NEŞE'DEN HABER VAR

RÖPORTAJ

Veganlık zor değil!

Vegan camiada sıklıkla gördüğümüz ve benim de kişisel olarak güvendiğim isimlerden birisi Kevser Başkara, nam-ı diğer “Vegitisyen” ile güzel bir söyleşi yapma şansını elde ettim. Gazetemiz İLKSES’e, veganlık ve vegan beslenme ile ilgili merak edilenleri açıklayan Başkara, “Vegan beslenmeden korkmayalım, bilim bize bu konuda her gün yeni bir bilgi sunuyor. Hastalıkları doğru vegan beslenmeyle önleyebilir, tedavi edebiliriz ve sağlıklı bir yaşamın kapılarını aralayabiliriz” ifadelerini kullanarak, veganlığı devam ettirmenin zor bir şey olmadığını da vurguladı.

Vegan beslenmeyi kısaca anlatabilir misin? Neden gereklidir?

Vegan beslenme, bitkisel tüm gıdaların içerir, özetle hayvansal hiçbir şeyi yememektir. Bir vegan et, süt, yumurta, yoğurt, tereyağı, bal ve bunlardan yapılan her şeyden uzak durur. Bitkisel yani topraktan çıkan her şeyi tüketir. Neden gerekli olduğu konusuna gelince… Dünya Sağlık Örgütü’nün verilerine göre dünyada ölümlere en çok neden olan etken, dolaşım sistemi hastalıkları. Vegan beslenme, doymuş yağ ve kolesterol içermemesi ile kalp damar hastalıkları ve diğer dolaşım sistemi hastalıklarını önlemede oldukça önemlidir. Hayvansallar aşırı tuz içerir, yüksek tansiyondan korunmada bu nedenle önemli yer tutar. Bunun yanında şeker hastalığı, reaktif hipoglisemi, insülin direnci gibi durumları yönetmede ve önlemede bir tedavi yöntemi olarak kullanılır. Şişmanlığı tedavi etmede, Alzheimer’dan korunmada, bağırsakları sağlıklı hale getirmede ve sayısız birçok durum için vegan beslenme vazgeçilmez bir tedavi yöntemi olarak karşımıza çıkıyor. Bu konu ile ilgili bilimsel veriler her geçen gün katlanarak artıyor. İnek sütünün ne kadar zararlı olduğu, etin kansere neden olduğu, hayvansal tüketimlerin bağırsaklara zarar verdiğini artık biliyoruz. Elbette, doğru vegan beslenmeden bahsediyorum, kızartmalar, işlenmiş şeker her ne kadar bitkisel olsa da sağlıklı değil.

Ne zaman ve neden vegan oldun?

1 yıl önce etik nedenlerden dolayı vegan yaşamaya başladım. Sonrasında uzmanlık alanımdan dolayı vegan beslenme konusunda geniş çaplı çalışmaya başladım. İşin sağlık ve beslenme yönünden de etkilendim. Hem doğa, hem hayvanlar, hem de insanlar için iyi olan bir şeyi hayatıma geçirmiş oldum.

İnsanlar genel olarak veganlığın sağlıksız olduğunu düşünüyor. Bu konuda ne söyleyebilirsin?

İnsan bilmediği şeyden korkar, bu da ona benziyor. Toplumların geneline baktığımızda hayvansal tüketimlerin geleneksele ne kadar tabi olduğunu görürüz. Çalışmalar vegan beslenenlerin genel sağlıklarının gayet iyi olduğunu gösteriyor. Maalesef, medya vegan beslenmeyi sürekli yanlı bir şekilde yansıtıyor. Bir annenin çocuğunu yanlış vegan beslemesinden tüm veganların yanlış beslendiğini söylemek yanlış olur, ortada bilim gibi bir gerçek var. Bu tür asparagas ve viral haberler hep olacak. Açıkçası, hem bir vegan hem de bir beslenme ve diyet uzmanı olarak benim için önemli olan veganlığın vücuduma ve ruhuma ne kadar iyi geldiği, bilimin de bunu her gün yeni kanıtlarla destekliyor oluşu.

Tanıdığım bazı insanlar veganlığı etik açıdan haklı bulsa dahi, üşengeçlik sebebiyle bunu benimseyemiyorlar. Vegan beslenmenin, vegan yemekler yapmanın zor olmadığını insanlara nasıl anlatabiliriz?

İnsanın beslenme şeklinde radikal değişiklikler yapmasının kolay olduğunu söyleyemem. Vegan beslenmenin zorluğu kişisel bir konu, geleneklerin dışında beslendiğimiz için elbette başlangıçta birtakım zorluklar olabilir, ancak dönüşüm de hızlı bir şekilde gerçekleşiyor. İnsan bir şeyin doğruluğuna karar verdiyse, hayatını buna göre planlayabilir. Ben de insanlara bu dönüşüm aşamasında profesyonel destek veriyorum. Bana bu konuda danışan insanlar, “Hiç de korktuğumuz gibi değilmiş” diyorlar. Onlara kendi vegan beslenme tecrübelerimi de anlatıyorum. Diğer yandan bazı sitelerde envai çeşit vegan yemek ve tatlı tarifi var, ben bunları kendi mutfağımda pratik hale getiriyorum. Çünkü İstanbul gibi bir metropolde yaşıyorum ve pratik, sağlıklı, vegan tariflere ihtiyacım var. Vegan beslenmeye etik, sağlık veya herhangi bir nedenle geçmeye karar veren insanları son bir yılda gözlemleme şansım oldu. Sayı hiç de az değil!

