Yaşamımızın ana kaynağı olan toprağımızın öneminin sürekli olarak vurgulanması gerekiyor. İnsan hayatı için büyük bir öneme sahip olan toprağın, faydaları ve hayatımızdaki yerinin anlaşılması için çeşitli çalışmalar yapılıyor.
Toprak, yerkabuğunu oluşturan kayaların, uzun yıllar boyunca parçalanıp ayrışması ile oluşan gevşek yeryüzü örtüsüne verilen genel bir isimdir. TEMA’nın bilgilendirme metinlerinde; Toprak, yaşamdan gelir. Toprakta yaşayan bakteri ve mantar gibi canlılar, ölü organizmaları besin ve toprak organik maddesi olan humusa dönüştürürler. Besin ve humus, toprağın en önemli bileşenlerindendir. Toprak canlıdır. Milyonlarca organizmayı içinde barındırır. Toprak nefes alır. İçinde barındırdığı organizmaların çoğu, tıpkı insanlar gibi oksijen soluyup, karbondioksit verirler; yani nefes alırlar. Toprak, doğar ve yaşlanır; bir geçmişi vardır. Dünyamız pek çok farklı toprak çeşidiyle kaplıdır. Çünkü topraklar sabit kalmaz, sürekli bir değişime uğrarlar. Her birinin farklı bir öyküsü bulunur. Kendine özgü renkleri ve katmanlarıyla, zaman içinde nasıl değiştiklerinin ipuçlarını verirler bize. Toprak yaşamın kaynağıdır. Bitkiler toprakta ve toprakla büyür, sonra da doğrudan ya da dolaylı olarak dünya üzerindeki tüm canlılar için besin sağlarlar. Yani, toprak olmasaydı yaşam bildiğimiz gibi olmazdı. Öyleyse toprak, su ve hava gibi, tüm canlıların ortaklaşa kullandıkları bir hazinedir aslında. Dünya üzerinde yaşamın sürekliliği bu hazinenin varlığına bağlıdır, denmektedir. Fakat maalesef hem dünyada hem de ülkemizde topraklarımız erozyon ve çölleşme, asitleşme, canlı çeşitliliğinin azalması, toprak verimliliğinin tükenmesi gibi çeşitli değer azaltıcı etkenlerle tükeniyor.
TEDBİR ALINMALI
Toprağın daha sağlıklı kullanılması ve geleceğini için mutlaka sürdürülebilir toprak politikaları izlenmelidir. Gaia Dergi’de yer alan bir çeviri metnine göre; The Ingovernmental Technical Panel on Soils‘in (Topraklar Üzerine Sivil Teknik Paneli), önerdiği tedbirler şunlardır: Daha fazla ürün daha az kaynak ile üretilsin diye; uygun teknolojiler, sürdürülebilir ve kapsayıcı politikalar, etkili temdit anlaşmaları, sesli eğitim sistemlerinin sağlanması gereklidir. Devletler, toprağın korunmasına dair artan gerekliliği fark etmeli ve buna uygun düşen yatırımlar yapmalı. İnsan sağlığı ve iyiliği ve kirletilmiş toprakların iyileştirilmesi için, atık birikimini sınırlamak adına güçlü düzenlemeler ve devlet tarafından uygulanan etkili kontrol sistemleri oluşturulmalı.
