saklayabilecek kapasitesi olup olmadığına mutlaka dikkat edin. Ayrıca buzdolabınızın ısısını ve buzlanmasını sık sık kontrol edin. Besinlerin uzun süre taze kalabilmesi için, buzdolabının sıcaklığı 1-5 derece arası olmalı. Yumuşamış meyveleri puding ya da smoothie gibi içecek ve yiyecekler yapmak için kullanın. Yine yumuşamış sebzelerle de çorba ve püre yapabilirsiniz. Kalan yemeklerinizi atmak yerine, ertesi gün yapacağınız başka bir yemekte kullanın. Örneğin kalmış pilavdan güzel bir pirinç çorbası yapabilirsiniz. Alışveriş yaptığınızda, buzdolabında daha uzun süredir bekleyen şeyleri öne alın ve önce onları kullanmaya özen gösterin.
Yemek pişirirken ve servis yaparken mutlaka küçük porsiyonlar hazırlayın. Böylece yemeklerin ertesi güne kalmasına da engel olursunuz. Gıda israfının önüne geçebilmek için en önemli adım ise ürünleri ihtiyacınız kadar almak olacaktır. Kiloluk paketlerdense, gerektiğinde taneyle alışveriş yapmanız işinize yarayacak, bütçenizi de zorlamayacaktır. Satın aldığınız gıda ürünlerinin sadece bir kısmını kullanacaksanız, geri kalanı dondurun. Böylece zamanı geldiğinde, dolaptan daha taze çıkarabilirsiniz. Çöplerinizi ve geri dönüştürülebilir atıklarınızı birbirinden ayırın. Böylece hem geri dönüşüme katkı sağlamış hem de çevre kirliliğini önlemiş olursunuz.
Günün Vegan Tarifi
Cevizli Salata
1 domates
1 salatalık
Vegan peynir
Roka
Ceviz
2 kaşık nar
1 kaşık mısır
Zeytinyağı
Sumak, pulbiber
Domates ve salatalığı küp köp doğrayın. Rokaları elinizle parçalayın. Hepsini bir araya getirin. Sonra mısır ve narı ekleyin. Zeytinyağını dökün. Son olarak cevizi ufalayın, vegan peyniri rendeleyin. Salatanın üzerine serpin. Şimdiden afiyet olsun.
