Türkiye çöpünü dönüştürüyor
Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği yeni başlattığı Türkiye Çöpünü Dönüştürüyor projesiyle, Türkiyede büyük ölçekli kompost üretimi için gereken bilgi ve tecrübe aktarımını sağlamayı, bunun için bakanlıklardan belediyelere, pek çok kamu kuruluşlarıyla birlikte hareket etmeyi amaçlıyor.
Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneğinden projeyle alakalı yapılan açıklamada, Organik atık tabir edilen bağ-bahçe ve mutfak atıkları, çöpe atıldıklarında ciddi boyutta çevre felaketine sebep oluyorlar: Suları ve toprağı zehirliyor, geniş doğal alanları kaplıyor ve küresel iklim değişikliğinin önemli bir sebebi olan metan gazı salıyorlar. Oysa bu tip organik atıkları kompost gübresine dönüştürmek, böylece hem doğayı koruyup hem de toprağı bereketlendirmek mümkün. Pek çok ülke, farklı sistemler ve farklı büyüklükteki tesislerde bunu yapıyor. Türkiye'de ise yasal mevzuat var ama altyapı ve uygulama yeterince yaygın değil ifadeleri yer aldı.
Projenin amacı ise, Çevre, küresel ısınma ve atık konularında Türkiye ve ABdeki sivil toplum arasında işbirliği kurulması hedefleniyor. Projenin ayrıca Türkiyede küresel ısınmanın azaltılmasına ve çevrenin korunmasına katkı sağlaması bekleniyor olarak belirlendi.
NEDEN ÇÖPLE UĞRAŞIYORLAR?
Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği, çöp konusunda neden bu kadar uğraş verdiklerini ise şu maddelerle açıklıyor:
-Araştırmalara göre, İstanbuldaki kentsel katı atıklarda, organik madde oranı yüzde 54.09 düzeyinde. Bunu yüzde 15.57 ile kağıt/karton grubu takip ediyor. TÜİK verilerine göre 2013 yılında Türkiyede metan salınımlarının en büyük bölümü (yüzde 58i) atıkların yok edilmesinden kaynaklanmış.
-TÜİK verilerine göre, 2010 yılında Türkiyedeki evsel atıkların yüzde 54u düzenli çöp depolama sahalarında yok edilirken, yüzde 44ü çöplüklere boşaltıldı ve yüzde 2si biyolojik arıtma veya başka metotlarla bertaraf edildi. Bu sayılar ABdekilerden henüz çok uzak: 2009 yılında AB ülkelerindeki kentsel atıkların yüzde 41,8i ayrıştırılarak toplandı ve yüzde 38,1 kontrollü katı atık sahalarına gönderildi. Kalan yüzde 20,1lik kısım ise yakıldı.
-Avrupa Çevre Ajansına üye olan diğer ülkelerde, işleyen kentsel katı atık yönetiminin çevreye olan faydaları, sera gazı salınımlarını temel alan bir modele dayanarak hesaplanmakta. Ne yazık ki bu model şu anda Türkiyeyi kapsamıyor. Türkiyede katı atık yönetimi, eksiklerine rağmen, yeni düzenlemeler sayesinde ve araştırmalarla desteklenerek iyileştiriliyor.
-2010da Türkiyede toplanan kentsel katı atık miktarı 25 milyon ton; bu rakam toplam kentsel katı atıkların yüzde 84ünü oluşturuyor. Çöp depolama sahalarına gönderilen katı atıklar, 2001 ve 2010 yılları arasında yüzde 5 oranında arttı. Avrupa Çevre Ajansına göre, düzenli çöp depolama sahalarının sayısı ise 2003te 15 iken 2012de 68 oldu.
BAŞLICA ETKİNLİKLER
Proje ile şu çalışmalara imza atılacak:
-Türkiyedeki belediyelerin kompost (bitki atıklarından yapılan gübre) konusuna ilişkin kısa ve uzun dönem ihtiyaçlarının, güçlü ve zayıf yanlarının ve fikirlerini ortaya koyan ihtiyaç analizi yapılıyor.
-Kompost konusunda ABdeki iyi uygulama örnekleri araştırılıyor ve derleniyor.