B12 vitamini konusu kafaları karıştırıyor. Veganlar için B12 vitamini nedir? Nerelerden alınabilir?

B12, kısaca sinir sitem ve kırmızı kan hücrelerinin yapımında rol oynar. Genetik materyallerin yapısına katılır. Karbonhidrat, yağ ve protein metabolizmasında yer alır. Ama, B12 vitamini konusunda korkacak bir şey yok. Günlük ihtiyacımız 2-3 mikrogramdır. Vegan beslenmeye bugün geçtik diyelim, 2-3 yıl vücuttaki depo B12 ile idare edebiliriz. Ama, kişinin depolarının durumuna bağlı olarak altıncı aydan itibaren takviye etmek gerekebiliyor. Buna uzman hekim ve beslenme ve diyet uzmanı ile karar vermek gerekiyor. Takviyesi oldukça kolay. Bu arada, hayvansal tüketenler de B12’yi hayvana takviye verilen vitaminlerle sağlıyor. Veganlar araya bir beden koymadan direk dışarıdan alıyor. Doğal ortamlarda yaşayıp yediklerimizi yıkamak gibi bir hijyen kaygımız olmasaydı dışarıdan takviye almamıza da gerek kalmayacaktı. Ancak, özellikle şehirde yaşayan bizler için eğer çeşitlendirilmiş, bilinçli bir vegan beslenme uyguluyorsak ve sağlıklı bir sindirim sistemimiz varsa B12 vitamini dışında bir takviye almamıza gerek yok. Takviye, iğne, hap ve dilaltı tablet şeklinde yapılabilir. Kişinin ihtiyacına göre uzman tarafından verilir. Türkiye’ye dilaltı sprey formu da geldi. Bu arada bitkisel kaynaklardan takviye edilemiyor.

Sporcular vegan beslenebilir mi? Örneğin vücut geliştirme yapanlar protein konusunun sıkıntı olacağını ifade ediyor.

Protein ihtiyacı sporun türüne göre değişir, ancak her zaman sporcular takviye almalı da diyemeyiz. Buna işin uzmanı ile beraber karar vermeyi öneriyorum. Herkes kafasına göre protein alıyor. Bu iş böyle olmaz, dünyada vücutlarına fazla protein alarak zarar veren belki de milyonlarca kişi var. Fazla protein, özellikle karaciğer ve böbreklere zarar veriyor.

Kişisel olarak merak ettiğim bir konu var. Süt ve süt ürünleri sivilce yapar mı? Vegan beslenme ile bunun üstesinden gelmek mümkün mü?

Yağ oranları çok yüksek olduğundan yapabilir. Ama, sivilceye neden olan tek etken beslenme de olmayabilir.

Obezite vegan beslenme ile atlatılabilir mi?

Obezite, belirli süreçlerin bir sonucudur. İnsan sadece çok yiyerek obez olmaz. Obezite bir hastalıktır ve şeker hastalığı gibi başka hastalıklara da neden olur. Eğer, kişinin düzeltebileceği bir boyuttaysa doğru beslenme ile tedavi edilebilir. Bizim obezite oluşmadan önlem almamız gerekiyor. Doğru bir şekilde vegan beslenme ile obezite önlenebilir. Kızartma ve işlenmiş her şeyden olabildiğince uzak, posalı, kuru bakliyat, sebze, meyve, tahıl, tohumlar ile çeşitlendirilmiş bir vegan beslenme obeziteyi tedavi etmede ve önlemede oldukça önemli bir yere sahiptir. Bunun yanında, ben danışanlarıma düzenli hareket etmelerini, vücut müsaitse günde 45 dakika nefes nefese tempolu bir egzersizi öneriyorum.

Eklemek istediklerin?

Vegan beslenmeden korkmayalım, bilim bize bu konuda her gün yeni bir bilgi sunuyor. Hastalıkları doğru vegan beslenmeyle önleyebilir, tedavi edebiliriz ve sağlıklı bir yaşamın kapılarını aralayabiliriz. Ancak, şunu da belirtelim, sadece beslenmeye dikkat etmek yeterli gelmez, bunun yanına düzenli fiziksel aktiviteyi de eklememiz lazım. Son olarak vegan beslenme ile ilgili doğru kaynakları takip etmeliyiz, internette bu konuyla ilgili eline klavyeyi alan bir şeyler yazıyor, medyada spekülatif bir dolu haber yer alıyor. Objektif yayınları ve uzmanları takip edip bilgi almak her zaman en doğru yoldur. 

NEŞE'DEN HABER VAR