NEŞE'DEN HABER VAR

“Neden Türkiye’deler?”

Ortak Gelecek için Diyalog Derneği’nin kurucularından Ferdi F. Özsoy ile ses getiren “Neden Türkiye’deyim” projesi hakkında bir söyleşi gerçekleştirdik. Suriyelilerin Türkiye’ye geliş ve buradaki yaşantılarını anlattıkları hikayelerden oluşan bu proje, bir arada yaşamın mümkün olabileceğini bizlere anlatıyor.

“Neden Türkiye’deyim” projesi kim tarafından başlatıldı? Ekibinizi tanıtabilir misiniz?

New York’ta doğup büyüdükten sonra 2008 yılında Türkiye’ye dönüp burada yaşamaya başladım.

Ardından benim de kurucusu olduğum, Ortak Gelecek için Diyalog Derneği’nin içerisinde bu projeyi oluşturdum. Başlangıçta tercüme dışındaki tüm işleri tek başına yapıyordum, fakat ilerleyen süreçte proje ekibimiz 6 kişilik bir ekibe dönüştü. Tercümanımız dışındaki herkes gönüllü olarak çalışmaktadır. Ekip arkadaşlarımızla, sığınmacılar hakkında olan çeşitli etkinliklerde tanıştık, ve projenin önemini ve vizyonunu benimsemeleriyle birlikte ekibe onları da dahil ettik.

Projenin amacı nedir? Fikir nereden çıktı?

Türkiye’ye geldiğim ilk zamanlarda birçok kişi bana “Neden Türkiye’desin?” sorusunu soruyordu. Bu soru, ilerleyen süreçte hayatımın önemli bir kısmını oluşturmaya başladı ve yüksek lisans tezimi de bu konu üzerine yaptım. Aslında amacım, insanların neden İstanbul’a taşındıklarını ve Türkiye’nin içindeki göç trendlerinin son yıllarda nasıl değiştiğini tanımlamaktı. Tez aşamasında İstanbul’da sokakta insanlarla rastgele görüşmeler yaparken, bir akşam Kadıköy’de bankta oturan bir baba ve oğula rastladım. Yanlarına gittim, “İyi akşamlar” dedim. Bana baktı ve Türkçe bilmediğini ifade etti. Nereli olduğunu sorduğumda ise Suriyeli olduğunu öğrendim ve oldukça şaşırdım. Çünkü sarı saçlı, mavi gözlü bir arkadaştı. Hayatım boyunca büyük şehirlerde yaşamama rağmen benim de önyargılarımın olduğunu fark ettim. Bu gibi önyargılara sahip benim dışımda da insanlar olduğunu kesinlikle biliyordum. Ülkemize gelen bu insanları sadece siyasilerin söylemlerinden ve medyanın gözünden öğreniyoruz. Ama hiç bir zaman yanlarına gidip onları dinlemeye ya da hikayelerini öğrenmeye çalışmıyoruz. İnsanların hikayelerini kendi ağızlarından dinlemeyip medya ve sosyal medyadaki gerçek dışı haberlere inanıyoruz. En çok karşılaştığım gerçek dışı haberler ise şunlar: “Suriyeliler bin 200 TL maaş alıyor”, “Oy kullanabiliyor”, “Üniversiteye bedava gidiyorlar”, “Ücret ödemeden TOKİ evlerinde kalıyorlar”. Bu gibi haberler gerçek dışı bilginin yayılmasına neden olup, toplumun içerisindeki kutuplaşmayı da gitgide arttırıyor. Biz de bu durumun aksine, hikayelerini onların ağızlarından duyurmak amacıyla çalışıyoruz. Projede toplamda 120 kişiye ulaşıp onların hikayelerini paylaşmayı hedefliyoruz. Bunu yaparken de kişilerin Türkiye’ye geliş, Türkiye’den gidiş ve Türkiye’de kalış hikayelerine yoğunlaşıyoruz. Çalışmamızdaki temel motivasyonumuz, insanların paylaşılan hikayelerle birlikte Suriyelilerle ilgili ön yargılarını kırabilmek ve toplumsal kutuplaşmayı azaltabilmektir. Aslında projeyi şöyle de düşünebiliriz, yıllar sonra Suriye’deki savaş konuşulurken devletlerin oradaki hareketleri, kararları ve hikayeleri anlatılacak, fakat orada kaybolmuş yaşamlar ve yaşanılanlar hiçbir zaman dile getirilmeyecek. Bu proje ile birlikte insanların sözlü tarihini de oluşturduğumuzu söyleyebiliriz ve asıl önemli olan da budur. Fakat elimizden geldiğince bu insanların kişisel tarihlerini bir şekilde muhafaza edebilmeye çalışsak da, yine de ne yazık ki geride binlerce insanın çığlığı duyulmamış olarak kalıyor.