-Kompost konusunda ABdeki en iyi üç uygulama yerine çalışma ziyaretleri gerçekleştiriliyor.
-Kompost konusunda iyi uygulama örneklerinin, temel konuların ve daha fazla bilgi için kaynakların yer aldığı yerel yönetimlere için el kitabı hazırlanıyor.
-İstanbulda bir günlük bir kompost konferansı düzenleniyor.
-Farkındalık yaratmak ve tanıtım faaliyetleri kapsamında web sitesi hazırlanıyor, makaleler yazılıyor, toplantılar, röportajlar ve çeviriler yapılıyor.
KOMPOST NEDİR?
Bitkisel ve hayvansal atıkların nemli-oksijenli ortamda bozunarak organik gübreye dönüşmesi olayına kompostlaşma denir. Kompost değişik şekillerde ve değişik araçlar kullanarak elde edilebilir. Doğal ortamdakine benzer şekilde bitkisel artıklar koku yapan anaerobik bozunmaya izin vermeyecek şekilde oksijenli bozunmaya uğratılır. Böylece hızlı ve temiz bir gübre elde edilmiş olur. Bu sistemde yer solucanlarının ve bakteri kültürlerinin kullanımı da söz konusu olabilir. Bakteri kültürü, uygun nem ve ısı koşulları sağlandığında çok hızlı bir kompost eldesi mümkün hale gelmektedir.
Çevre sağlığı için yararları:
Biyostablizatör (döner tambur) içerisinde 3-5 günlük sürede sıcaklık 670-700 Cye ulaşmaktadır. Bu sıcaklıkta (pastörizasyon sıcaklığı) pratik olarak tüm mikroorganizmalar (hastalık yapıcı) ölmektedir. Biyostablizatör içerisinde üreyen Actinomisetes türü mantarlar antibiyotik salgılayarak biyolojik dezenfeksiyonu gerçekleştirmektedir. Bu yararlarına ilaveten kompost yardımı ile depolanacak çöp kütlesinde yüzde 40-60 oranında bir azalma sağlanabilmektedir.
Günün Vegan Tarifi
Nohutlu Kereviz
Malzemeler:
1 kg kereviz
200 gr haşlanmış nohut (1 su bardağı kadar)
1 orta boy havuç
2 orta boy kuru soğan
1 büyük portakal
Yarım limon
2 yemek kaşığı zeytinyağı
2 kesme şeker
Havuçları, soğanları ve kerevizleri ince ince dilimleyin. Yayvan bir tencerenin en altına bir sıra kereviz, üzerine soğan, üzerine havuç ve üzerine nohutların bir kısmını dizin. Biraz tuz serpin. Ardından bir kez daha aynı sırayla sebzeleri dizin. En üstüne 2 kesme şeker koyun, zeytinyağını gezdirin ve portakal ve limon suyunu sıkın. Başka su koymanıza hiç gerek yok. Havuçlar yumuşayıncaya kadar pişirin. Afiyet olsun
Tarihte Bugün
334- İmparator Konstantin dul ve yetimler için himaye yasası çıkardı.
1885- Özgürlük Heykeli New York limanına ulaştı.
1924- Helsinkide oynanan Finlandiya-Türkiye milli futbol maçı Türkiyenin 4-2 galibiyetiyle sonuçlandı.
1939- Fransada giyotinle halka açık son infaz Versailles şehrinde Saint-Pierre hapishanesinin (şimdiki adalet sarayı) dışında gerçekleştirildi.
1944 - İzlanda, Danimarkadan ayrıldı ve cumhuriyet ilan etti.
1967- Çin Halk Cumhuriyeti ilk hidrojen bombasını test etti.
Ne Nedir?
Rüzgarın önüne düşmeyen yorulur: Toplumun gidişine ayak uyduranlar rahat ederler. Buna karşı çıkanlar boş yere yorulur ve başarısızlığa uğrarlar.
Ne Nedir?
Determinizm: Ahlaki seçimler dahil bütün olayları, özgür iradeyi ve insanın başka türlü davranabilmesi olanağını dışlayan, önceden var olan nedenlerce belirlendiğini savunan kuram.
Günün Fotoğrafı
