Sağlıklı mı sağlıksız mı olduğu sürekli olarak tartışılan plastikler aslında türüne göre farklı farklı değerlendirilmelidir. Yiyecek ve içeceklerimizi içerisine koyduğumuz plastik kaplar, 1988 yılında gerçekleştirilen uluslararası bir düzenleme ile 1’den 7’ye kadar numaralandırılmaktadır. Bu numaralar plastik kapların hemen altında üçgen şeklinde bulunan geri dönüşüm ambleminin içinde yer alır.
Numaralar aslında çok dikkat etmesek hatta farkında olmasak da insanların sağlığı açısından çok önemlidir ve mutlaka takip edilmesi gerekmektedir. Numaralardan plastik şişenin hangi hammadde kullanılarak yapıldığını anlayabiliriz. Bu numaralarla birlikte hemen yanında şişenin üretimi sırasında kullanılan ve plastiğin tipini anlatan bir kısaltma daha bulunmaktadır.
Plastikler sektörlerde oldukça yaygındır. Fakat bunların sağlığa olan zararları da herkes tarafından bilinmektedir. Bu zararlar da plastiğin türüne göre değişmektedir. Uzmanlar bir kısım plastiğin zararlı olduğunu ifade ederken bir kısmının da zararsız olduğunu belirtmektedir.
Peki elimizdeki şişenin hangi plastik türüne ait olduğunu nasıl anlayacağız?
1 numara/PETE veya PET:
PETE veya PET polyethylene terephthalate maddelerinin kısaltılması olarak kullanılır. Bu maddelerden üretilen plastik kaplar sadece tek kullanımlıktır ve daha sonrasının zararlı olduğu ifade edilmektedir. Piyasada bulunan çoğu su, içecek ve diğer şişeler bu malzemeden üretilmektedir. Kesinlikle dondurulmamalı, yıkanmamalı ve sık sık kullanılmamalıdır. Bu maddeler, içinde bulunan gıda maddesine herhangi bir zararlı madde sızdırmaz. Ancak tekrar kullanım için de yeterince temizlenemeyeceği için zararlı bakteriler üretir.
2 numara/HDPE:
HDPE High-Density Polyethylene yüksek yoğunluklu polietilenin kısaltması olarak kullanılmaktadır. Gıdalarla kullanımının güvenli olduğu ifade edilir. Bulaşık makinesinde yıkanabilir, mikrodalga fırında kullanılabilir.
3 numara/V veya PVC:
PVC Polyvinyl Chloride maddesinin kısaltmasıdır. Gıdalarla kullanılmamalıdır. İçindeki zararlı maddeleri gıdalara sızdırmaktadır. Bu sebeple sağlığa zararlıdır.
4 numara/LDPE:
LDPE Low-Density Polyethylene düşük yoğunluklu polietilendir. Bu malzeme de HDPE gibi gıdalarla birlikte kullanılabilir. Bulaşık makinesinde yıkanabilir, mikrodalga fırında kullanılabilir.
5 numara/PP veya PE:
Polypropolenedir. En güvenli plastik türü olarak kabul edilir. 2 ve 4 numara bu maddenin düşük ve yüksek yoğunluklu halidir. İçinde barındırdığı gıdalara sızdırdığı bilinen herhangi bir zararlı madde yoktur. Bulaşık makinesinde yıkanabilir, mikrodalga fırında kullanılabilir.
6 numara/PS: PS, polystyrenein kısaltmasıdır. Çay ve kahve gibi sıcak içecekler için kullanılan köpük bardaklar gibi şeyler bu malzemeden üretilir. Bu malzeme, Benzen denen bir maddeden imal edilir. Benzen, insan için kanserojen bir madde olarak bilinir. Bu maddeyi kullanmaktan uzaklaşmalısınız.
7 numara/Diğer:
İlk 6 tür haricindeki tüm plastiklere 7 numara verilir. Genellikle BPA denen o zararlı maddeyi içerirler. Bunların üretiminde akrilik, polikarbonat veya daha farklı malzemeler kullanılmış da olabilir. Eğer satın alacağınız kabın ya da şişenin üzerinde 7 işareti varsa, cam gibi parlak ve sertse, büyük ihtimalle BPA içeriyordur ve güvenli değildir. Sporcu su şişeleri, biberonlar, yemek kaplarında kullanılan bu plastiğin, en tehlikeli ve uzak durulması gereken plastik olduğu da ifade edilmektedir.
----------------
Kırmızı Soğan Turşusu
Malzemeler
3 kırmızı soğan
1 sb üzüm sirkesi
1 sb su
1 yk tuz
1 tk toz şeker
1 tk kişniş tohumu
1 çk tane karabiber
1 adet defne yaprağı
Kabuğunu soyduğunuz kırmızı soğanları yarım ay şeklinde piyazlık doğrayın. Piyazlık doğranmış soğanları derin bir karıştırma kabına alın. Tuzla ovup 10 dakika kadar bekletin. Kırmızı soğanları kavanoza alıp üzerine sirkesi ekleyin. Üzerini toz şekerle karıştırdığınız içme suyuyla doldurun. Kişniş tohumu, tane karabiber ve defne yaprağını ekleyin. Kapağını sıkıca kapattığınız turşu kavanozunu buzdolabına kaldırın. En az bir gün boyunca beklettikten sonra kullanmaya başlayın. (yemek.com)