HİKAYELERİ DUYURMAK İSTİYORUZ

-Proje nasıl işliyor? Hikayelerini dinlemek istediğiniz Suriyelileri siz mi buluyorsunuz yoksa onlar mı size ulaşıyor?

Projenin başlangıç aşamasında alanda çalışma yapan kurumlar aracılıyla Suriyelilere ulaşmaya çalıştık ancak bu yöntem pek de verimli olmadı. Şu an ulaştığımız kişiler aracılığıyla yeni kişilere ulaşmaya çalışıyoruz. Her konuştuğumuz ve hikayesini paylaştığımız kişiden bize başka birini önermesini istiyoruz. Bu metot sayesinde projenin yaygınlaşması ve yeni insanlara ulaşabilmemiz çok daha kolay oldu. Hatta kendileri bizimle iletişime geçip hikayelerini paylaşmak isteyenler de oldu.

-Vatandaşlar da bu projeye destek olabilir mi? Örneğin bir tanıdığımın hikayesini sizlere yollayabilir miyim?

Verdiğiniz örnekte olduğu gibi bir destekte bulunabilirler tabi. Vatandaşlardan asıl beklediğimiz destek, bu insanların hikayelerini paylaşıp, seslerinin daha fazla insana ulaşmasında bize yardımcı olmalarıdır. Böylece daha fazla kişi bu hikayeleri okuyup Suriyelilerin hayatları, Türkiye’deki yaşamları ve hayalleri gibi birçok şeyi öğrenip akıllarda olan önyargılardan ve kutuplaşmadan uzaklaşabilirler.

-Proje şu an hangi şehirlerde devam ediyor? Türkiye geneline yaymayı planlıyor musunuz?

Proje şu an İstanbul, Urfa ve Gaziantep illerinde devam ediyor. İlerleyen zamanlarda Türkiye’nin farklı illerindeki Suriyelilerin de hikayelerini paylaşmak istiyoruz.

HER HİKAYE ETKİLEYİCİ

-Bu zamana kadar sizi en çok etkileyen hikaye hangisiydi?

Her biri birbirinden etkileyici onlarca hikaye var ve aralarında seçim yapmam mümkün değil. Genelde birçok hikayede Suriyeliler, Türkiye’de en çok karşılaştıkları soru olan “Neden ülkenizde savaşmıyorsunuz?” sorusunu ve duygularını anlatıyor. Aslında her gün yaşadıklarıyla ve daha yaşayacaklarıyla savaşıyorlar. Hikayelerin tümünde bir şekilde ülkelerindeki olaylarda yer almış ve artık yorgun düşmüş ama ümitlerini, hayallerini hiç yitirmeden Türkiye’ye gelmiş insanların olduğunu söyleyebilirim. Beni en çok etkileyen tarafı da yaşadıkları bunca şeye rağmen yaşama azimlerini hiç yitirmemiş olmalarıydı.

-Ortak Gelecek İçin Diyalog Derneği hakkında bilgilendirme yapabilir misiniz?

Ortak Gelecek İçin Diyalog Derneği 28 Mart 2014 tarihinde gerçekleştirdiği genel kurulunun ardından göreve başlamıştır. Doğruluk Payı, Kayda Değer, Ortak Gelecek Liderleri, Neden Türkiye’deyim, Genç Dostu Kentler Endeksi gibi projelerle birlikte bir çok etkinlik de düzenlemiştir. Türkiye’nin geleceğinde kutuplaşmanın yerine diyaloğun, toplumsal ayrışmanın yerine bir arada yaşamın öne çıkması amacıyla faaliyet göstermektedir.

Birbirimizi ancak hikayelerimizi dinleyerek anlayabiliriz

W.A.I.T (Why Am I in Turkey?) — Neden Türkiye’deyim? bir grup insan ile ilgili ön yargıları, bireysel hikayelere dokunarak aşabilmenin mümkün olduğuna inananların bir araya gelerek oluşturduğu bir projedir. Bu projede, sayıları 3 milyonu aşmış Suriyeli sığınmacıların hikayelerine odaklanılmaktadır. Ortak Gelecek İçin Diyalog Derneği tarafından yürütülen W.A.I.T, ortak bir gelecek için birbirimizi anlamak gerektiği ilkesinden yola çıkmıştır. Proje süresince; İstanbul, Denizli ve Gaziantep illerindeki Suriyeli sığınmacıların bireysel hikayeleri derlenip web sitesi üzerinden yayınlanacak, proje bitiminde ise bu değerli hikayeler bir kitap halinde basılacaktır.

NEŞE'DEN HABER VAR